Clive Donovan

"Rwy'n meddwl bod fy nhiwtoriaid a’m hathrawon i gyd yn ecsentrig yn eu ffordd eu hunain!"

“Gwnes fy nghwrs gradd 3 blynedd ym Mhrifysgol Bangor, neu UCNW fel y’i gelwid bryd hynny, rhwng 1966 a 1969. Astudiais seicoleg, athroniaeth ac archaeoleg, oedd i gyd yn cael eu hystyried yn eithaf egsotig a beth bynnag, roeddwn eisiau gwneud rhywbeth gwahanol i’r pynciau a astudiais yn yr ysgol. Fel enghraifft o ba mor hen ffasiwn oedd y cyfnod, dw i’n cofio diwrnod cyntaf ein cyfnod cynefino yn y neuadd fawr yn y prif adeilad, â'r bechgyn i gyd yn eistedd ar y dde a'r merched i gyd ar y chwith. Roeddem wedi gwahanu ein hunain yn naturiol fel hyn - heb i neb ddweud wrthym wneud. Mae'n debyg bod y rhan fwyaf ohonom yn dod o ysgolion un rhyw.

Rwy'n meddwl bod fy nhiwtoriaid a’m hathrawon i gyd yn ecsentrig yn eu ffordd eu hunain. Rwy'n siŵr ein bod i gyd wrth ein boddau’n cyfarfod â chyd-fyfyrwyr o bell, gyda'u gwahanol acenion, idiomau a ffyrdd rhyfedd, ond gwnaethom ddatblygu bratiaith gyffredin, er y byddai llawer o’r eirfa’n annerbyniol yn gymdeithasol bellach.

Bûm yn byw mewn amryw o dai gyda myfyrwyr eraill, yn bwyta yn y ffreutur a chyn i'r bar myfyrwyr agor, roeddwn yn yfed yn nhafarn Glanrafon oedd yn cael ei rhedeg gan Mitch, i fyny'r grisiau oedd y lle cŵl i fynd yno. Doeddwn i ddim yn hoff iawn o fynd i glybiau ond roeddwn yn mynd i gyngherddau (The Incredible String Band, John Peel, Bert Jansch and the Pentangle) a'r dawnsfeydd annifyr o chwithig yn y prif adeilad. Roedd llawer o bartïon bach lle roeddem yn ysmygu ‘joss sticks’ yn bennaf ac yn yfed seidr.

Ar ôl graddio, rwy'n cyfaddef i mi gymryd blwyddyn i ffwrdd (’dropping out’ oeddem yn galw hynny ar y pryd) ar Ynys Môn gan ddarllen nofelau ffuglen wyddonol o gasgliad gwych Gollancz, oedd i gyd gyda chlawr melyn, yn llyfrgell tref Bangor. Ar ôl hynny, yn llawn angst a heb benderfynu ar yrfa, gwnes yn unol á’r disgwyliad ar y pryd a mynd yn athro ysgol, hyfforddais ym Manceinion, ac yna es i ddysgu yn Lerpwl ac yna bûm yn llawer o bethau gwahanol, yn grefftwr, yn siopwr, yn dad, yn ddrymiwr, yn ddyn symud dodrefn ac, o'r diwedd, gwnes dipyn o waith archaeoleg yn Crete a Cyprus.

Ddeuddeg mlynedd yn ôl, dechreuais ddisgrifio fy hun fel bardd ac ers hynny rwyf wedi cyhoeddi cannoedd o gerddi mewn cylchgronau print ac ar-lein ac wedi ysgrifennu dwy gyfrol o farddoniaeth: The Taste of Glass [Cinnamon Press] a Wound Up With Love [Lapwing]. Rwyf bellach yn byw yn Totnes yn Nyfnaint ac yn gweithio ar fy nhrydedd gyfrol o farddoniaeth. Mae bywyd yn reit dda.”