Mi nes i benderfynu astudio Hanes yn y Brifysgol am y rheswm syml fy mod i'n mwynhau'r pwnc, a dwi dal yn ei fwynhau: ma' 'na wastad bethe newydd i'w dysgu, ac mae'r chwilfrydedd yma'n help i ddeall y byd heddiw.  Felly, dros 20 mlynedd ers i mi ddod i Brifysgol Bangor fel myfyriwr is-radd (wedyn MA a PhD) dwi dal yma, ac yn Ddarlithydd Hanes Modern a Hanes Cymru ers 2013.  

Dwi'n edrych yn bennaf ar hanes o ddiwedd oes Victoria hyd at ddechrau'r 21ain ganrif, ac mae gen i ddau brif ddiddordeb yn fy ymchwil ac addysgu.  Yn gyntaf, edrych ar hunaniaethau cenedlaethol, yn benodol yng Nghymru.  Yn ail, archwilio hanes bywyd-bob-dydd, sy'n rhoi golwg i ni ar sut mae pobl wedi byw yn y gorffennol.  Gyda'i gilydd mae hyn yn golygu fod llawer o fy modiwlau i'n eclectig o ran cynnwys, ac efo trafodaethau am bynciau sy'n ymestyn o genedlaetholdeb, y frenhiniaeth, datganoli a rhywedd i feysydd fel y diwydiant niwclear, astudiaethau tirlun a hanesion bwyd, anifeiliaid a thatŵs.  

Ymysg y modiwlau sydd gen i ar y llyfrau mae Cymru yn y Byd Modern; Ail-Danio'r Ddraig: Cymru wedi 1939; Britain in the Jazz Age; Nationalism in the UK a Raving in the 1990s.  Ar lefel MA dwi'n cydlynu modiwl hanes Cymru sef Global Wales.  Dwi'n Uwch Gymrawd yr Academi Addysg Uwch ac wrth fy modd yn addysgu'n Gymraeg ac yn Saesneg.

Dwi ar hyn o bryd yn ysgrifennu monograff ar ogledd-ddwyrain Cymru rhwng 1950 a 1962, yn ymwneud efo projectau hanes llafar trwy Sefydliad Ymchwil Ystadau Cymru (ISWE) ac yn cydweithio ar ymchwil i gymunedau niwclear yng ngogledd Cymru.  Dwi'n mwynhau sgwrsio am fy ymchwil efo cymdeithasau hanes lleol ac ysgolion. Dwi hefyd yn cyfrannu ar y teledu a radio i drafod pynciau fel y frenhiniaeth a chenedlaetholdeb.

Dwi'n ffodus i fod yn goruchwylio ymchwilwyr PhD talentog, sy'n edrych ar feysydd megis hanes mynydda a chenedlaetholdeb adain dde.  Rwyf hefyd yn cyd-oruchwylio nifer o ddoethuriaethau ISWE ar bynciau megis sgwatwyr & aneddiadau gwledig a merched mewn amaethyddiaeth.  

O ran fy ngwaith gweinyddol yn y Brifysgol, dwi'n Diwtor Derbyn Hanes ac yn gydlynydd Hanes/Treftadaeth ym Mangor gyda'r Coleg Cymraeg Cenedlaethol.  

BA

  • Cymru yn y Byd Modern / Wales in the Modern World 
  • Ail-Danio'r Ddraig/ Re-igniting the Dragon
  • Britain in the Jazz Age
  • Nationalism in the UK
  • Raving in the 1990s?  
  • Making History
  • Crefft yr Hanesydd

MA 

  • Global Wales
  • People, Power and Political Action
  • Documents and Sources Modern
  • Themes and Issues
  • Cenedlaetholdeb yr 20fed ganrif
  • Y Frenhiniaeth
  • Protest a'r iaith Gymraeg
  • Datganoli
  • Hanes tirlun a gwledigrwydd
  • Cymunedau niwclear
  • Gogledd-ddwyrain Cymru
  • Hanes anifeiliaid
  • Hanes bywyd bob dydd (e.e. tatŵs, bwyd, chwaraeon).

2025

2024

2023

2022

2021

2016

2015

  • CyhoeddwydLabour, the Union and the rebirth of Welsh devolution
    Wiliam, M. E., Williams, C. (Golygydd) & Edwards, A. (Golygydd), 1 Awst 2015, The Art of the Possible: Politics and Governance in Modern British History: 1885-1997: Essays in Memory of Duncan Tanner. 2015 gol. Manchester University Press
    Allbwn ymchwil: Pennod mewn Llyfr/Adroddiad/Trafodion Cynhadledd › Pennod

2014

2009

  • CyhoeddwydThe Freedom of Information Act and Welsh Devolution.
    Tanner, D. M., Wiliam, M. E., Flinn, A. (Golygydd) & Jones, H. (Golygydd), 1 Ion 2009, Freedom of Information: Open Access: Empty Archives?. 2009 gol. Routledge, t. 54-74
    Allbwn ymchwil: Pennod mewn Llyfr/Adroddiad/Trafodion Cynhadledd › Pennod

2025

  • Yn eu blŵmars Hyll: Bywyd trwy Hanes

    Sgwrs i gangen Merched y Wawr, Penrhosgarnedd, Bangor.

    14 Mai 2025

    Gweithgaredd: Cyflwyniad llafar (Siaradwr)
  • Castles, Quarries, and Communities

    Building on the interest in Bangor History’s ‘College on the Hill’ event for the University’s 140th Anniversary, this course explores different aspects of the history and heritage of north Wales. Our historians and archaeologists are passionate experts in their field of study, and the course is designed to introduce some of the more contested aspects of local and community history.

    19 Maw 2025 – 9 Ebr 2025

    Gweithgaredd: Mathau o waith ymgysylltu â'r cyhoedd a gwaith maes - Darlith/trafodaeth/seminar gyhoeddus (Cyfrannwr)

2024

2023

2022

  • Bodorgan Estate Heritage Route

    The Bodorgan Estate (https://www.bodorgan.com/) located in south-west Anglesey has received a Welsh Government grant to construct a new public footpath through part of the estate, linking to the existing Wales Coast Path. The development of the footpath infrastructure will proceed alongside a programme of habitat restoration. The route will embrace several important landscape features, linked to the social, cultural and economic history of Anglesey. The project is committed to sharing this landscape history with future users of the footpath through the installation of appropriate heritage interpretation along the route. The Bodorgan Estate is collaborating with Bangor University’s Institute for the Study of Welsh Estates (http://iswe.bangor.ac.uk/) to deliver these objectives.

    The Project Team (Shaun Evans, Marc Collinson, and Mari Wiliam) advised and supervised the work of two paid postgraduate interns (Matthew Rowland and Catrin Williams). They undertook archival work at Bodorgan and interviewed members of the local community to provide historical information and oral testimony to aid the creation of heritage interpretation along the path and online. Members of the team intend to produce academic-level publications in due course.

    1 Awst 2022 – 31 Rhag 2022

    Gweithgaredd: Mathau o waith ymgysylltu academaidd allanol - Ymchwilio a Dysgu mewn Sefydliad Allanol (Cynghorydd)

Dwi'n mwynhau garddio (yn arbennig blodau) ac wedi gwirioni ar anifeiliaid: mae gen i gŵn ac ieir.  Dwi hefyd yn ffan mawr o bêl droed.  Mae llawer o'r diddordebau yma'n ymddangos yn fy nysgu ac ymchwil yn ogystal!