Sgipiwch i’r prif gynnwys
Home

Gwybodaeth ar gyfer:

  • Alumni
  • Ymgeiswyr
  • Myfyrwyr Presennol
  • Staff
  • Swyddi
  • Covid-19
  • English
Fy ngwlad:

Main Menu

    • Opsiynau Astudio
      • Hafan Astudio
      • Pam Astudio ym Mangor?
      • Astudiaethau Israddedig
      • Astudiaethau Ôl-raddedig Trwy Ddysgu
      • Ymchwil Ôl-raddedig
      • Cyrsiau Rhan-amser
      • Cyrsiau sy’n Cychwyn Fis Ionawr
      • Prentisiaethau Gradd
      • Astudio Dramor
      • Cyfleoedd Profiad Gwaith
    • Cyngor Astudio
      • Gwneud Cais
      • Wedi Gwneud Cais?
      • Ffioedd a Chyllid
      • Ysgoloriaethau a Bwrsariaethau
      • Paratoi ar gyfer y Brifysgol
    • Blas o Fangor
      • Dyddiau Agored ac Ymweliadau Ar-lein
      • Teithiau 360, Fideos a Mwy

    Dod o hyd i Gwrs

    Archebu Prospectws

    Medi 2020

    • Bywyd Myfyrwyr
      • Hafan Bywyd Myfyrwyr
      • Bangor a’r Ardal
      • Bywyd Cymdeithasol ac Adloniant
      • Llety
      • Clybiau a Chymdeithasau
      • Chwaraeon
      • Teithiau 360, Fideos a Mwy
    • Eich Profiad ym Mangor
      • Cefnogaeth i Fyfyrwyr
      • Sgiliau a Chyflogadwyedd
      • Astudio neu Gweithio Dramor
      • Ffioedd a Chyllid

    Croeso 2021

    Proffiliau Myfyrwyr

    Gwyliwch ein Fideos

    • Ymchwil
      • Hafan Ymchwil
      • Ein Hymchwil
      • Ymchwil o fewn Ysgolion/Colegau Academaidd
      • Sefydliadau a Chanolfannau Ymchwil
      • Porth Ymchwil
      • Swyddfa Ymchwil, Arloesi ac Effaith
      • Ynni
      • Newyddion Ymchwil
    • Astudio Ôl-radd a Chyfleoedd Ymchwil
      • Ymchwil Ôl-raddedig
      • Ysgol Ddoethurol
    • Digwyddiadau a Chyfleoedd Hyfforddi
      • Datblygu Ymchwilwyr
    • Y Brifysgol
      • Amdanom Ni
      • Ein Cenhadaeth
      • Ein Lleoliad
      • Ysgolion Academaidd a Cholegau
      • Gwasanaethau a Chyfleusterau
      • Rheolaeth a Llywodraethiant y Brifysgol
      • Swyddfa’r Is-Ganghellor
      • Gweithio gyda Busnes
      • Gweithio gyda’r Gymuned
      • Cynaliadwyedd
      • Cysylltwch â Ni
    • Gweithio i Ni
      • Swyddi
    • Rheolaeth a Llywodraeth y Brifysgol
      • Polisïau a Gweithdrefnau’r Brifysgol
      • Datganiad ar Gaethwasiaeth a Masnachu Pobl
    • Y Brifysgol a’r Gymuned
      • Pontio
      • Cyfleusterau Chwaraeon
      • Cyfleusterau Cynadleddau
      • Llefydd i Fwyta ac Yfed
      • Digwyddiadau Cyhoeddus
      • Ehangu Mynediad
      • Gwasanaethau i Ysgolion
    • Gwasanaethau Busnes
      • Hafan Gwasanaethau Busnes
    • Hwb Cydweithredu
      • Cyllid ar gyfer Cydweithio, Ymchwil a Datblygu ac Arloesi
      • Cyfleusterau a Rhwydweithiau Busnes
      • Ymgynghoriaeth, Arbenigedd a Gwybodaeth Arbenigol
      • Eiddo Deallusol a Masnacheiddio
      • Lleoliadau Myfyrwyr ac Interniaethau Mewn Busnes a Menter
      • Hyfforddiant a Datblygiad Proffesiynol Parhaus
      • Prentisiaethau Gradd
      • Hwb Cydweithredu
    • Cynadleddau a Chiniawa Busnes
      • Cyfleusterau a Rhwydweithiau Busnes
      • Ciniawa Busnes
    • Cysylltiadau
      • Swyddfa Ymchwil, Arloesi ac Effaith
      • Cysylltwch â Ni
    • Newyddion
      • Newyddion Cyfredol
      • Newyddion Ymchwil
      • Newyddion Myfyrwyr
    • Digwyddiadau
      • Digwyddiadau

    • Opsiynau Astudio
      • Hafan Astudio
      • Pam Astudio ym Mangor?
      • Astudiaethau Israddedig
      • Astudiaethau Ôl-raddedig Trwy Ddysgu
      • Ymchwil Ôl-raddedig
      • Cyrsiau Rhan-amser
      • Cyrsiau sy’n Cychwyn Fis Ionawr
      • Prentisiaethau Gradd
      • Astudio Dramor
      • Cyfleoedd Profiad Gwaith
    • Cyngor Astudio
      • Gwneud Cais
      • Wedi Gwneud Cais?
      • Ffioedd a Chyllid
      • Ysgoloriaethau a Bwrsariaethau
      • Paratoi ar gyfer y Brifysgol
    • Blas o Fangor
      • Dyddiau Agored ac Ymweliadau Ar-lein
      • Teithiau 360, Fideos a Mwy

    Dod o hyd i Gwrs

    Archebu Prospectws

    Gwybodaeth Covid-19

    • Bywyd Myfyrwyr
      • Hafan Bywyd Myfyrwyr
      • Bangor a’r Ardal
      • Bywyd Cymdeithasol ac Adloniant
      • Llety
      • Clybiau a Chymdeithasau
      • Chwaraeon
      • Teithiau 360, Fideos a Mwy
    • Eich Profiad ym Mangor
      • Cefnogaeth i Fyfyrwyr
      • Sgiliau a Chyflogadwyedd
      • Astudio neu Gweithio Dramor
      • Ffioedd a Chyllid

    Croeso 2021

    Proffiliau Myfyrwyr

    Gwyliwch ein Fideos

    • Ymchwil
      • Hafan Ymchwil
      • Ein Hymchwil
      • Ymchwil o fewn Ysgolion/Colegau Academaidd
      • Sefydliadau a Chanolfannau Ymchwil
      • Porth Ymchwil
      • Swyddfa Ymchwil, Arloesi ac Effaith
      • Ynni
      • Newyddion Ymchwil
    • Astudio Ôl-radd a Chyfleoedd Ymchwil
      • Ymchwil Ôl-raddedig
      • Ysgol Ddoethurol
    • Digwyddiadau a Chyfleoedd Hyfforddi
      • Datblygu Ymchwilwyr
    • Y Brifysgol
      • Amdanom Ni
      • Ein Cenhadaeth
      • Ein Lleoliad
      • Ysgolion Academaidd a Cholegau
      • Gwasanaethau a Chyfleusterau
      • Rheolaeth a Llywodraethiant y Brifysgol
      • Swyddfa’r Is-Ganghellor
      • Gweithio gyda Busnes
      • Gweithio gyda’r Gymuned
      • Cynaliadwyedd
      • Cysylltwch â Ni
    • Gweithio i Ni
      • Swyddi
    • Rheolaeth a Llywodraeth y Brifysgol
      • Polisïau a Gweithdrefnau’r Brifysgol
      • Datganiad ar Gaethwasiaeth a Masnachu Pobl
    • Y Brifysgol a’r Gymuned
      • Pontio
      • Cyfleusterau Chwaraeon
      • Cyfleusterau Cynadleddau
      • Llefydd i Fwyta ac Yfed
      • Digwyddiadau Cyhoeddus
      • Ehangu Mynediad
      • Gwasanaethau i Ysgolion
    • Gwasanaethau Busnes
      • Hafan Gwasanaethau Busnes
    • Hwb Cydweithredu
      • Cyllid ar gyfer Cydweithio, Ymchwil a Datblygu ac Arloesi
      • Cyfleusterau a Rhwydweithiau Busnes
      • Ymgynghoriaeth, Arbenigedd a Gwybodaeth Arbenigol
      • Eiddo Deallusol a Masnacheiddio
      • Lleoliadau Myfyrwyr ac Interniaethau Mewn Busnes a Menter
      • Hyfforddiant a Datblygiad Proffesiynol Parhaus
      • Prentisiaethau Gradd
      • Hwb Cydweithredu
    • Cynadleddau a Chiniawa Busnes
      • Cyfleusterau a Rhwydweithiau Busnes
      • Ciniawa Busnes
    • Cysylltiadau
      • Swyddfa Ymchwil, Arloesi ac Effaith
      • Cysylltwch â Ni
    • Newyddion
      • Newyddion Cyfredol
      • Newyddion Ymchwil
      • Newyddion Myfyrwyr
    • Digwyddiadau
      • Digwyddiadau

Gwybodaeth ar gyfer:

  • Alumni
  • Applicants
  • Current Students
  • Staff
  • Job Vacancies
  • Covid-19
My country:

Search

Close

Breadcrumb

Rhannwch y dudalen hon
  • Twitter
  • Facebook
  • LinkedIn
  • English

Rhannwch y dudalen hon
  • Twitter
  • Facebook
  • LinkedIn

Esbonio termau traethodau

Er mwyn gallu ysgrifennu traethawd da, rhaid i chi fod yn deall y cwestiwn yn y lle cyntaf. Rhaid i chi ddeall beth yn union mae’n rhaid i chi ei wneud. Drwy edrych ar y cwestiwn yn fanwl, byddwch chi’n gallu adnabod y testun dan sylw a’r geiriau pwysig sy’n cynnig cyfarwyddiadau i chi ynglŷn ag ateb y cwestiwn. Deall ystyr y geiriau pwysig yma yw’r cam hanfodol cyntaf yn y broses o ysgrifennu’ch traethawd.

Mae’r rhestr termau yma’n diffinio rhai o’r geiriau mwyaf cyffredin y gallwch chi ddod ar eu traws mewn cwestiynau traethodau. Cofiwch mai bwriad y diffiniadau yma yw rhoi arweiniad cyffredinol i chi, nid arweiniad manwl. Peidiwch â’u cymryd fel esgus i beidio â darllen pob cwestiwn yn ofalus. Os na fyddwch chi’n darllen y cwestiwn yn ofalus, mae perygl i chi golli pwyslais eich traethawd ac ysgrifennu un sy’n amherthnasol.

Defnyddiwch y rhestr termau yma ar y cyd â’r canllaw astudio: Ysgrifennu traethodau.

Term Diffiniad
Adolygu / Adolygwch
Mae’r gair ‘adolygu’ yn golygu ymchwilio’n drwyadl i bwnc. Wrth wneud y fath ‘adolygiad’, dylech chi fod yn feirniadol a pheidio â disgrifio’r pwnc yn unig.
Amlinellu / Amlinellwch Os oes gofyn i chi ‘amlinellu’ rhywbeth, disgrifiwch y prif bwyntiau gan roi pwyslais ar y strwythurau cyffredinol a’r berthynas rhyngddyn nhw. Peidiwch â manylu gormod.
Archwilio / Archwiliwch Mae’r term ‘archwilio’ yn golygu edrych ar rywbeth yn fanwl iawn a disgrifio’r prif ffeithiau a’r agweddau pwysig ar bwnc. Dylech chi bwyso a mesur yn feirniadol a cheisio esbonio pam mai’r ffeithiau a’r agweddau hynny yw’r rhai pwysicaf yn eich barn chi. Esboniwch hefyd y gwahanol ffyrdd o’u deall a’u dehongli. Wrth archwilio, mae gofyn i chi gwestiynu a meddwl am wahanol safbwyntiau. Lle bynnag y gallwch chi, dewch â safbwyntiau gwahanol at ei gilydd drwy gyflwyno llinell derfynol i’ch dadl.
Asesu / Aseswch Wrth ‘asesu’, mae gofyn i chi bwyso a mesur i ba raddau mae rhywbeth yn wir. Dylech chi geisio darbwyllo’ch darllenwr bod eich dadl yn gywir drwy ddyfynnu gwaith ymchwil sy’n berthnasol. Ond cofiwch dynnu sylw hefyd at unrhyw wendidau yn y gwaith, ac at ddadleuon sy’n rhoi safbwynt arall. Dylech chi gloi eich traethawd drwy nodi’n glir i ba raddau rydych chi’n cytuno â’r datganiad gwreiddiol.
Crynhoi / Crynhowch Mae ‘crynhoi’ rhywbeth yn golygu ysgrifennu fersiwn gryno ohono, gan roi sylw i’r prif ffeithiau a pheidio â chynnwys unrhyw wybodaeth sy’n llai pwysig. Wrth ateb y math yma o gwestiwn, byddai enghreifftiau byr neu gyffredinol yn ddigon.
Cyferbynnu / Cyferbynnwch Mae’r term ‘cyferbynnu’ yn debyg i’r term ‘cymharu’ ond mae’n golygu canolbwyntio ar y pethau sy’n gwneud dau neu fwy o bethau’n wahanol, neu’r hyn sy’n eu gosod ar wahân. Nodwch unrhyw wahaniaethau mawr.
Cyfiawnhau / Cyfiawnhewch Mae cyfiawnhau rhywbeth yn golygu cyflwyno tystiolaeth i ategu neu i danlinellu eich syniadau a’ch safbwyntiau. Er mwyn cyflwyno dadl gytbwys, rhowch sylw i safbwyntiau sy’n mynd yn groes i’ch rhai chi cyn cyfleu eich casgliad.
Cymharu / Cymharwch Wrth gymharu dau beth neu fwy, disgrifiwch y nodweddion sy'n eu gwneud yn debyg a’r rhai sy’n eu gwneud yn wahanol. Dywedwch a yw unrhyw rai o’r nodweddion yma’n bwysicach na’r lleill? Bydd amryw o gwestiynau traethodau’n gofyn i chi ‘gymharu’ a ‘chyferbynnu’ rhywbeth.
Dadansoddi / Dadansoddwch Mae ‘dadansoddi’ rhywbeth yn golygu ei rannu’n ddarnau. Edrychwch ar bob rhan yn fanwl gan ddisgrifio’r dadleuon a’r dystiolaeth o blaid ac yn erbyn pob un. Rhowch sylw hefyd i’r berthynas rhwng y gwahanol rannau.
Dangos / Dangoswch sut mae Mae nifer o gwestiynau traethodau’n gofyn i chi ‘ddangos sut mae’ rhywbeth wedi cael ei achosi. Mae gofyn i chi gyflwyno mewn trefn resymegol y camau yn y broses a disgrifio’r ffactorau sydd wedi cyfuno i’w achosi. Cyfeiriwch at y dystiolaeth berthnasol.
Dehongli / Dehonglwch Mae’r term ‘dehongli’ yn gyfle i chi ddangos eich bod yn deall cwestiwn neu bwnc. Efallai fod gofyn i chi ddehongli’r ffordd mae awdur neilltuol wedi defnyddio terminoleg arbennig. Neu efallai fod disgwyl i chi ddehongli darganfyddiadau gwaith ymchwil. Wrth ddehongli darganfyddiadau gwaith ymchwil, tynnwch sylw at unrhyw batrymau arwyddocaol neu’r berthynas rhwng dau beth sydd wedi achosi rhywbeth.
Diffinio / Diffiniwch Mae’r term ‘diffinio’ yn golygu esbonio ystyr rhywbeth yn fanwl gywir. Tynnwch sylw at unrhyw broblemau sy’n codi yn sgil y diffiniad ac at y gwahanol ffyrdd o’i ddehongli.
Disgrifio / Disgrifiwch Mae cwestiwn sy’n gofyn i chi ddisgrifio rhywbeth yn disgwyl i chi ddweud sut a pham mae rhywbeth yn digwydd. Efallai fod gofyn i chi roi disgrifiad manwl ohono hefyd.
Egluro / Eglurwch Mater yw hwn o wneud rhywbeth yn gliriach, a’i wneud yn symlach hefyd weithiau. Fe allai olygu, er enghraifft, esbonio proses neu theori gymhleth mewn geiriau symlach, neu esbonio’r berthynas rhwng dau beth gwahanol.
Esbonio / Esboniwch Term arall yw ‘esbonio’ sy’n gofyn i chi wneud pwnc yn gliriach drwy ddisgrifio’n fanwl sut mae’n digwydd, a pham. Efallai fod gofyn i chi ddisgrifio beth mae defnyddio’r term mewn cyd-destun arbennig yn ei olygu. Neu esbonio sut mae rhywbeth yn gweithio. Wrth ysgrifennu esboniad, defnyddiwch iaith glir i ddisgrifio gweithdrefn, digwyddiad neu gyfres o ddigwyddiadau sydd fel arall yn gymhleth. Diffiniwch y prif dermau os oes angen, a dyfynnwch o waith ymchwil perthnasol i gadarnhau eich esboniadau. Efallai fod gofyn hefyd i chi gynnwys enghreifftiau ac ystadegau i atgyfnerthu’ch esboniadau.
Gwerthuso / Gwerthuswch (yn feirniadol) Meddyliwch am y term ‘gwerthuso’ fel mater o bwyso a mesur rhywbeth. Bydd llawer o gwestiynau traethodau’n gofyn i chi ‘werthuso’n feirniadol’ hefyd. Mae gwneud hyn yn golygu esbonio i ba raddau mae gosodiad neu ddarganfyddiad mewn darn o waith ymchwil yn wir, ac esbonio i ba raddau rydych chi’n cytuno â’r gosodiad neu’r darganfyddiad. Edrychwch ar amryw o wahanol ffynonellau er mwyn casglu tystiolaeth sy’n ategu dadl, a thystiolaeth sy’n gwrth-ddweud y ddadl. Ffurfiwch eich casgliad terfynol eich hun, gan seilio’ch penderfyniad ar y ffactorau rydych chi’n eu gweld fel y rhai pwysicaf. Cofiwch gyfiawnhau eich dewis.
I ba raddau... Mae’r geiriau yma’n gofyn am yr un math o ateb â’r cwestiwn ‘Pa mor bell...’. Wrth gyflwyno’ch ateb i gwestiwn o’r fath, mae gofyn eich bod yn asesu’r dystiolaeth yn drwyadl. Rhowch sylw i esboniadau eraill os oes rhai ar gael.
Manylu / Manylwch Mae’r term ‘manylu’ yn gofyn i chi fod yn fwy manwl a chynnig mwy o wybodaeth am rywbeth.
Nodi / Nodwch Mae gwneud hyn yn golygu penderfynu ar y pwyntiau allweddol i’w trin a’u trafod, a gallu rhestru goblygiadau pob un.
Rhowch sylwadau ar... Mae gwneud hyn yn golygu didoli prif bwyntiau’r pwnc dan sylw, a chyfleu eich barn. Bydd disgwyl i chi atgyfnerthu eich safbwynt drwy ddefnyddio rhesymeg a chyfeirio at dystiolaeth berthnasol. Cofiwch gyfeirio at unrhyw ddogfennau rydych wedi’u darllen y tu hwnt i’r pwnc dan sylw.
Trafod / Trafodwch Mater yw hwn o drafod yn ysgrifenedig. Byddwch chi’n defnyddio’ch gallu i resymu ac yn cynnig tystiolaeth rydych chi wedi’i dewis yn ofalus fel sail i’r achos o blaid ac yn erbyn y ddadl dan sylw. Efallai hefyd y byddwch chi’n tynnu sylw at fanteision ac anfanteision rhyw gyd-destun penodol. Cofiwch ffurfio casgliad ar y diwedd.
Ystyried / Ystyriwch Os bydd cwestiwn traethawd yn gofyn i chi ‘ystyried’, bydd disgwyl i chi roi eich barn ar rywbeth. Rhowch dystiolaeth addas o ffynonellau allanol neu o’ch profiad personol fel sail i’ch sylwadau. Cynhwyswch unrhyw safbwyntiau sy’n groes i’ch safbwynt eich hun, a disgrifiwch y berthynas rhyngddyn nhw â’ch barn wreiddiol eich hun.

Cyfeiriadau

Education Enhancement, U. of E., Instruction words for essays: definitions. Essay Writing, Interactive resource. Ar gael yma: http://ismedia.exeter.ac.uk/flash/ee/skills/Essay Writing/data/downloads/instruction

Johnson, R., (1996) Essay instruction terms. Cyrchwyd 22/02/08. http://www.mantex.co.uk/samples/inst.htm

Canterbury Christ Church University, 2017a. ACADEMIC LEARNING DEVELOPMENT GUIDANCE NOTES 13 COMMON ESSAY QUESTION TERMS 1. Ar gael yma: https://www.canterbury.ac.uk/students/docs/study-skills/resource-5-Common-Essay-Question-Terms.pdf   [Cyrchwyd Tachwedd , 2018].

Canterbury Christ Church University, 2017b. ACADEMIC LEARNING DEVELOPMENT GUIDANCE NOTES 14 COMMON ESSAY QUESTION TERMS 2. Ar gael yma: https://www.canterbury.ac.uk/students/docs/study-skills/resource-6-Common-Essay-Question-Terms.pdf[Cyrchwyd Tachwedd , 2018].

University College London, 2016. Instruction Terms (Essay Writing). Study Skills. Ar gael yma: https://www.ucl.ac.uk/transition/study-skills-resources/Instruction_Terms__Essay_Writing_.pdf [Cyrchwyd Medi 4, 2017].


Awdur gwreiddiol: Prifysgol Caerlyr

Hafan

Amdanom Ni

Gwasanaethau a Chyfleusterau

Gwasanaethau Myfyrwyr

  • Canolfan Sgiliau Astudio
    • Trefnu Apwyntiad
    • Cymorth Mathemateg ac Ystadegau
    • Arweinwyr Cyfoed
      • Myfyrwyr newydd a darpar fyfyrwyr
      • Cyfarfod â’r Arweinwyr Cyfoed
      • Mwy o wybodaeth
      • Calendr Arweinwyr Cyfoed
      • Myfyrwyr presennol: eisiau bod yn Arweinydd Cyfoed?
      • Arweinwyr Cyfoed Ôl-radd
      • Newyddion Arweinwyr Cyfoed
      • Manylion Cyswllt
    • Grwpiau Astudio
    • Gweithdai
    • Adnoddau Astudio
      • Astudiaeth Ôl-raddedig
      • Canllaw i Astudio yn y Brifysgol
      • Astudio ac arholiadau
        • Manteisio’r eithaf ar eich darlithoedd
        • Cymryd nodiadau
        • Trefnu eich amser
        • Osgoi llên-ladrad
        • Medrau adolygu a sefyll arholiadau
        • Projectau grŵp llwyddiannus
        • Straen arholiadau
      • Ysgrifennu academaidd
        • Eglurhad ar dermau traethodau
        • Cynllunio project ymchwil ar gyfer traethawd hir
        • Osgoi llên-ladrad
        • Cymryd nodiadau
        • Cyfeiriadau a llyfryddiaethau
        • Celfyddydau golygu
        • Beth yw ysgrifennu beirniadol?
        • Ysgrifennu traethawd hir
        • Ysgrifennu traethodau
          • Cyngor gan Ddarlithwyr
        • Ysgrifennu adroddiadau
        • Defnyddio Microsoft Office
        • Adnoddau Astudiaeth Ôl-raddedig
      • Mathemateg ac ystadegau
      • Cyflwyniadau
        • Rhoi cyflwyniad effeithiol
        • Cynllunio cyflwyniad effeithiol
        • Defnyddio cymhorthion gweledol
        • Defnyddio Microsoft PowerPoint
      • Darllen ac ymchwil
        • Beth yw darllen beirniadol?
        • Cymryd nodiadau
        • Gwella eich medrau darllen
        • Cyfeiriadau a llyfryddiaeth
      • Cyfeirnodi
    • Dysgu o Bell
    • Grwpiau Ysgrifennu Ymchwil
    • Cyfeirio myfyrwyr
    • Cydweithio gydag ysgolion academaidd
    • Amdanom ni
    • Rhowch eich barn i ni
    • A–Y
Hafan

Dilynwch Ni

  • Twitter
  • Facebook
  • Instagram
  • Youtube
  • LinkedIn

Prifysgol Bangor

Bangor, Gwynedd, LL57 2DG, UK

+44 (0)1248 351151

marchnata@bangor.ac.uk

Ymweld â’r Brifysgol

Mapiau a Chyfarwyddiadau Teithio

Polisi

  • Cydymffurfiaeth Gyfreithiol
  • Datganiad Deddf Caethwasiaeth Modern 2015
  • Datganiad Hygyrchedd Prifysgol Bangor
  • Preifatrwydd a Chwcis
Map

Mae Prifysgol Bangor yn Elusen Gofrestredig: Rhif 1141565

© 2020 Prifysgol Bangor