Module CXC-3203:
Blas ar y Wyddeleg

Module Facts

Run by School of Welsh and Celtic Studies

20 Credits or 10 ECTS Credits

Semester 2

Organiser: Dr Aled Llion Jones

Overall aims and purpose

Nod y modiwl hwn yw cyflwyno’r iaith Wyddeleg modern, fel y’i siaredir a’i hysgrifennir heddiw, i rai heb wybodaeth flaenorol o’r iaith honno. Gwneir hyn drwy osod sylfeini ar gyfer dysgu pellach i'r sawl a fynno barhau â'u hastudiaethau.

Ar sgiliau ymarferol (medru darllen, siarad a deall yr iaith) y mae’r ffocws yn bennaf ond bydd myfyrwyr hefyd yn cael y cyfle i fyfyrio ar berthynas yr Wyddeleg a'r Gymraeg, gan gynnwys elfen o gymhariaeth ddiwylliannol.

Rhaid i fyfyrwyr nodi bod angen ymarfer cyson wrth ddysgu iaith, a bydd angen ymrwymiad wythnosol i ddysgu geirfa a strwythurau gramadegol. Bydd asesu parhaol yn caniatau i fyfyrwyr ennill credyd am wneud y gwaith hollbwysig hwn..

Course content

  1. Medru ynganu'r Wyddeleg yn gywir, a darllen testunau syml
  2. Medru cynnal sgwrs syml yn y Wyddeleg
  3. Deall hanfodion nifer o bwyntiau gramadegol sylfaenol, e.e.:

cystrawen y ferf 'bod' Wyddeleg yn y presennol, gorffennol a dyfodol,
Brawddegau cwmpasog (h.y. o'r fath 'byddaf yn gwneud hynny yfory') yn yr amserau a nodir uchod.` Hanfodion y berfau afreolaidd
y rhifolion
sylfeini system treigladau'r Wyddeleg
arddodiaid
y cyplad ymwybyddiaeth gyffredinol o'r cyflyrau

  1. Dangos ymwybyddiaeth gymharol o hanes/diwylliant y Wyddeleg a'r Gymraeg

Assessment Criteria

good

**-C>Bydd myfyrwyr sy’n ennill graddau uwch ar y modiwl hwn yn deall mwy na sylfaen yr hyn a astudiwyd, ond hefyd yn dechrau ymwneud â chymhlethdodau’r iaith (e.e. dealltwriaeth dda o’r treigladau, ac ymwybyddiaeth o ffurfiau lluosog a ffurfiau’r genidol, yn ogystal â ffurfiau cysefin geiriau). Byddant yn medru mynegi eu hunain yn ysgrifenedig ac ar lafar mewn sefyllfaoedd penodol, mewn dull sydd ar y cyfan yn gywir ac yn strwythuredig. Byddant yn dangos ymwybyddiaeth o ffoneteg ac ynganiad yr iaith. Byddant hefyd yn deall, ac ym medru esbonio, y berthynas rhwng y Gymraeg a’r Wyddeleg (a’r ieithoedd Celtaidd eraill)

excellent

*-A>Bydd myfyrwyr ardderchog yn arddangos y galluoedd sicr hyn ar draws y meini prawf, yn ogystal â manylder yn eu gwybodaeth o’r meysydd gramadegol a astudiwyd. Mewn sefyllfaoedd penodol, byddant yn gallu mynegi eu hunain yn gywir, ar lafar ac yn ysgrifenedig, gan ddefnyddio’r holl rychwant o strwythurau a geirfa a gyflwynwyd. Bydd ganddynt ddealltwriaeth ddatblygedig o’r ffordd y mae strwythurau sylfaenol yr iaith Wyddeleg i’w cymharu ag eiddo’r Gymraeg (a’r ieithoedd Celtaidd eraill).

threshold

-D> Er mwyn llwyddo yn y cwrs, bydd myfyrwyr yn dangos dealltwriaeth sylfaenol o’r gwaith a astudiwyd, gan ddangos peth dealltwriaeth o’r ffynonellau ysgrifenedig a llafar, a chan fynegi syniadau syml ar lafar ac yn ysgrifenedig. Byddant yn dangos ymwybyddiaeth o’r berthynas rhwng iaith a diwylliant y Gymraeg a’r Wyddeleg.

Learning outcomes

  1. Bydd myfyrwyr yn deall ac yn gallu trafod yn olau agweddau ar ddiwylliant a hanes Iwerddon, yn enwedig rhai a chanddynt gysylltiad amlwg â’r iaith.

  2. Bydd myfyrwyr yn medru darllen a deall Gwyddeleg ysgrifenedig seml.

  3. Bydd myfyrwyr yn medru ysgrifennu yn y Wyddeleg am bynciau syml, gan ddefnyddio strwythurau gramadegol sylfaenol.

  4. Bydd myfyrwyr yn gallu sgwrsio mewn Gwyddeleg sylfaenol am bynciau syml, penodedig, gan ddeall iaith lafar seml ac ymateb iddi yn ddealladwy.

  5. Bydd myfyrwyr yn gallu deall a thrafod yn olau nodweddion gramadegol sylfaenol yr iaith Wyddeleg.

Assessment Methods

Type Name Description Weight
GRAMMAR TEST Asesiadau Parhaol

Profion wythnosol/pythefnosol i roi credyd am y gaith parhaol o ddysgu geirfa a gramadeg.

 30
COURSEWORK Ymarferion ysgrifenedig

Ymarferion ysgrifenedig: i'w cwblhau yn y dosbarth a/neu fel gwaith cartref.

 15
EXAM Arholiad terfynol

Arholiad terfynol, dwy awr o hyd.

 35
CLASS PARTICIPATION Cyfraniad i weithgareddau'r dosbarth

Credyd am gymryd rhan yn amryw weithgareddau'r dosbarth, yn enwedig ymarferion llafar.

 20

Teaching and Learning Strategy

Hours
Practical classes and workshops

Seminarau’r modiwl: 33 awr. Fel rheol, ceir 1x2 ac 1x1 awr yn wythnosol. Bydd y rhain fel arfer yn gyfarfodydd ymarferol / ar batrwm labordy iaith, er mwyn ymarfer yr iaith lafar, trafod patrymau gramadegol ac ymwneud â thestunau. Trafodir hefyd o bryd i'w gilydd agweddau hanesyddol a diwylliannol.

 33
Private study

Rhagwelir y bydd angen i fyfyrwyr dreulio rhyw awr yn paratoi ar gyfer pob awr gyswllt (yn enwedig er mwyn dysgu geirfa a phwyntiau gramadegol). Bydd hefyd angen adolygu cyson, yn ogystal â gwaith cwrs a gwaith paratoi ar gyfer yr arholiad. Nid yw nifer yr oriau astudio preifat yn anarferol yn achos y modiwl 20 credyd hwn, ond dylai myfyrwyr fod yn ymwybodol bod y modd y dosberthir yr oriau hynny ar hyd y seminar efallai'n wahanol i ofynion rhai modiwlau eraill.

 167

Transferable skills

  • Literacy - Proficiency in reading and writing through a variety of media
  • Numeracy - Proficiency in using numbers at appropriate levels of accuracy
  • Self-Management - Able to work unsupervised in an efficient, punctual and structured manner. To examine the outcomes of tasks and events, and judge levels of quality and importance
  • Exploring - Able to investigate, research and consider alternatives
  • Information retrieval - Able to access different and multiple sources of information
  • Inter-personal - Able to question, actively listen, examine given answers and interact sensitevely with others
  • Critical analysis & Problem Solving - Able to deconstruct and analyse problems or complex situations. To find solutions to problems through analyses and exploration of all possibilities using appropriate methods, rescources and creativity.
  • Presentation - Able to clearly present information and explanations to an audience. Through the written or oral mode of communication accurately and concisely.
  • Teamwork - Able to constructively cooperate with others on a common task, and/or be part of a day-to-day working team
  • Self-awareness & Reflectivity - Having an awareness of your own strengths, weaknesses, aims and objectives. Able to regularly review, evaluate and reflect upon the performance of yourself and others

Subject specific skills

Cyfeirir at Feincnodau pwnc Ieithoedd Modern.

Cyfathrebu: llafar Bydd y modiwl hwn yn galluogi myfyrwyr i ddeall Gwyddeleg llafar seml ac i ymateb yn hyderus mewn sgyrsiau ar ystod o bynciau sylfaenol.

Cyfathrebu llafar effeithiol, a sgiliau cyflwyno yn yr iaith darged, drwy gyfrwng ymson a/neu sgyrsiau mewn grŵp. (Meincnod 5.3, 5.4)

Datblygu sgiliau yn ymwneud â deall yr iaith lafar, a hynny’n cael ei ategu gan ystod o ddeunyddiau priodol mewn amryw gyfryngau. (Meincnod 5.3, 5.4)

Cyfathrebu: ysgrifenedig Bydd y modiwl yn galluogi myfyrwyr i ddarllen a deall testunau syml yn yr iaith Wyddeleg, a byddant hefyd yn medru cyfathrebu eu syniadau eu hunain drwy ysgrifennu Gwyddeleg seml.

Y gallu i ddefnyddio’r iaith darged yn greadigol ac yn fanwl mewn aseiniadau ysgrifenedig byrion yn yr iaith darged. (Meincnod 5.14)

Y gallu i gyfieithu darnau byrion o’r iaith darged ac iddi. (Meincnod 5.3, 5.4)

Rhyngbersonol a rhyngddiwylliannol Bydd y modiwl yn caniatáu i fyfyrwyr fedru deall sefyllfa’r Wyddeleg yn Iwerddon heddiw, yn ogystal ag adfyfyrio ar berthynas yr Wyddeleg â’r Gymraeg; bydd yn datblygu sgiliau o gydweithio, cyfathrebu a chyflwyno.

Astudio’r wlad neu’r rhanbarthau lle y defnyddir yr iaith darged, gan gynnwys agweddau ar eu llenyddiaethau, diwylliannau, cyd-destunau diwylliannol, hanes, gweleidyddol, daearyddiaeth a strwythurau diwylliannol neu economaidd. (Meincnod 5.10)

Dysgu sut i ddysgu / hunan-ddatblygu Mae strwythur y modiwl yn caniatáu i fyfyrwyr ymwneud ag amrywiaeth o ffynonellau Gwyddeleg (er bod y ffocws, yn naturiol ar lefel ddechreuol fel hyn, ar y cwrs lyfrau). Byddant yn treulio tipyn o amser yn astudio ar eu pennau eu hunain (dysgu geirfa a strwythurau; gwneud ymarferion gyda thestunau) gan ymarfer sgiliau trosglwyddadwy. Byddant hefyd yn ymchwilio i agweddau diwylliannol/hanesyddol.

Pwnc-benodol (e.e. sgiliau ymarferol)

Bydd y modiwl yn galluogi i’r myfyrwyr ddechrau dod yn ymwybodol o’r iaith Wyddeleg. Byddant yn meithrin geirfa a gwybodaeth o strwythurau gramadegol, gan ddechrau deall ac ymateb i’r iaith Wyddeleg, ar lafar ac yn ysgrifenedig.

Y gallu i gael gwybodaeth o ffynonellau ysgrifenedig a llafar yn yr iaith darged, ac i grynhoi’r wybodaeth honno. (Meincnod 5.3, 5.4, 5.14)

Ymwybyddiaeth o ramadeg a chystrawen yr iaith darged (gan gynnwys y gallu i ddadansoddi’r rhain), yn ogystal â morffoleg a ffonoleg sylfaenol. (Meincnod 5.8, 5.9)

Resources

Resource implications for students

Fe all myfyrwyr benderfynu prynu ambell lyfr oddi ar y rhestr ddarllen, ond dylai'r cyfan hefyd fod ar gael yn y llyfrgell.

Talis Reading list

http://readinglists.bangor.ac.uk/modules/cxc-3203.html

Reading list

Gweler Talis ('Blas ar yr Wyddeleg').

Courses including this module

Optional in courses: