Eiddo Priodasol ac Anbriodasol

Pan ddaw priodas i ben, un o'r cwestiynau anoddaf yn aml yw "Pwy sy'n cael beth?"

Nid yw'r ateb bob amser yn syml. Un o'r ffactorau i'w hystyried yw a yw'r asedau dan sylw yn briodasol neu'n anbriodasol, a gall y llinell rhwng y ddau fynd yn aneglur weithiau.

Beth yw Eiddo Priodasol?

Mae eiddo priodasol yn cyfeirio at asedau a gafwyd gan y naill barti neu'r llall neu'r ddau yn ystod y briodas neu'r bartneriaeth sifil.

Yn aml, mae'r asedau hyn yn cynnwys:

• Arian a enillwyd gan y naill briod neu'r llall yn ystod y briodas
• Cartref y teulu, hyd yn oed os yw'n eiddo i un enw
• Cynilion neu fuddsoddiadau ar y cyd a gronnwyd ar ôl priodas
• Pensiynau a gronnwyd yn ystod y berthynas
• Unrhyw asedau a brynwyd gydag incwm priodasol

Yn fyr, mae unrhyw beth sy'n deillio o fywyd, ymdrechion a phartneriaeth a rennir y cwpl fel arfer yn cael ei ystyried yn eiddo priodasol.

Beth yw Eiddo Anbriodasol?

Mae eiddo anbriodasol yn cwmpasu asedau y mae un parti yn eu dwyn i'r briodas neu'n eu derbyn yn annibynnol, ac sydd weithiau'n parhau i fod yn eiddo iddynt ar ôl ysgariad.

Mae enghreifftiau cyffredin yn cynnwys:

• Eiddo a oedd yn eiddo cyn y briodas
• Etifeddiaethau neu roddion teuluol
• Cyfoeth sydd wedi'i gadw ar wahân i gyllid ar y cyd

Fodd bynnag, mae pwynt pwysig i'w nodi. Os bydd asedau o'r fath yn cydblethu â bywyd priodasol, er enghraifft eu rhoi mewn cyfrif ar y cyd neu eu defnyddio ar gyfer cartref y teulu, gallant ddod yn "briodasol". Unwaith y bydd hynny'n digwydd, gellir eu trin fel rhan o'r gronfa i'w rhannu.

Standish v Standish [2024]

Ymdriniodd achos diweddar, Standish v Standish [2024], â'r mater hwn.

Roedd y cwpl wedi bod yn briod am 15 mlynedd ac roedd ganddyn nhw ddau o blant. Cyn y briodas, roedd cyfoeth y gŵr tua £57 miliwn. Yn 2017, trosglwyddodd £77 miliwn o asedau i enw ei wraig, yn ôl pob sôn am resymau cynllunio treth. Roedd y wraig i fod i sefydlu ymddiriedolaeth gyda'r asedau hynny, ond ni wnaeth hi erioed.

Pan ddaeth y briodas i ben, y cwestiwn i'r llys oedd: A oedd yr asedau hynny a drosglwyddwyd yn eiddo priodasol ai peidio?

Y Dadleuon

 Barn y wraig: Ei asedau hi oedd eiddo llwyr, neu os nad oeddent, roeddent yn rhan o'r gronfa briodasol i'w rhannu'n gyfartal.

Barn y gŵr: Daeth yr asedau o'i gyfoeth cyn priodas, felly dylent aros yn anbriodasol a'u heithrio rhag rhannu.

 Rhesymeg y Llys

 Gwnaeth y llys rai pwyntiau allweddol ynghylch sut mae eiddo'n dod yn briodasol:

• Nid yw'r enw ar y teitl yn bwysig. Mae'n ymwneud â sut y cafodd yr ased ei drîn, nid enw pwy sydd arno.
• Mae cymysgu arian gyda'i gilydd yn bwysig. Unwaith y bydd arian yn cael ei gronni mewn cyfrifon ar y cyd neu ei ddefnyddio ar gyfer buddsoddiadau a rennir, gall y llys eu trîn fel pe baent yn eiddo ar y cyd.
• Mae cartref y teulu yn arbennig. Hyd yn oed os caiff ei brynu gydag arian nad yw'n briodasol, mae'r cartref lle'r oedd y teulu'n byw yn aml yn cael ei drîn fel un priodasol, er nad bob amser.

I grynhoi

Nid yw ysgariad byth yn hawdd, yn emosiynol nac yn ariannol. Ond gall deall y gwahaniaeth rhwng eiddo priodasol ac eiddo nad yw'n briodasol wneud y broses ychydig yn gliriach.

Mewn gwirionedd, anaml y mae'r ffin yn ddu a gwyn. Nid yw llysoedd yn edrych yn unig ar o ble ddaeth yr arian, maent yn edrych ar sut y cafodd ei ddefnyddio, ei rannu, a'i drin yn ystod y briodas.

Os daw asedau nad ydynt yn briodasol yn rhan o'r bywyd priodasol a rennir, gallant golli eu statws ar wahân yn gyfan gwbl.

Pwynt arall i'w nodi yw bod y dadleuon hyn yn aml yn bwysicach mewn ysgariadau gwerth uchel. Ar gyfer achosion ysgariad cyffredin, prif bryder y Llys fydd anghenion y partïon felly efallai y bydd y gwahaniaeth yn llai pwysig yn yr achosion hynny.

Yma yn BULAC gallwn gynghori ar faterion teuluol. Os hoffech apwyntiad ffoniwch 01248 388411 neu e-bostiwch bulac@bangor.ac.uk