Gwybodaeth am Coronafirws (Covid-19)

EN

Modiwl QCL-1018:
Disgrifio Iaith

Ffeithiau’r Modiwl

Rhedir gan School of Languages, Literatures, Linguistics and Media

20 Credyd neu 10 Credyd ECTS

Semester 2

Trefnydd: Dr Peredur Webb-Davies

Amcanion cyffredinol

Mae’r modiwl hwn yn cyflwyno myfyrwyr i gysyniadau craidd sy’n ymwneud â strwythur ieithyddol iaith. Gan ddefnyddio’r iaith Gymraeg fel man cychwyn, yn ystod y modiwl bydd myfyrwyr yn edrych ar sut i ddisgrifio gwahanol ieithoedd o ran eu gramadeg, e.e. Cymraeg, Saesneg, Ffrangeg, Sbaeneg. Mae’r modiwl yn addas ar gyfer myfyrwyr sy’n astudio ieithyddiaeth, llên/iaith Cymraeg, llên/iaith Saesneg, iaith fodern fel Sbaeneg neu Ffrangeg, ayb.

Gan ganolbwyntio ar agweddau mwyaf nodweddiadol iaith gyfoes, bydd myfyrwyr yn dysgu am hanfodion disgrifio’r system sain (seineg a ffonoleg), y system ramadegol (cystrawen, trefn geiriau), y ffordd y mae geiriau’n cael eu dosbarthu (rhannau ymadrodd), trefn fewnol geiriau (morffoleg), a’r geiriau eu hunain (geirfa).

Bydd myfyrwyr yn ystyried y berthynas rhwng ieithoedd gan ystyried teuluoedd iaith a deall sut mae gwahanol ieithoedd yn rhannu tebygrwyddau ieithyddol.

Ceir hefyd cyfle i ystyried sut y gall ieithoedd effeithio ar ei gilydd, gan sôn am e.e. benthyg geiriau, cyfnewid cod (sef defnyddio dwy iaith yn yr un sgwrs), ayb. gan ystyried ieithoedd cyfarwydd yn y cyd-destun amlieithog modern.

Nid oes angen cefndir ieithyddol er mwyn cymryd y modiwl. Bydd ffocws union ieithoedd y modiwlyn dibynnu ar ddiddordebau penodol y myfyrwyr sydd yn y dosbarth.

Amcanion:

Bydd myfyrwyr yn dysgu am agweddau gramadegol mwyaf pwysig ieithoedd penodol (yn bennaf y Gymraeg ond hefyd e.e. Saesneg, Ffrangeg a Sbaeneg, ayb.), gan gynnwys seineg, ffonoleg, morffoleg, gramadeg a’r eirfa. Drwy hyn byddant yn dysgu sut i adnabod, enwi a dadansoddi agweddau ieithyddol sylfaenol iaith mewn enghreifftiau o destunau. Cant gyfle i ddysgu am y berthynas rhwng ieithoedd Ewrop ac am deuluoedd iaith, dysgu am y gwahaniaethau a’r tebygrwyddau gramadegol mwyaf amlwg rhwng ieithoedd cyfarwydd, ac ystyried ffyrdd y mae ieithoedd yn gallu effeithio ar ei gilydd mewn sefyllfaoedd dwyieithog, e.e. cyfnewid cod, benthyg geirfa.

Cynnwys cwrs

Bydd myfyrwyr yn dysgu am e.e.

  1. Rhannau ymadrodd y Gymraeg ac ieithoedd eraill (sut i ddisgrifio geiriau)
  2. Trefn geiriau'r Gymraeg ac ieithoedd eraill
  3. Morffoleg y Gymraeg ac ieithoedd eraill (strwythur geiriau)
  4. Seineg a ffonoleg y Gymraeg ac ieithoedd eraill (sain iaith)
  5. Teuluoedd iaith a’r berthynas rhwng gwahanol ieithoedd Ewrop
  6. Dylanwad ieithoedd ar ei gilydd mewn cyd-destun dwyieithog
  7. Pynciau eraill perthnasol a diddorol fel sydd yn briodol.

Meini Prawf

trothwy

Gafael sylfaenol ar nodweddion ieithyddol creiddiol iaith. Gallu cyfyngedig i adnabod rhai o’r nodweddion hyn mewn testunau llafar ac ysgrifenedig. Gallu cyfyngedig i gymharu nodweddion amlwg o ramadeg gwahanol ieithoedd. Yn arddangos lefel sylfaenol o allu mewn trawsgrifio seiniau iaith gan ddefnyddio symbolau seinegol. Yn arddangos gwybodaeth sylfaenol cyfyngedig o’r ffyrdd y mae nodweddion ieithyddol iaith wedi newid yn y gorffennol a sut y gall strwythur newid yn y dyfodol. Yn gwneud defnydd sylfaenol o arddull ysgrifennu academaidd ac yn arddangos gallu cyfyngedig mewn cyflwyno syniadau perthnasol a chysyniadau mewn ffurf ysgrifenedig neu ar lafar.

da

Gafael dda ar nodweddion ieithyddol creiddiol iaith. Gallu adnabod rhai o’r nodweddion hyn mewn testunau llafar ac ysgrifenedig. Gallu cymharu nodweddion amlwg o ramadeg gwahanol ieithoedd. Yn arddangos gallu mewn trawsgrifio seiniau iaith gan ddefnyddio symbolau seinegol. Yn arddangos gwybodaeth sylfaenol o’r ffyrdd y mae nodweddion iaith wedi newid yn y gorffennol a sut y gall y strwythur newid yn y dyfodol. Yn gwneud defnydd da o arddull ysgrifennu academaidd ac yn arddangos gallu mewn cyflwyno syniadau perthnasol a chysyniadau mewn ffurf ysgrifenedig neu ar lafar.

ardderchog

Gafael ardderchog ar nodweddion ieithyddol creiddiol iaith. Gallu uchel i adnabod rhai o’r nodweddion hyn mewn testunau llafar ac ysgrifenedig. Gallu uchel i gymharu nodweddion amlwg o ramadeg gwahanol ieithoedd eraill. Yn arddangos lefel uchel o allu mewn trawsgrifio seiniau iaith gan ddefnyddio symbolau seinegol. Yn arddangos gwybodaeth sylfaenol eang o’r ffyrdd y mae nodweddion ieithyddol iaith wedi newid yn y gorffennol a sut y gall y strwythur newid yn y dyfodol. Yn gwneud defnydd ardderchog o arddull ysgrifennu academaidd ac yn arddangos gallu uchel mewn cyflwyno syniadau perthnasol a chysyniadau mewn ffurf ysgrifenedig neu ar lafar.

Canlyniad dysgu

    1. Bydd myfyrwyr yn gallu dangos dealltwriaeth o’r berthynas rhwng gwahanol ieithoedd Ewrop a beth a olygir oddi wrth deuluoedd iaith.
    1. Bydd myfyrwyr yn gallu dangos dealltwriaeth o’r gwahaniaethau a’r tebygrwyddau gramadegol mwyaf amlwg ieithoedd sydd yn gyfarwydd iddynt.
    1. Bydd myfyrwyr yn gallu dangos gwybodaeth o ffyrdd y mae ieithoedd yn gallu effeithio ar ei gilydd mewn sefyllfaoedd dwyieithog, e.e. cyfnewid cod, benthyg geirfa.
    1. Bydd myfyrwyr yn gallu adnabod, enwi a dadansoddi agweddau ieithyddol sylfaenol iaith mewn enghreifftiau o iaith ysgrifenedig a/neu llafar.
    1. Bydd myfyrwyr yn ennyn dealltwriaeth sylfaenol o agweddau gramadegol sylfaenol Cymraeg a/neu Saesneg a/neu Ffrangeg a/neu Sbaeneg, gan gynnwys seineg, ffonoleg, morffoleg, gramadeg a geirfa.

Dulliau asesu

Math Enw Disgrifiad Pwysau
Prawf dadansoddi iaith ar-lein 40
Traethawd ar ramadeg iaith 60

Strategaeth addysgu a dysgu

Oriau
Tutorial

Tiwtorial gyda gweithgareddau/trafodaethau/adolygu.

 5
Lecture

Darlith ryngweithiol.

 22
Private study

Adolygu, darllen, cyflawni asesiadau, dod i siarad a'r darlithydd yn ei oriau swyddfa, ayb.

 173

Sgiliau Trosglwyddadwy

  • Llythrennedd - Medrusrwydd mewn darllen ac ysgrifennu drwy amrywiaeth o gyfryngau
  • Defnyddio cyfrifiaduron - Medrusrwydd wrth ddefnyddio ystod o feddalwedd cyfrifiadurol
  • Hunanreolaeth - Gallu gweithio mewn ffordd effeithlon, prydlon a threfnus. Gallu edrych ar ganlyniadau tasgau a digwyddiadau, a barnu lefelau o ansawdd a phwysigrwydd
  • Archwilio - Gallu ymchwilio ac ystyried dewisiadau eraill
  • Adalw gwybodaeth - Gallu mynd at wahanol ac amrywiol ffynonellau gwybodaeth
  • Sgiliau Rhyngbersonol - Gallu gofyn cwestiynau, gwrando'n astud ar atebion a'u harchwilio
  • Dadansoddi Beirniadol & Datrys Problem - Gallu dadelfennu a dadansoddi problemau neu sefyllfaoedd cymhleth. Gallu canfod atebion i broblemau drwy ddadansoddiadau ac archwilio posibiliadau
  • Cyflwyniad - Gallu cyflwyno gwybodaeth ac esboniadau yn glir i gynulleidfa. Trwy gyfryngau ysgrifenedig neu ar lafar yn glir a hyderus.
  • Gwaith Tîm - Gallu cydweithio'n adeiladol ag eraill ar dasg gyffredin, ac/neu fod yn rhan o dîm gweithio o ddydd i ddydd
  • Dadl - Gallu cyflwyno, trafod a chyfiawnhau barn neu lwybr gweithredu, naill ai gydag unigolyn neu mewn grwˆp ehangach
  • Hunanymwybyddiaeth & Ystyried - Bod yn ymwybodol o'ch cryfderau, gwendidau, nodau ac amcanion eich hun. Gallu adolygu ,cloriannu a myfyrio'n rheolaidd ar eich perfformiad eich hun ac eraill.

Sgiliau pwnc penodol

  • Writing & scholarly conventions - students will be able to present data, argumentation, findings and references in written form in keeping with the conventions current in language science and English language studies to an advanced standard.
  • Analysis & interpretation skills - students will be able to analyse and interpret data accurately and to draw appropriate conclusions based on the application of appropriate analytic and theoretical frameworks available in linguistics and English language studies.
  • Problem solving - students will be able to evidence sophisticated problem-solving skills in formulating problems (factual, empirical, theoretical) in precise terms, identifying key issues, and developing the confidence to address challenging problems using a variety of different approaches
  • Personal organisation - students will develop the ability to undertake self-directed study and learning with appropriate time-management
  • Learning to learn - students will learn to reflect upon, modify and improve their learning strategies
  • Information technology - students will develop the ability to use computing and IT skills in order to find, store, interpret and present information, to produce a range of electronic documents and to use software confidently
  • Effective communication - students will develop the ability to communicate effectively, appropriately and confidently, in a range of contexts, to different audience types, and making use of a range of supporting materials
  • Working effectively with others - students will develop the ability to work well with others as part of a group or a team
  • Awareness of and appreciation for linguistic and cultural differences - students will develop an awareness of and an appreciation for the range and nature of linguistic and cultural diversity.
  • Knowledge of the nature of language origins, change and use - students will demonstrate detailed knowledge phenomena and findings relating to the nature of language origins, the way language changes, and factors involved in and affecting language use.
  • Knowledge of linguistic theory and application - students will demonstrate a detailed knowledge of terms, issues, principles, aspects and best practices related to the study of human language and linguistics.
  • Understanding of the nature and organisation of language - students will demonstrate detailed knowledge of observations and findings relating to various aspects of linguistic phenomena and organization.
  • Understanding the nature of commonalities and differences across languages - students will demonstrate detailed knowledge of phenomena and findings relating to universals and diversity exhibited by and across languages.
  • Knowledge of the relationship between language and society, culture, and/or embodied experience - students will demonstrate detailed knowledge of phenomena and findings relating to the complex interdependent relationship between language, society culture and/or embodied experience.
  • Understanding of the nature of bi/multilingualism - students will demonstrate familiarity with phenomena and findings relating to the nature of bilingual and multilingual individuals and communities.

Adnoddau

Goblygiadau o ran adnoddau ar gyfer myfyrwyr

Module textbooks and readings should all be available via the library, so students are not required to purchase their own textbooks.

Rhestrau Darllen Bangor (Talis)

http://readinglists.bangor.ac.uk/modules/qcl-1018.html

Rhestr ddarllen

Talis title: QCL-1018 Disgrifio Iaith [Describing Language]

Cyrsiau sy’n cynnwys y modiwl hwn

Gorfodol mewn cyrsiau:

Opsiynol mewn cyrsiau: