Copïau hanesyddol yn mynd yn ddigidol: campwaith Chaucer yn mynd yn fyd-eang

Esiampl o’r llawysgrif oliwiedig.Mae Prifysgol Bangor a Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth, wedi cydweithio ar broject i wneud un o emau llenyddiaeth Saesneg, a gedwir yn y Llyfrgell Genedlaethol, ar gael am ddim i bawb. Cynhyrchwyd copi Hengwrt o Chwedlau Caergaint gan Geoffrey Chaucer yn Llundain ar ddiwedd y bedwaredd ganrif ar ddeg, a chredir iddo fod y fersiwn cynharaf sy'n bodoli o'r gwaith hwn. Y mae bellach wedi'i ddigideiddo'n llawn, ac ar gael i ddefnyddwyr ledled y byd ei weld drwy wefan y Llyfrgell. 

Cyhoeddir y delweddau digidol i gyd-fynd â thymor o ddigwyddiadau yn y Llyfrgell Genedlaethol i ddathlu gwaith Chaucer. Mae Dr Sue Niebrzydowski (Ysgol y Saesneg, Bangor) wedi rhoi arddangosfa arbennig at ei gilydd yn y Llyfrgell lle gall ymwelwyr weld y copi Hengwrt gwreiddiol o'r chwedlau ochr yn ochr ag eitemau eraill prin o gyfnod Chaucer. Y mae hefyd wedi mynd ag ymwelwyr ar deithiau o amgylch yr oriel gan eu harwain drwy'r arddangosfa a thraddodi darlith gyhoeddus boblogaidd iawn yn y Llyfrgell Genedlaethol ar bwysigrwydd Chwedlau Caergaint yr Hengwrt. Dan nawdd IMEMS (Sefydliad Astudiaethau'r Oesoedd Canol a'r Cyfnod Modern Cynnar, Prifysgolion Bangor ac Aberystwyth), trefnodd ac arweiniodd Dr Niebrzydowski gynhadledd, a gynhaliwyd yn y Llyfrgell Genedlaethol (14-16 Ebrill, 2014), yn ailedrych ar waith Chaucer a swyddogaeth llawysgrifau Chaucer dros amser, a ddenodd corff rhyngwladol o ysgolheigion a myfyrwyr.

Yn ogystal, fe wnaeth Prifysgol Bangor a Llyfrgell Genedlaethol Cymru, noddi ar y cyd ddau fyfyriwr MA i gynorthwyo â gwaith y project dan y cynllun 'Mynediad at Radd Meistr'. Gweithiodd Kieran Homer a Becki Moss ill dau ar elfennau addysgol yr arddangosfa. O ganlyniad, roedd y project yn gallu cynnwys sesiynau estyn allan i ysgolion lleol, a rhoddodd Dr Niebrzydowski sawl gweithdy ar 'The Wife of Bath’s Tale' i fyfyrwyr Lefel A.   

Dr Sue Niebrzydowski yn arwain ymwelwyr ar daith drwy'r arddangosfa.Dyma oedd gan Sue Niebrzydowski i'w ddweud ynghylch arwyddocâd y project: “Mae hi wedi bod yn bleser pur ymwneud â phroject sydd wedi gwneud delweddau digidol o'r copi hollbwysig hwn o Chwedlau Caergaint ar gael am ddim i bawb, ac mae wedi denu sylw'r cyhoedd ehangach at y trysor canoloesol drwy'r arddangosfa, sgyrsiau a gweithdai. Wedi'r cwbl, mae rhywbeth i bawb yn chwedlau Chaucer, a draddodir gan amrywiaeth ddifyr o adroddwyr. Mae pynciau'r hanesion yn amrywio o geffylau pres mecanyddol sy'n hedfan i ieir sy'n ymddwyn fel pe baent yn farchogion a gwragedd bonheddig – ac, yn briodol iawn i Aberystwyth eleni, gwneud i greigiau arfordirol ddiflannu mewn llanw eithriadol o uchel.’

Mae'r arddangosfa gyhoeddus, am ddim, yn Oriel Hengwrt yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, ‘Dweud stori: Chaucer a Chwedlau Caergaint/ To tell a story: Chaucer and the Canterbury Tales’, yn cael ei chynnal tan 14 Mehefin, 2014. Gellwch weld copi Hengwrt o Chwedlau Caergaint yma.  

Dyddiad cyhoeddi: 15 Mai 2014