Modiwl QCL-3370:
Agweddau ar Ddwyieithrwydd

Ffeithiau’r Modiwl

Rhedir gan School of Languages, Literatures, Linguistics and Media

20.000 Credyd neu 10.000 Credyd ECTS

Semester 1

Trefnydd: Dr Peredur Webb-Davies

Amcanion cyffredinol

Bydd y modiwl cyfrwng Cymraeg hwn yn edrych ar agweddau damcaniaethol dwyieithrwydd yn erbyn cefndir ystod eang o sefyllfaoedd dwyieithog, gan gynnwys (ond nid yn unig) y cyd-destun Cymraeg yng Nghymru. Bydd y dull yn un ieithyddol yn bennaf, ond bydd agweddau fel ethnograffiaeth, addysg, cynllunio polisi a seicoieithyddaeth yn cael eu hystyried hefyd.

Byddwn yn trafod pynciau megis: diffinio dwyieithrwydd, dwyieithrwydd cymdeithasol, cyffwrdd iaith, cyfnewid cod, corpysau dwyieithog a’u defnydd, agweddau sosioieithyddol o ddwyieithrwydd a sefyllfaoedd dwyieithog, caffael dwy iaith, addysg ddwyieithog, agweddau pobl unieithog a dwyieithog tuag at yr iaith Gymraeg, disgrifiadau seicoieithyddol o ddwyieithrwydd, a dyfodol yr iaith Gymraeg fel iaith leiafrifol mewn cyffwrdd â’r Saesneg, iaith fwyafriol.

Caiff myfyrwyr hefyd gyfarwyddyd ar ddulliau damcaniaethol o drin maes dwyieithrwydd yn ogystal â phynciau methodolegol yn ymwneud â chasglu a dadansoddi data.

Cynnwys cwrs

Bydd myfyrwyr yn dysgu am bynciau fel y canlynol:

  • Diffinio dwyieithrwydd, a dwyieithrwydd unigol
  • Plant dwyieithog
  • Dwyieithrwydd cymdeithasol
  • Dwyieithrwydd yn y cartref ac yn yr ysgol
  • Cyfnewid cod cymdeithasol
  • Gramadeg cyfnewid cod
  • Agweddau tuag at y Gymraeg a dwyieithrwydd
  • Manteision deallusol dwyieithrwydd
  • Dyfodol y Gymraeg yn ei chyd-destun dwyieithog
  • Dysgu ail iaith fel oedolyn

Meini Prawf

ardderchog

Gradd A:
Amgyffred ardderchog o’r holl faterion sydd yn ymwneud â dwyieithrwydd. Gallu clir ac eang i gasglu a chategoreiddio data ieithyddol. Yn dangos gallu heb ei ail i ddadansoddi a deall pynciau ieithyddol yn eu cyd-destun mewn modd aeddfed a sensitif, gan dynnu ar astudiaethau sydd eisoes yn bod ac ar brofiad personol yn eang ac yn effeithiol. Yn gwneud defnydd ardderchog o arddull ysgrifennu academaidd ac yn effeithiol tu hwnt ar gyflwyno syniadau a chysyniadau perthnasol ar ffurf ysgrifenedig a llafar. Gallu eithriadol a gweledigaethol i gymharu dwyieithrwydd yn y cyd-destun Cymreig â seftyllfaoedd dwyieithog eraill.

da

Gradd B:
Amgyffred da o’r prif faterion sydd yn ymwneud â dwyieithrwydd. Gallu clir i gasglu a chategoreiddio data ieithyddol. Yn dangos gallu i ddadansoddi a deall pynciau ieithyddol yn eu cyd-destun, gan dynnu ar astudiaethau sydd eisoes yn bod ac ar brofiad personol yn eang. Yn gwneud defnydd da o arddull ysgrifennu academaidd ac yn effeithiol ar gyflwyno syniadau a chysyniadau perthnasol ar ffurf ysgrifenedig a llafar. Gallu da i gymharu dwyieithrwydd yn y cyd-destun Cymreig â seftyllfaoedd dwyieithog eraill.

trothwy

Gradd D:
Amgyffred sylfaenol o’r prif faterion sydd yn ymwneud â dwyieithrwydd. Gallu derbyniol i gasglu a chategoreiddio data ieithyddol. Yn dangos gallu cyfyngedig i ddadansoddi a deall pynciau ieithyddol yn eu cyd-destun, gan dynnu ar rai astudiaethau sydd eisoes yn bod ac ar brofiad personol. Yn gwneud defnydd sylfaenol o arddull ysgrifennu academaidd ac yn dangos gallu cyfyngedig i gyflwyno syniadau a chysyniadau perthnasol ar ffurf ysgrifenedig a llafar. Gallu sylfaenol i gymharu dwyieithrwydd yn y cyd-destun Cymreig â seftyllfaoedd dwyieithog eraill.

Canlyniad dysgu

  1. Bydd myfyrwyr yn gallu arddangos dealltwriaeth uchel o wahanol fathau o sefyllfaoedd dwyieithog ac amlieithog.

  2. Bydd myfyrwyr yn gallu arddangos gwybodaeth uchel o brif hanfodion, amcanion, rhagdybiaethau, damcaniaethau a methodolegau sydd yn cael eu defnyddio ym maes astudio dwyieithrwydd ac amlieithrwydd.

  3. Bydd myfyrwyr yn gallu ennill gwybodaeth a dealltwriaeth uchel o sefyllfa’r iaith Gymraeg a’i phobl o ran dwyieithrwydd, gan arddangos gallu i gymharu’r sefyllfa yng Nghymru â sefyllfaoedd dwyieithog tebyg ledled byd, o sawl safbwynt.

  4. Bydd myfyrwyr yn gallu dadansoddi data ieithyddol mewn modd soffistigedig, gan ddefnyddio methodolegau sydd yn addas ar gyfer maes dwyieithrwydd.

  5. Bydd myfyrwyr yn gallu adolygu, synthesu ac arsylwi (gyda chymorth lle bo’r angen), mewn dull o safon uchel, llenyddiaeth emprig a damcaniaethol berthnasol.

Dulliau asesu

Math Enw Disgrifiad Pwysau
ADDRODDIAD Adroddiad dadansoddi data

Disgrifiwch a dadansoddwch y cyfnewid cod a defnydd iaith a welir mewn trawsgrifiad o Gymraeg llafar, gan ddefnyddio'r wybodaeth ddamcaniaethol y trafodwyd yn ystod hanner gyntaf y modiwl.

 40.00
TRAETHAWD Traethawd ar bwnc mewn dwyieithrwydd

Traethawd ar bwnc mewn dwyieithrwydd, yn seiliedig ar yr agweddau o'r maes a drafodwyd yn ystod y modiwl. Bydd dewis o gwestiynau ar gael.

 60.00

Strategaeth addysgu a dysgu

Oriau
Private study

Darllen penodol - bydd myfyrwyr yn derbyn darlleniadau angenrheidiol bob wythnos (o tua 2 awr) ar bwnc darlith yr wythnos honno (bydd rhai mewn Cymraeg a rhai mewn Saesneg).

 28
Tutorial

Anogir myfyrwyr i weld eu darlithydd ar sail un-i-un yn ystod eu horiau swyddfa sy'n cael eu hysbysebu (neu drwy apwyntiad) er mwyn trafod materion sy'n ymwneud â chynnwys y modiwl, i gael eglurhad ar bynciau a hrafodaethau, ac i drafod adborth ar aseiniadau ac ymarferion dosbarth.

 2
Lecture

Darlith 2 awr bob wythnos

 22
Seminar

Seminar 1 awr bob pythefnos

 5
Private study

Yn eu hamser eu hun, disgwylir i fyfyrwyr wneud darllen pellach, i fynd drwy'r deunyddiadu a drafodwyd yn y dosbarth ac i wneud ymchwil pellach ar y pynciau, ac i baratoi aseiniadau.

 144

Sgiliau Trosglwyddadwy

  • Llythrennedd - Medrusrwydd mewn darllen ac ysgrifennu drwy amrywiaeth o gyfryngau
  • Rhifedd - Medrusrwydd wrth ddefnyddio rhifau ar lefelau priodol o gywirdeb
  • Defnyddio cyfrifiaduron - Medrusrwydd wrth ddefnyddio ystod o feddalwedd cyfrifiadurol
  • Hunanreolaeth - Gallu gweithio mewn ffordd effeithlon, prydlon a threfnus. Gallu edrych ar ganlyniadau tasgau a digwyddiadau, a barnu lefelau o ansawdd a phwysigrwydd
  • Archwilio - Gallu ymchwilio ac ystyried dewisiadau eraill
  • Adalw gwybodaeth - Gallu mynd at wahanol ac amrywiol ffynonellau gwybodaeth
  • Sgiliau Rhyngbersonol - Gallu gofyn cwestiynau, gwrando'n astud ar atebion a'u harchwilio
  • Dadansoddi Beirniadol & Datrys Problem - Gallu dadelfennu a dadansoddi problemau neu sefyllfaoedd cymhleth. Gallu canfod atebion i broblemau drwy ddadansoddiadau ac archwilio posibiliadau
  • Cyflwyniad - Gallu cyflwyno gwybodaeth ac esboniadau yn glir i gynulleidfa. Trwy gyfryngau ysgrifenedig neu ar lafar yn glir a hyderus.
  • Dadl - Gallu cyflwyno, trafod a chyfiawnhau barn neu lwybr gweithredu, naill ai gydag unigolyn neu mewn grwˆp ehangach

Sgiliau pwnc penodol

  • Understanding of the nature of bi/multilingualism - students will demonstrate familiarity with phenomena and findings relating to the nature of bilingual and multilingual individuals and communities.
  • Writing & scholarly conventions - students will be able to present data, argumentation, findings and references in written form in keeping with the conventions current in language science and English language studies.
  • Analysis & interpretation skills - students will be able to analyse, interpret data accurately, and draw appropriate conclusions based on the application of appropriate analytic and theoretical frameworks available in linguistics and English language studies.
  • Research skills - students will be able undertake independent research, involving formulating a research question, identifying and deploying appropriate linguistic methodology (theoretical or empirical) and data collection techniques (theoretical, experimental or field-based), and the selection and application of appropriate theoretical frameworks in order to adequately address the research question.
  • Evaluation & reflection - students will be able to critically evaluate a particular position, viewpoint or argument in relation to a specific area of investigation. They will be able to reflect on the efficacy of a particular approach, practice or performance, and moderate these as a consequence in order to achieve specific goals.
  • Writing & scholarly conventions - students will be able to present data, argumentation, findings and references in written form in keeping with the conventions current in language science and English language studies to an advanced standard.
  • Analysis & interpretation skills - students will be able to analyse and interpret data accurately and to draw appropriate conclusions based on the application of appropriate analytic and theoretical frameworks available in linguistics and English language studies.
  • Problem solving - students will be able to evidence sophisticated problem-solving skills in formulating problems (factual, empirical, theoretical) in precise terms, identifying key issues, and developing the confidence to address challenging problems using a variety of different approaches
  • Evaluation & reflection - students will be able to critically evaluate to an advanced standard a particular position, viewpoint or argument in relation to a specific area of investigation. They will be able to reflect on the efficacy of a particular approach, practice or performance, and moderate these as a consequence in order to achieve specific goals.
  • Personal organisation - students will develop the ability to undertake self-directed study and learning with appropriate time-management
  • Learning to learn - students will learn to reflect upon, modify and improve their learning strategies
  • Information technology - students will develop the ability to use computing and IT skills in order to find, store, interpret and present information, to produce a range of electronic documents and to use software confidently
  • Effective communication - students will develop the ability to communicate effectively, appropriately and confidently, in a range of contexts, to different audience types, and making use of a range of supporting materials
  • Working effectively with others - students will develop the ability to work well with others as part of a group or a team
  • Awareness of and appreciation for linguistic and cultural differences - students will develop an awareness of and an appreciation for the range and nature of linguistic and cultural diversity.
  • Effective communication - students will develop the ability to communicate effectively, appropriately and confidently, in a range of contexts, to different audience types, and making use of a range of supporting materials
  • Learning to learn - students will learn to reflect, modify and improve their learning strategies
  • Awareness of and appreciation for linguistic and cultural differences - students will develop an awareness of and an appreciation for the range and nature of linguistic and cultural diversity
  • Knowledge of linguistic theory and application - students will demonstrate a detailed knowledge of terms, issues, principles, aspects and best practices related to the study of human language and linguistics.
  • Understanding of the nature and organisation of language - students will demonstrate detailed knowledge of observations and findings relating to various aspects of linguistic phenomena and organization.
  • Understanding the nature of commonalities and differences across languages - students will demonstrate detailed knowledge of phenomena and findings relating to universals and diversity exhibited by and across languages.
  • Knowledge of the relationship between language and society, culture, and/or embodied experience - students will demonstrate detailed knowledge of phenomena and findings relating to the complex interdependent relationship between language, society culture and/or embodied experience.
  • Knowledge of the relationship between language and mind/brain - students will demonstrate detailed knowledge of phenomena and findings relating to the complex interdependent relationship between language and mind/brain.
  • Understanding of the nature of bi/multilingualism - students will demonstrate familiarity with phenomena and findings relating to the nature of bilingual and multilingual individuals and communities.
  • Understanding of the nature and organization of language - students will demonstrate familiarity with observations and findings relating to various aspects of linguistic phenomena and organization.
  • Understanding the nature of commonalities and differences across languages - students will demonstrate familiarity with phenomena and findings relating to universals and diversity exhibited by and across languages.
  • Knowledge of the nature of language origins, change and use - students will demonstrate familiarity with phenomena and findings relating to the nature of language origins, the way language changes, and factors involved in and affecting language use.

Adnoddau

Cyrsiau sy’n cynnwys y modiwl hwn

Gorfodol mewn cyrsiau:

Opsiynol mewn cyrsiau: