Cynaliadwyedd ym Mhrifysgol Bangor #BangorGynaliadwy

19eg

yn y DU

yn Sgór Effaith y Times Higher Education a aseswyd yn erbyn Nodau Datblygu Cynaliadwy’r Cenhedloedd Unedig, 2024

77ain

yn y byd

yn Sgór Effaith y Times Higher Education a aseswyd yn erbyn Nodau Datblygu Cynaliadwy’r Cenhedloedd Unedig, 2024

18fed

yn y DU

Cynghrair Prifysgol People & Planet, 2023/24

14eg

yn y byd : treuliant a chynhyrchu cyfrifol

Cynghrair Effaith Addysg Uwch y Times, 2024

Llun o gaeau gwyrdd gyda choed yn y cefndir ac awyr las uwchben — Credit:Lars_Nissen Pixabay

Prifysgol Bangor: Grym er Daioni

Ein nod yw ysbrydoli ein cymuned academaidd, ein timau yn y Gwasanaethau Proffesiynol, a'n myfyrwyr i greu byd mwy cynaliadwy sy'n cyd-fynd â'n gweledigaeth i sbarduno llwyddiant trwy ymchwil ac addysgu trawsnewidiol, arloesol sy'n cael eu sbarduno gan effaith.

Credwn fod gan y brifysgol hon ran i'w chwarae mewn cymdeithas, gan adeiladu y ffocws sydd gennym ar ddarganfod, cynaliadwyedd, diogelu'r amgylchedd, a hyrwyddo ffyniant yr economi, cymdeithas, dwyieithrwydd a diwylliant. Fel Prifysgol dan arweiniad ymchwil ac fel unigolion sy'n poeni'n fawr am y byd yr ydym yn byw ynddo, rydym am gyfrannu at ddatrys heriau'r byd, megis newid yn yr hinsawdd, anghydraddoldebau iechyd, a datblygu'r gweithlu.

Rydym yn angerddol am hyrwyddo diwylliant ac ysgolheictod o stiwardiaeth amgylcheddol, gan fyw mewn cytgord, a gofalu am y byd mewn ffyrdd sy'n diwallu ein hanghenion economaidd, cymdeithasol, amgylcheddol a diwylliannol. Byddwn, gyda’n hymchwil blaenllaw yn sylfaen i ni, yn cefnogi datblygiad Cymru fel gwlad ddwyieithog sy’n dysgu, lle ceir economi a sbardunir gan wybodaeth er budd y byd a chenedlaethau'r dyfodol.

Y pedwar egwyddor Cynaliadwyedd yn strategaeth Prifysgol Bangor.

Nid yr amgylchedd yn unig

Rydym yn sylweddoli nad yw cynaliadwyedd yn ymwneud â’r amgylchedd yn unig. Ochr yn ochr ag adnoddau naturiol mae arnom angen adnoddau cymdeithasol, diwylliannol ac economaidd hefyd. Felly pedair conglfaen cynaliadwyedd yw: yr amgylchedd, diwylliant, cymdeithas a’r economi. Mae ein targedau cynaliadwyedd yn cwmpasu pob un o'r pedair agwedd ac yn datblygu set o ddangosyddion perfformiad allweddol perthnasol.

Uchelgeisiol ac yn seiliedig ar dystiolaeth

Byddwn yn dod yn arweinydd mewn cynaliadwyedd ac i wneud hyn mae'n rhaid i ni fod yn uchelgeisiol yn y targedau rydym yn gosod i ni ein hunain. Fodd bynnag, rhaid i'r uchelgeisiau hyn, a'r camau gweithredu angenrheidiol, beidio â bod yn adweithiol a dim ond dilyn y ffasiwn. Byddant yn seiliedig ar dystiolaeth amlddisgyblaethol gadarn, a ddarperir gan ein harbenigwyr a'n hymchwilwyr ein hunain ym Mhrifysgol Bangor.

Sgyrsiau agored a gonest

Rydym ar daith i fod y brifysgol fwyaf cynaliadwy yn y DU a byddwn yn onest ac yn dryloyw ynglŷn â’r hyn yr ydym wedi’i wneud yn dda, ac yn yr un modd yr hyn y gallem ei wneud yn well. Ni fydd Prifysgol Bangor byth yn gallu cael ei chyhuddo o ‘wyrddgalchu’.

Ym Mhopeth a wnawn

Bydd cynaliadwyedd yn cael ei ymgorffori ym mhob agwedd ar fywyd ym Mhrifysgol Bangor, ac yn holl weithgareddau ein staff a'n myfyrwyr. Yn benodol, byddwn yn sicrhau bod cynaliadwyedd yn dod yn thema ganolog yn ein cwricwlwm a’n harbenigeddau ymchwil. Bydd datblygiadau ar draws y campws, ein prosesau caffael, hyfforddiant staff a’r gweithgareddau a wnawn i ymgysylltu â'r gymuned hefyd yn ymgorffori egwyddorion cynaliadwyedd yn rhan ohonynt.

[0:00] Prifysgol Bangor,

[0:03] yn bwerdy ymchwil

[0:06] sy'n ysgogi newid.

[0:08] Mae ein darganfyddiadau yn llunio'r byd heddiw gyda ffocws ar

[0:11] gynaliadwyedd,

[0:13] diogelu'r amgylchedd,

[0:17] adfywio iechyd cymdeithas ar ôl y pandemig,

[0:19] a hyrwyddo bywiogrwydd economaidd, cymdeithasol, dwyieithog a diwylliannol.

[ 0:28] O wella iechyd a lles,

[0:32] i ddatblygu'er economi 5G byd-eang.

[0:34] a chanfod atebion ynni i'r dyfodol.

[0:37] Gweithio mewn partneriaeth â llunwyr polisi, diwydiant, busnesau a chymunedau

[0:42] datblygu Ysgol Feddygol Gogledd Cymru

[0:45] i hyfforddi meddygon yfory

[ 0:48] Cefnogi'r sector Gwyddorau Bywyd

[0:52] ac ymchwil perfformiad dynol mewn Gwyddorau Chwaraeon

[0:55] Mae ymchwil Covid-19 Bangor yn llywio penderfyniadau polisi Iechyd Cyhoeddus.

[0:59] yn sefydlu rhwydwaith epidemioleg dwr gwastraff cyntaf y DU i olrhain cyfraddau heintiau.

[ 1:02] a pharatoi ar gyfer pandemig yn y dyfodol.

[1:09] Mae Bangor yn datblygu technolegau a gwytnwch ym maes ynni niwclear a meddygaeth,

[1:13] trwy ein Sefydliad Dyfodol Niwclear blaenllaw.

[ 1:18] Mynd i'r afael â newid Hinsawdd

[1:19] gydag ymchwil i ynni carbon isel.

[1:22] Ymdrin ag un o faterion amylcheddol mwyaf y blaned

[ 1:25] gwastraff plastig a gorddefnyddio plastigau untro

[1:29] a gwarchod yr amrywiaeth o rywogaethau ac ecosystemau

[1:32] trwy ymchwil cadwraeth bioamrywiaeth.

[1:37] Mae ein hymchwil ar Gymru, y Gymraeg a sgiliau ieithyddol

[1:40] yn ysbrydoli cenedl ddwyieithog fywiog.

[1:45] Mae ein darganfyddiadau yn llywio addysgu

[ 1:49] gan alluogi myfyrwyr i ddysgu am ymchwil mewn amser real

[ 1:53] Mae ein hymchwilwyr yn rhannu ethos sy'n croesawu

[1:55] dewrder

[1:56] uniondeb

[1:57] cydweithio

[ 1:58] hyder

[ 1:59] ac ymddiriedaeth

[2:01] gydag agwedd fyd-eang

[2:03] sy'n ein helpu i wneud gwahaniaeth gwirioneddol i fywydau pobl.

[2:06] Ymchwil

[2:07] wrth wraidd ein gwaith

[2:08] Ers 1884

Mwy na'r amgylchedd

Mae bod yn brifysgol wirioneddol gynaliadwy yn golygu nid yn unig edrych ar ôl ein hadnoddau naturiol a’r amgylchedd – mae’n golygu gofalu am ein cymunedau, ein diwylliant a’n hadnoddau economaidd. Ym Mhrifysgol Bangor rydym yn bwriadu gwneud ein prifysgol yn gyfystyr â chynaliadwyedd..

Mae cynaliadwyedd yn fwy na’r amgylchedd, ac mae’n fwy na gwaith un adran - mae ym mhopeth a wnawn. Gan weithio gyda Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) Llywodraeth Cymru 2015, a Nodau Datblygu Cynaliadwy'r Cenhedloedd Unedig, ymrwymwn i unioni’r heriau y mae’r gymuned fyd-eang yn eu hwynebu.

image of Dr Christian Dunn (white man, with dark hair and facial hair)

Llun o Brif Adeilad y Celfyddydau, Prifysgol Bangor yn y cefndir

Sustainability at Bangor

O’n modiwlau israddedig i’n prosiect ymchwil, mae popeth a wnawn yn cael ei fapio ar 17 Nod Cynaliadwyedd y Cenhedloedd Unedig a defnyddio egwyddorion Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015 Llywodraeth Cymru.

Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015 Llywodraeth Cymru

Nod Cynaliadwyedd y Cenhedloedd Unedig

Rhywfaint o’n heffaith hyd yma... Dim Newyn

Amcangyfrifir bod 30-40% o ffrwythau a llysiau Uganda yn cael eu gwastraffu cyn cyrraedd y farchnad. Mae Prifysgol Bangor yn gweithio gyda chydweithwyr ym Mhrifysgol Makerere yn Uganda i ddatblygu dulliau amgen o becynnu bwyd yn gynaliadwy.

Rhywfaint o’n heffaith hyd yma... Gwastraff Bwyd

Project bwyd o dan arweiniad myfyrwyr Prifysgol Bangor yw’r Ddraig Lwglyd (Hungry Dragon), ac mae’n arbed bwyd sydd dros ben ym Mangor. Yn ddiweddar, mewn partneriaeth â Chaffi Pris Teg Bangor, maent yn troi ffrwythau a llysiau dros ben o archfarchnadoedd lleol yn gyffeithiau ac yn brydau bwyd.

Panel solar wrth ymyl tyrau foltedd uchel

Rhywfaint o’n heffaith hyd yma... Ynni Glân

Fel Prifysgol, rydym yn deall bod ein defnydd o ynni sy'n deillio o danwydd ffosil yn cyfrannu at y newid yn yr hinsawdd byd-eang. Yn 2019, fe ddatganon ni Argyfwng yr Hinsawdd a chyhoeddi bod 100% o'n trydan bellach yn cael ei gyflenwi o ffynonellau adnewyddadwy gwarantedig. Mae gennym arbenigedd mewn ynni adnewyddadwy morol (gan gynnwys lliniaru'r effeithiau ar fywyd gwyllt y môr) ac ynni niwclear, sy'n hanfodol i barhau i ddatgarboneiddio’r modd yr ydym yn cynhyrchu trydan, ac sy'n sail i ostwng allyriadau mewn sectorau eraill. Mae gogledd Cymru mewn lle da’n ddaearyddol i arwain ar dechnolegau amgylcheddol.

illustration of the earth surrounded by the recycling symbol.

Ychydig o'n heffaith hyd yma... Defnyddio a chynhyrchu’n gyfrifol

Yn 2019/20 llwyddodd y Brifysgol i beidio ag anfon 100% o'i gwastraff i safleoedd tirlenwi. O'r gwastraff a gyfeiriwyd i lefydd eraill, cafodd 2% ei ailddefnyddio, cafodd 59% ei ailgylchu ac adferwyd 39%. Cynhyrchwyd 617T o wastraff, gostyngiad o 196T (24%) ar y flwyddyn flaenorol. Ein nod yw ailddefnyddio/ailgylchu 70% o'n gwastraff erbyn Gorffennaf 2025, fel y nodir yn strategaeth wastraff gyffredinol Cymru - Tuag at Ddyfodol Di-wastraff.

Pobl yn sefyll wrth wal llawn o syniadau wedi eu hysgrifennu ar ddarnau papur

Beth ydyn ni'n gweithio arno

Rydym yn gweithio ar lawer o eitemau i wella ein perfformiad amgylcheddol a moesegol, mewn meysydd fel addysg ar gyfer datblygu cynaliadwy, ymgysylltu â staff a myfyrwyr, a chyllid a chaffael

Archwiliwch Ein Cynlluniau

Llun agos o ddyn yn arwyddo dogfen gyda beiro — Person signing document

Polisïau, Strategaethau ac Adroddiadau

Mae ein polisïau a'n strategaethau yn siapio dyfodol y Brifysgol yn ogystal â chanolbwyntio ar faterion sy'n wynebu staff a myfyrwyr presennol. Ac mae ein Hadroddiadau yn tystio i'n hymdrechion hyd yn hyn.

Mwy am ein polisïau

Cwrdd â’r Tîm

Mae pawb sy'n ymwneud â Chynaliadwyedd ym Mangor yn rhannu'r un weledigaeth a gwerthoedd er eu bod yn dod ag arbenigedd a phrofiadau gwahanol iddo. O ran tîm credwn fod y cyfan yn fwy na chyfanswm ei rannau - ond os hoffech bori trwy'r enwau gwiriwch y rhestr isod.

Mwy am ein tîm