Metreg a Dadansoddi Dyfyniadau

Dadansoddiad ystadegol o ddata llyfryddol yw bibliometreg, sy'n canolbwyntio fel rheol ar ddadansoddi dyfyniadau mewn gwaith a chyhoeddiadau ymchwil h.y. faint o weithiau y dyfynnir o waith neu gyhoeddiad ymchwil.

Mae bibliometreg yn gallu helpu mewn nifer o weithgareddau, gan gynnwys: dangos pwysigrwydd ac effaith eich ymchwil/grŵp ymchwil eich hun; canfod cryfderau a gwendidau ymchwil yn y sefydliad; gweld pa gyfnodolion sydd yn perfformio orau mewn maes pwnc; gweld pa ymchwilwyr sy'n dod i'r brig mewn maes pwnc. 

Mae’n bwysig nodi y gall fod gwahaniaethau mawr rhwng patrymau dyfyniadau mewn gwahanol ddisgyblaethau.   Er enghraifft, mewn rhai disgyblaethau penodol gellir dyfynnu'n fwy aml o waith ymchwil nag mewn disgyblaethau eraill ac felly mae'n bwysig cymharu tebyg gyda thebyg; y fetreg fwyaf priodol yw mesuriad safonol sy'n berthnasol i'r cyfartaledd disgwyliedig trwy'r byd yn y  maes pwnc, y math o gyhoeddiad a'r flwyddyn gyhoeddi.  Mae rhai disgyblaethau penodol yn dibynnu llai ar gyhoeddi mewn cyfnodolion ac felly nid ydynt yn defnyddio'r fetreg hon.

Nid yw mesuriadau bibliometrig o anghenraid yn mesur ansawdd y gwaith ymchwil ond dim ond pa mor aml y dyfynnir o'r gwaith, a gellir cymryd hyn fel un mesuriad o effaith. Dylid rhoi mesuriadau bibliometrig yn eu cyd-destun bob amser a'u defnyddio ar y cyd â data eraill megis y nawdd a dderbynnir, nifer y patentau, y grantiau a roddir a mesuriadau ansoddol megis adolygiadau gan gydweithwyr. Sylwer hefyd gan fod y mesuriadau wedi eu seilio ar ddyfyniadau, nad ydynt yn cymryd i ystyriaeth y defnydd o ymchwil gan wneuthurwyr polisi/ymarferwyr a all gyfeirio at yr erthyglau mewn adroddiad neu bolisi nad yw wedi ei fesur wrth gyfrif dyfyniadau.

Cysylltwch â libsupport@bangor.ac.uk os hoffech fwy o arweiniad a chefnogaeth ar fibliometreg.

Mae rhannau o'r wybodaeth ar y wefan hon wedi eu seilio ar wybodaeth yn arweinlyfr Prifysgol Leeds Researcher@Library guide “Bibliometrics: an overview” http://library.leeds.ac.uk/downloads/file/265/bibliometrics_an_overview