Polisi Defnydd Derbyniol

Mae rheolau’r llyfrgell yn bodoli er budd holl ddefnyddwyr gwasanaeth llyfrgell y Brifysgol. I ddefnyddio’r gwasanaeth llyfrgell rhaid cadw at y rheolau, y rheoliadau a’r canllawiau hyn. Nid yw diffyg gwybodaeth neu ddealltwriaeth o unrhyw reol neu reoliad yn esgusodi defnyddiwr rhag bod yn ddarostyngedig i’r rheolau neu’n ei eithrio rhag cosbau neu unrhyw gam gweithredu arall oherwydd ei fethiant i gydymffurfio.Edrychir yn ddifrifol iawn ar unrhyw achos o dorri’r rheolau a’r rheoliadau a gall arwain at ddiddymu hawliau benthyca, diarddel o’r llyfrgell a chamau disgyblu pellach.

Prynwyd mynediad i adnoddau electronig, megis e-gyfnodolion ac e-lyfrau, o dan drwydded gan y Llyfrgell ar ran y Brifysgol. Mae union delerau’r drwydded yn amrywio o adnodd i adnodd, ond yn gyffredinol maent yn awdurdodi myfyrwyr a staff cyfredol Prifysgol Bangor yn unig i ddefnyddio’r adnodd at bwrpas ymchwil academaidd.

1. Ymddygiad yn y Llyfrgell

Mae’n ofynnol i bob defnyddiwr fod yn ystyriol o anghenion defnyddwyr eraill y llyfrgell.
Ni chaiff defnyddwyr fod yn sarhaus tuag at unrhyw aelod staff wrth iddynt gyflawni eu dyletswyddau.
Ni ddylai myfyrwyr geisio neilltuo mannau astudio trwy adael eiddo personol wrth ddesgiau ar ôl iddynt adael yr adeilad. Bydd unrhyw lyfrau neu eiddo personol a adewir yn cael eu symud gan aelod o staff y llyfrgell neu gan yr awdurdodau priodol.
Ni ddylai defnyddwyr adael eiddo yn y fath ffordd ei fod yn peri anhawster i ddefnyddwyr eraill gael mynediad at fannau astudio.
Bydd archebu ystafell i astudio mewn grŵp yn cymryd blaenoriaeth dros ddefnydd arferol o ofod ac ystafelloedd. Gall defnyddwyr sydd wedi archebu ystafell grŵp ddisgwyl i unrhyw ddefnyddwyr eraill sydd yn yr ystafell ar yr adeg a neilltuwyd adael.
Ni chaiff neb ysmygu, defnyddio e-sigarennau nac yfed alcohol mewn unrhyw ran o’r llyfrgell. Ar dir y Brifysgol, mae ysmygu wedi ei wahardd hefyd o fewn pum medr i unrhyw adeilad, ac eithrio ym mannau ysmygu dynodedig y brifysgol.
Ni chaniateir cysgu yn y llyfrgell. Os canfyddir defnyddwyr ynghwsg cânt eu deffro i wneud yn siŵr fod popeth yn iawn.
Ni cheir bwyta ac yfed ac eithrio yn y mannau lluniaeth dynodedig. Caniateir dŵr potel yn yr ystafelloedd darllen ac yn y mannau astudio.
Rhaid gosod ffonau symudol ar y modd distaw tra byddwch yn y llyfrgell. Rhaid i ddefnyddwyr adael ystafelloedd darllen a mannau astudio er mwyn ffonio neu dderbyn galwadau ffon.
Dylai defnyddwyr sicrhau nad yw chwaraewyr sain yn tarfu ar eraill.
Rhaid gwneud cyn lleied o sŵn â phosib yn y llyfrgell, ac eithrio yn y mannau dynodedig.
Rhaid peidio â marcio, difwyno na difrodi eiddo’r llyfrgell.
Ni ellir dod ag anifeiliaid, ac eithrio cŵn tywys, i’r llyfrgell.
Caiff defnyddwyr ddod â phlant (o dan 18) i’r llyfrgell, ond rhaid eu goruchwylio ar bob adeg er mwyn sicrhau eu diogelwch ac i rwystro unrhyw amharu ar ddefnyddwyr eraill.
Rhaid i ddefnyddwyr adael y llyfrgell yn brydlon cyn amser cau, neu ar gais staff y llyfrgell neu’r awdurdodau priodol.
Os bydd defnyddwyr yn methu â chydymffurfio â’r gofynion hyn, neu’n ymddwyn yn amhriodol yn y llyfrgell, gofynnir iddynt adael. Bydd unrhyw ddigwyddiadau dilynol yn arwain at waharddiad, neu at eu cyfeirio at yr ysgol/coleg academaidd o dan delerau trefnau disgyblu’r Brifysgol.

2. Eiddo Personol a Materion cysylltiedig â Diogelwch

Nid yw’r Brifysgol yn derbyn dim cyfrifoldeb am ddiogelwch eiddo personol y defnyddiwr tra bydd yn y llyfrgell.
Bydd unrhyw lyfrau neu eiddo personol a adewir yn cael eu symud gan aelod o staff y llyfrgell neu’r awdurdodau priodol.
Dylai defnyddwyr ymgyfarwyddo â rheoliadau tân a diogelwch a arddangosir a rhaid iddynt adael y llyfrgell yn syth os clywant larwm tân.
Os defnyddir cyfrifiaduron cludadwy personol ac offer eraill sy’n gweithio ar y prif gyflenwad trydan yn y llyfrgell rhaid i’r perchennog dderbyn cyfrifoldeb am ddifrod i eiddo’r brifysgol y gall eu hoffer ei achosi. Cyfrifoldeb y perchennog yw cael yr eitem wedi ei phrofi o ran diogelwch trydanol.
Rhaid i ddefnyddwyr sicrhau nad yw eu heiddo yn achosi perygl i ddefnyddwyr llyfrgell eraill – h.y. gadael bagiau ar lawr neu geblau gliniaduron mewn ffordd a allai beri perygl o faglu.
Rhaid adrodd am ddamweiniau, lladradau a digwyddiadau diogelwch eraill i aelod o staff y llyfrgell ar unwaith.
Rhaid i ddefnyddwyr ddweud pwy ydynt, neu roi eu cerdyn benthycwr i unrhyw aelod o staff y llyfrgell os gofynnir iddynt.
Rhaid i ddefnyddwyr ganiatáu i staff y llyfrgell archwilio eu bagiau neu eitemau eraill yn eu meddiant.

3. Rheoliadau Benthyca

Dim ond yr unigolyn a enwir ar y cerdyn benthyca sydd i fod i’w ddefnyddio. Y sawl y rhoddwyd y cerdyn iddo sy’n gyfrifol am ei ddefnyddio a’i gadw’n ddiogel bob amser. Ni ddylid ei fenthyca i neb arall ac ni ddylai neb arall ei ddefnyddio.
Os caiff cerdyn ei golli neu ei ddwyn dylid adrodd am hyn ar unwaith. Codir ffi am gerdyn newydd.
Rhaid i ddefnyddwyr sicrhau bod eu cyfeiriadau post ac e-bost cyfredol gan y llyfrgell bob amser. Mae’r Gwasanaeth Llyfrgell yn gohebu gyda’i ddefnyddwyr trwy gyfrwng e-bost i roi gwybod iddynt am eitemau hwyr ac eitemau a adalwyd, ynghyd ag unrhyw negeseuon eraill. Dylai myfyrwyr roi gwybod i’r Brifysgol os bydd eu gwybodaeth gyswllt yn newid.
Dim ond un aelodaeth fenthyca o’r llyfrgell caiff defnyddwyr feddu arni ar unrhyw adeg. Gofynnir i ddefnyddwyr sydd â chymhwysedd lluosog i aelodaeth llyfrgell (h.y. myfyriwr presennol sydd hefyd yn aelod staff) enwebu pa gategori aelodaeth a ddymunant.
Ni all defnyddiwr fynd ag eitem o’r llyfrgell nes iddi fynd trwy’r broses fenthyca swyddogol. Mae ceisio mynd ag eitemau o’r llyfrgell heb ddilyn gweithdrefnau cywir yn drosedd difrifol a gellir adrodd am y weithred i awdurdodau’r Brifysgol fel y gallant gymryd camau pellach.
Cyfrifoldeb y defnyddiwr y rhoddwyd y llyfrau ar ei d/thocyn llyfrgell yw cadw eitemau y mae’n eu benthyca mewn cyflwr da, a dod â hwy yn ôl mewn da bryd.
Os yw benthyciwr yn honni ei fod wedi dychwelyd eitem ond nad yw’r eitem ar y silff, bydd y llyfrgell yn rhagdybio bod yr eitem dal ar fenthyg gan y benthyciwr.
Mae defnyddwyr yn gyfrifol am dalu cost eitem newydd yn lle unrhyw eitem a gollwyd neu a ddifrodwyd tra oedd ar fenthyg iddynt yn ogystal â thâl gweinyddu. Ni fydd y llyfrgell yn derbyn copïau yn lle eitemau coll neu eitemau sydd wedi’u niweidio.
Mae marcio, neu ddifwyno stoc y llyfrgell mewn unrhyw ffordd yn drosedd difrifol. Bydd yn ofynnol i unrhyw un y gwelwyd eu bod yn gyfrifol dalu cost eitem newydd yn lle’r eitem a ddifrodwyd yn ogystal â ffi tâl gweinyddu.
Os bydd benthyciad yn cael ei adalw rhoddir gwybod i’r defnyddiwr bod angen yr eitem yn ôl yn gynt a rhaid iddynt gydymffurfio neu gael eu cosbi am ddychwelyd yr eitem yn hwyr.
Rhoddir cosbau am ddychwelyd benthyciadau’n hwyr ac am beidio â chydymffurfio â pholisïau benthyca. Mae cosbau ar ffurf dirwyon arian parod ac/neu atal hawliau benthyca.

4. Canllawiau Cyffredinol ar Ddefnydd Adnoddau Electronig

Mae Llyfrgell Prifysgol Bangor yn tanysgrifio i adnoddau electronig (cronfeydd data, cylchgronau electronig a llyfrau electronig) a’u darpau drwy wefan y llyfrgell i ddefnyddwyr awdurdodedig (myfyrwyr a staff cyfredol Prifysgol Bangor).
Mae’r llyfrgell yn llofnodi trwydded gyda chyhoeddwr pob adnodd electronig. Rhoddir mynediad at adnoddau electronig dan delerau pendant a nodir yn y drwydded ac yn unol â deddf hawlfraint.
Mae cyhoeddwyr adnoddau electronig yn monitro ein defnydd o’r adnoddau hyn a gallant atal hawliau defnydd, naill ai dros dro neu’n barhaol, os torrwyd amodau trwydded. Gall y brifysgol hefyd gael ei chosbi pe baem yn torri deddf hawlfraint.
Mae gan holl aelod Prifysgol Bangor gyfrifoldeb i sicrhau eu bod yn defnyddio adnoddau electronig mewn ffordd sy’n cydymffurfio â deddf hawlfraint, yn ogystal ag amodau trwydded a bennwyd gan gyhoeddwyr.

Mae telerau’r drwydded yn amrywio o gyhoeddwr, ond dyma rai egwyddorion cyffredinol:

Defnyddiau a Ganiateir	Defnyddiau Gwaharddedig
Defnydd i ddibenion ymchwil anfasnachol, addysgu neu astudio preifat	Defnydd at unrhyw ddiben masnachol, neu i ailgyhoeddi, addasu cynnwys neu greu gweithiau deilliadol (mashups)
Argraffu neu lawr lwytho un copi o erthygl neu bennod o lyfr at ddefnydd personol	Lawr lwytho, arbed neu argraffu erthyglau neu benodau o lyfrau yn systematig (e.e. yr holl erthyglau o rifyn o gyfnodolyn)
Rhannu linc i erthygl neu bennod o lyfr gyda staff a myfyrwyr Prifysgol Bangor	Rhannu erthyglau neu benodau o lyfrau gydag unrhyw un nad yw’n fyfyriwr nue aelod staff presennol ym Mhrifysgol Bangor

Os ydych eisiau defnyddio adnodd electronig i unrhyw ddiben heblaw i wneud copïau unigol at ddefnydd personol, fe’ch cynghorir i ymgynghori â thelerau’r drwydded, sydd i’w chael ar wefannau y rhan fwyaf o gyhoeddwyr. Os na restir unrhyw wybodaeth, cysylltwch â’r Tîm Datblygiadau Digidol am gyngor.
Mae rheoliadau hawlfraint yn berthnasol i adnoddau electronig. Fel rheol gwaherddir tynnu, cuddio neu addasu enwau awduron, hysbysiadau hawlfraint neu ddulliau eraill o adnabod. Gweler tudalen y brifysgol ar Hawlfraint i gael mwy o wybodaeth am hyn a materion hawlfraint cyffredinol eraill, yn cynnwys hawlfraint ar ddeunydd printedig.

5. Adnoddau electronig ar Blackboard – Cyngor i staff academaidd

Fel rheol mae telerau trwydded cyhoeddwyr yn datgan nad yw’n dderbyniol i lawr lwytho erthygl fel dogfen PDF i Blackboard er mwyn i fyfyrwyr fedru mynd ati. Fel rheol caniateir ‘cyswyllt dwfn’ (deep link) o fewn Blackboard i erthygl ar wefan y cyhoeddwr.
Mae rhesymau eraill dros gysylltu yn hytrach na lawr lwytho (nad ydynt yn ymwneud yn unig â’n rhwymedigaethau i ddeiliad hawlfraint y gwaith) yn cynnwys:
1. Mae darparu cyswllt i erthygl drwy wefan cyhoeddwr yn galluogi cyhoeddwyr i fonitro traffig i’r erthygl a thrwy hynny roi data i ni ar ei defnyddio. Rydym yn defnyddio’r data hyn wrth benderfynu pa gyfnodolion i’w canslo a pha rai i barhau i’w derbyn fel rhan o’n hadolygiad blynyddol o gyfnodolion. Nid yw erthygl a gaiff ei lawr lwytho i Blackboard yn dangos unrhyw ddata defnydd, ac felly gallai gael ei hystyried yn deitl defnydd isel a’i chanslo.
2. Yn aml mae amodau trwydded yn newid neu ddod i ben, mae cyfnodolion yn symud rhwng cyhoeddwyr neu hyd yn oed yn peidio â chael eu cyhoeddi mwyach. Ni ellir adlewyrchu unrhyw rai o’r newidiadau hyn os bydd rhywun yn mynd i erthygl drwy PDF wedi ei lawr lwytho yn hytrach na thrwy gyswllt ar wefan y cyhoeddwr. Gall hyn wneud i ni dorri amodau ein trwydded; er enghraifft, gall eich myfyrwyr barhau i ddefnyddio erthygl o gyhoeddiad gwyddonol nad ydym yn tanysgrifio i’w dderbyn mwyach.
Cysylltwch ag eresources@bangor.ac.uk i gael cymorth gyda chysylltu ag adnoddau electronig.

6. Cyffredinol

Ym mhob achos o gopïo deunydd y llyfrgell a phob achos o gopïo a gyflawnir yn adeiladau’r llyfrgell rhaid cydymffurfio â Deddf Hawlfreintiau, Dyluniadau a Phatentau 1988 a, lle bo’n briodol, â’r cytundebau trwyddedu hawlfraint mae’r Brifysgol o bryd i’w gilydd wedi ymrwymo iddynt.
Rhaid i ddefnyddwyr barchu telerau’r Ddeddf Gwarchod Data 1998 mewn perthynas â datgelu gwybodaeth sy’n ymwneud â defnyddwyr eraill y llyfrgell.
Rhaid i ddefnyddwyr gydymffurfio â rheoliadau ehangach y Brifysgol ac ag unrhyw ddeddfwriaeth sifil a throseddol berthnasol wrth ddefnyddio’r llyfrgell.

7. Datganiad Gwarchod Data

Caiff y wybodaeth a roddwyd gennych wrth gofrestru â Llyfrgell Prifysgol Bangor ei chadw’n unol â thelerau Deddf Gwarchod Data 1998. Defnyddir y data i hwyluso eich aelodaeth llyfrgell ac i alluogi darparu gwasanaethau llyfrgell.

chat loading...