Archif y mis

Mae Archif y Mis yn denu sylw myfyrwyr a staff at yr amrywiaeth o ddeunydd sydd ar gael yn yr Archifau a’r Casgliadau Arbennig. Yn benodol, mae’r ffotograffau o Fangor yn y gorffennol yn hynod o boblogaidd ac wedi bod yn sbardun i sawl sgwrs ar dudalennau Facebook y Brifysgol.

Pob mis, mae eitem yn cael ei dewis ar gyfer y slot misol. Mae’r ddogfen yn cael ei sganio a’i rhoi ar y we ochr yn ochr â thestun yn egluro cefndir hanesyddol yr eitem.

Hydref 2018

SEFYDLIAD AFFRICANAIDD (BAE COLWYN)

Mae Mis Hanes Pobl Dduon yn rhoi cyfle i ni arddangos dogfen sydd yng ngofal yr Archifau a Chasgliadau Arbennig sy’n cysylltu Bae Colwyn ag Affrica.

Dyma gyfarchiad a gyflwynwyd i’r Parch. Williams Hughes, Bae Colwyn ar ei drydedd ymadawiad i’r Affrig yn 1917.

Ganed Williams Hughes yn 1856 yn Rhoslan, Eifionydd a daeth yn genhadwr yn Affrica cyn sefydlu coleg i hyfforddi dynion ifanc o’r cyfandir hwnnw ym Mae Colwyn. Yn ôl ei lyfr, “Dark Africa and the way out” a gyhoeddwyd yn 1892, bwriad y coleg oedd dychwelyd dynion ifanc i’w mamwlad fel cenhadon, ysgolfeistri neu grefftwyr megis saeri, gofaint, bricwyr, saeri troliau, saeri maen, teilwriaid etc.

Mae’r ddogfen yn sôn am wasanaethau’r Parch. William Hughes i dref Bae Colwyn gyda chyfeiriad at gychwyn y Sefydliad Affricanaidd. Ymysg yr enwau ar waelod y cyfarchiad mae gweinidogion, cynghorwyr, ynadon a meddygon. Hefyd, ceir 2 lun – un o’r Parch. William Hughes ar ei ben ei hun, a’r llall ohono gyda dau o’i ddisgyblion, Kinkasa (11 oed) a Nkanza (8 oed).      

Crewyd yr "Archif y Mis" yma gan Elen Wyn Simpson, Archifydd

Cliciwch ar y dolennau isod i weld y dogfennau sydd wedi ymddangos fel “Archif y Mis” yn y gorffennol.