Mwy o ddarpariaeth yn Gymraeg i bobl hŷn

Mae Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi canllawiau i sicrhau bod pobl hŷn mewn ysbytai neu gartrefi gofal yn cael cyfathrebu yn Gymraeg os mai dyma eu dymuniad.

Dydd Iau 04 Awst 2011

Mae’r dystiolaeth yn dangos bod diffyg darpariaeth trwy gyfrwng y Gymraeg mewn lleoliadau gofal yn gallu amharu ar ansawdd y gofal a roddir i siaradwyr Cymraeg, yn enwedig pobl hŷn.

Mae adroddiad Comisiynydd Pobl Hŷn Cymru, “Gofal gydag Urddas?”, a gyhoeddwyd ym mis Mawrth eleni, yn galw ar staff mewn ysbytai i gofio y dylid trin y defnydd o’r Gymraeg fel mater o hawl ac nid fel rhywbeth i’w gynnig ar fympwy.

Cafodd Pecyn Cymorth ar gyfer y Gymraeg ei gynhyrchu gan Gwerfyl Roberts,
Enid Jones a Deian ap Rhisiart o Ysgol Gwyddorau Gofal Iechyd, Prifysgol Bangor. Mae’n ffurfio rhan o raglen “Gofal gydag Urddas” Llywodraeth Cymru, ac wedi’i gyhoeddi ar gyfer yr Eisteddfod Genedlaethol yn Wrecsam. Mae wedi’i anelu’n bennaf at ofalwyr a rheolwyr, addysgwyr a hyfforddwyr.

Mae’n nodi nifer o gamau y dylai gweithwyr ym maes gofal eu cymryd i sicrhau bod pobl hŷn yn cael cyfathrebu yn eu dewis iaith. Mae’r camau hynny’n cynnwys defnyddio dulliau o gynllunio gofal sy’n ystyried lle’r Gymraeg yn hanes bywyd a ffordd o fyw pob unigolyn, a hefyd ddarparu gweithgareddau cymdeithasol sy’n gydnaws ag anghenion ieithyddol siaradwyr Cymraeg. Hefyd awgrymir camau ymarferol i’w cymryd, fel gosod arwyddion dwyieithog, a sicrhau bod pobl yn cael gwrando ar raglenni Cymraeg ar y radio ac ar y teledu, a bod papurau newydd Cymraeg ar gael iddynt.

Dywedodd y Dirprwy Weinidog Gwasanaethau Cymdeithasol, Gwenda Thomas:

“Er mwyn gallu gofalu am rywun yn iawn, mae’n bwysig dod i adnabod y person hwnnw fel unigolyn, gan sicrhau bod ei lais yn cael ei glywed a bod ei ddymuniadau’n cael eu parchu.

“Mae darparu gwasanaeth dwyieithog i bobl hŷn yn rhoi cyfle iddyn nhw ddweud beth sydd orau ganddynt o ran cael gofal. Mae hefyd yn helpu i sicrhau eu bod yn cael eu trin â’r urddas y maen nhw’n ei haeddu. Yn y pen draw, mae galluogi rhywun i gyfathrebu yn ei iaith gyntaf yn cyfrannu at ei ymdeimlad o iechyd da, lles ac annibyniaeth, ac mae’n rhan bwysig o’n rhaglen Gofal gydag Urddas.”

Mae Urddas mewn gofal - Pecyn cymorth ar gyfer y Gymraeg ar gael yma:-

http://wales.gov.uk/topics/health/publications/socialcare/reports/dignity/;jsessionid=z2JXTQybkmnb1Gj205xJjp6WscVMt6y6r5b11VssRLw5kRpMgPpp!-1795618911?lang=cy

Dyddiad cyhoeddi: 9 Awst 2011