Rhedir gan School of Arts, Culture and Language

20.000 Credyd neu 10.000 Credyd ECTS

Semester 2

Trefnydd: Ms Sian Esmor Rees

Mae’r modiwl hwn ar gyfer myfyrwyr sydd eisiau datblygu eu sgiliau iaith Gymraeg i'w defnyddio’n hyderus ac effeithiol yng nghyd-destun y gweithle Cymraeg neu ddwyieithog. Y prif nod fydd eu galluogi i ystyried pwrpas a chynulleidfa a dylanwad hynny wrth wneud gwaith ysgrifennu mewn amrywiaeth o gyd-destunau proffesiynol.

Prif nod y modiwl felly fydd edrych ar ystyriaethau o ran addasrwydd iaith mewn gwahanol gyd-destunau proffesiynol. Yn benodol felly, edrychir ar dri maes: Gweinyddu drwy’r Gymraeg; Golygu a phrawfddarllen a llunio cynnyrch print; a’r Wasg, marchnata, cyfathrebu a chysylltiadau cyhoeddus. Gwahoddir siaradwyr sy’n gweithio yn y meysydd hyn i rannu profiadau ac arbenigedd â’r myfyrwyr yn y sesiynau grŵp.

Yn ogystal, er mwyn adeiladu ar y seiliau a osodwyd yn y modiwl craidd Defnyddio’r Gymraeg ym Mlwyddyn 1, lle’r edrychir ar agweddau gramadegol yr iaith, bydd magu hyder yng nghywirdeb eu sgiliau iaith a’u gallu i gywiro eu gwaith eu hunain ac eraill yn agwedd bwysig ar y modiwl hwn hefyd. Bydd y modiwl yn cyd-redeg â’r modiwl craidd Ymarfer Ysgrifennu ym Mlwyddyn 2, modiwl sydd hefyd yn canolbwyntio ar ddefnyddio’r Gymraeg mewn cyd-destunau, e.e. adolygiad, crynodeb, cyfieithiad byr ac ati. Bydd y modiwl Iaith Gwaith yn adeiladu ar y gwaith a wneir yn y modiwl hwnnw gan ganolbwyntio ar gynyddu eu hymwybyddiaeth o agweddau ieithyddol a chywair ond yng nghyd-destun y gweithle Cymraeg a dwyieithog. Bydd y tasgau asesu’n adlewyrchu hyn.

Bydd y cyfnod o brofiad gwaith a gafodd y myfyrwyr yn adrannau’r Brifysgol fel rhan o’r modiwl O’r Senedd i’r Swyddfa ym Mlwyddyn 1 yn sail gadarn ar gyfer cyfnod pellach o brofiad gwaith ar y modiwl hwn. Bydd y modiwl hefyd yn sail gadarn i’r ddau fodiwl craidd ym Mlwyddyn 3 - Medrau Cyfieithu a Portffolio Proffesiynol. Er mwyn creu cyd-destun perthnasol i waith y modiwl, bydd y gwaith iaith yn deillio o’r cyd-destun real, dilys a roddir sef sgiliau byd gwaith.

Prif nod y modiwl yw datblygu sgiliau iaith y myfyrwyr gan ganolbwyntio ar ystyried pwrpas, cyfrwng a chynulleidfa wrth wneud gwaith ysgrifenedig mewn cyd-destun proffesiynol. Datblygir ymwybyddiaeth y myfyrwyr o gyweiriau’r iaith a’u priodoldeb mewn amrywiol gyd-destunau ac ar gyfer gwahanol gyfryngau yn y gweithle Cymraeg a dwyieithog. Gwneir hyn yng nghyd-destun dilys sgiliau cyflogadwyedd mwy cyffredinol.

Bydd y themâu ieithyddol yn cael eu datblygu drwy edrych ar ddwy agwedd benodol:

 gwahanol fathau o ysgrifennu, e.e. ysgrifennu esboniadol a disgrifiadol, ysgrifennu ar gyfer hyrwyddo a marchnata, ysgrifennu newyddiadurol;

 gwahanol fathau o gyfryngau, e.e. cyfryngau print traddodiadol, cyfryngau electronig yn cynnwys cyfryngau cymdeithasol a gwefannau

Bydd pwyslais yn y modiwl ar ddefnyddio dulliau datblygu ymwybyddiaeth a sgiliau iaith yr unigolyn yn y cyd-destun hwn yn ogystal ag yng nghyd-destun anghenion personol penodol y myfyriwr ei hun.

Bydd wythnos o brofiad gwaith yn rhan greiddiol o’r modiwl lle bydd y myfyrwyr yn cael cyfle i gymhwyso’r sgiliau a geir ar y modiwl (sgiliau iaith a sgiliau cyflogadwyedd) mewn ffordd ymarferol mewn gweithle go-iawn. Gydag arweiniad a chyngor gan Ganolfan Bedwyr, bydd gan y myfyrwyr ran flaenllaw wrth ddewis a threfnu’r lleoliad yn ôl eu diddordeb, eu dymuniadau a’u hanghenion eu hunain.

Mae’r cyflogwyr isod eisoes wedi mynegi ei cefnogaeth i’r cynllun ac wedi ymrwymo i gynnig lleoliadau i fyfyrwyr a fydd yn dilyn y modiwl:

Cyngor Gwynedd

Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Grŵp Llandrillo Menai

Iechyd Cyhoeddus Cymru

Cyngor Ynys Môn

Bwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr

Gwasanaeth y Llysoedd

Menter Môn

Cyfoeth Naturiol Cymru

Gwasanaeth Ambiwlans Cymru

Gwasanaeth Tân ac Achub Gogledd Cymru

Gwasanaeth Tân ac Achub De Cymru

BT

Heddlu Gogledd Cymru

Comisiynydd y Gymraeg

Llywodraeth Cymru

da

Da (-B - B+)

1. Gwaith yn dangos ymwybyddiaeth o gywirdeb iaith, gan wneud hynny’n effeithiol yn y rhan fwyaf o’r gwaith.

2. Gwaith yn adlewyrchu dealltwriaeth o nodweddion cywair iaith pwrpasol / Cymraeg Clir gan eu defnyddio’n effeithiol yn y rhan fwyaf o’r gwaith.

3. Gwaith yn adlewyrchu ystyriaeth deg o bwrpas a chyfrwng y gwaith, gan wneud hynny’n effeithiol yn y rhan fwyaf o’r gwaith.

4. Lle bo’n berthnasol, gwaith yn adlewyrchu ymwybyddiaeth o brif egwyddorion y sgiliau iaith cymhwysol gan eu cymhwyso a’u defnyddio yn y rhan fwyaf o’r gwaith.

5. Ymwybyddiaeth o dermau a geirfa bwrpasol gan eu defnyddio’n gywir yn y rhan fwyaf o’r gwaith.

6. Gwaith yn adlewyrchu defnydd cywir a chyson o adnoddau gramadegol ac arfau iaith cyfrifiadurol yn y rhan fwyaf o’r gwaith.

ardderchog

Rhagorol (-A - A)*

1. Gwaith yn dangos ymwybyddiaeth gref o gywirdeb iaith, gan wneud hynny’n gyson a thrwyadl.

2. Gwaith yn adlewyrchu dealltwriaeth gref o nodweddion cywair iaith pwrpasol / Cymraeg Clir gan eu defnyddio’n gyson a thrwyadl.

3. Gwaith yn adlewyrchu ystyriaeth fwriadus ac effeithiol o bwrpas a chyfrwng y gwaith, gan wneud hynny’n gyson a thrwyadl.

4. Lle bo’n berthnasol, gwaith yn adlewyrchu ymwybyddiaeth gref o brif egwyddorion y sgiliau iaith cymhwysol gan eu cymhwyso a’u defnyddio’n gyson a thrwyadl.

5. Ymwybyddiaeth gref o dermau a geirfa bwrpasol gan eu defnyddio’n gywir yn gyson a thrwyadl.

6. Gwaith yn adlewyrchu defnydd cyson ac effeithiol iawn o adnoddau gramadegol ac arfau iaith cyfrifiadurol.

trothwy

Trothwy (-D - D+)

1. Gwaith yn dangos ymwybyddiaeth elfennol o gywirdeb iaith, ond heb wneud hynny’n gyson a thrwyadl.

2. Gwaith yn adlewyrchu dealltwriaeth elfennol o nodweddion cywair iaith pwrpasol / Cymraeg Clir ond heb eu defnyddio’n gyson a thrwyadl.

3. Gwaith yn adlewyrchu ystyriaeth elfennol o bwrpas a chyfrwng y gwaith ond heb wneud hynny’n gyson a thrwyadl.

4. Lle bo’n berthnasol, gwaith yn adlewyrchu ymwybyddiaeth o brif egwyddorion sgiliau iaith cymhwysol ond heb eu cymhwyso na’u defnyddio’n gyson a thrwyadl.

5. Ymwybyddiaeth o dermau a geirfa bwrpasol ond heb eu defnyddio’n gywir yn gyson.

6. Gwaith yn adlewyrchu defnydd sylfaenol o adnoddau gramadegol ac arfau iaith cyfrifiadurol ond heb wneud hynny’n gyson a thrwyadl.

1. 1. defnyddio’r sgiliau iaith cymhwysol lle bo hynny’n addas yn ôl y sefyllfa, y gynulleidfa, pwrpas a chyfrwng y gwaith;
2. 1. dod o hyd i derminoleg pynciau / meysydd amrywiol yn effeithiol a’i defnyddio’n hyderus;
3. 1. gallu cywiro a golygu gwaith rhywun arall
4. 1. defnyddio’r iaith Gymraeg ar lafar ac yn ysgrifenedig yn y gweithle Cymraeg neu ddwyieithog;
5. 1. cymryd cyfrifoldeb cynyddol am sicrhau cywirdeb eu hiaith eu hunain gan ddatblygu eu hymwybyddiaeth ieithyddol ymhellach;
6. 1. drwy ystyried y cyd-destun a’r cyfrwng dan sylw, ystyried addasrwydd gwahanol gyweiriau iaith (ar lafar ac yn ysgrifenedig) ac egwyddorion sylfaenol Cymraeg Clir a’u defnyddio’n bwrpasol ac effeithiol yn ôl sefyllfa, pwrpas a chynulleidfa;
7. 1. defnyddio adnoddau gramadegol ac arfau iaith cyfrifiadurol i’w cynorthwyo i gywiro eu gwaith eu hunain a chynyddu eu hymwybyddiaeth ieithyddol ymhellach;

Math	Enw	Disgrifiad	Pwysau
	Ysgrifennu Llythyr a CV		10.00
	Cynllun Datblygu Personol a Chasgliad o Ddeunyddiau		40.00
	Sgiliau Iaith Cymhwysol		20.00
	Cyflwyniad Proffesiynol		30.00

		Oriau
Tutorial	Bydd y tiwtorialau'n gyfle i gynllunio, trefnu ac adolygu'r cyfnod profiad gwaith.	6
Lecture	Bydd y dosbarthiadau yn gyfuniad o gyflwyniadau a gweithdai ymarferol, yn cynnwys rhai cyflwyniadau gwadd gan arbenigwyr mewn meysydd penodol (e.e. golygydd proffesiynol; swyddog marchnata / cysylltiadau cyhoeddus; swyddog dehongli).	24
Work-based learning	Profiad Gwaith – bydd pob myfyriwr yn ymgymryd ag wythnos o leoliad gwaith yn un o’r gweithleoedd sydd wedi cynnig eu cefnogaeth i’r cwrs. Bydd yr union gyfnod i’w gytuno rhwng y myfyriwr a’r cyflogwr perthnasol, gyda chyfnod yn ystod gwyliau’r Pasg yn cael ei ffafrio.	30
Private study	Bydd yr oriau hyn yn gyfle i'r myfyriwr ystyried a chymhwyso'r hyn y bydd wedi ei ddysgu yn y darlithoedd a'r tiwtorialau. Yn benodol, bydd angen iddo/iddi ddefnyddio'r amser i gywiro a datblygu ei iaith, paratoi at yr aseiniadau a'r cyfnod profiad gwaith, a chadw cofnod o'i ddatblygiad iaith ei hun.	140

• Llythrennedd - Medrusrwydd mewn darllen ac ysgrifennu drwy amrywiaeth o gyfryngau
• Defnyddio cyfrifiaduron - Medrusrwydd wrth ddefnyddio ystod o feddalwedd cyfrifiadurol
• Sgiliau Rhyngbersonol - Gallu gofyn cwestiynau, gwrando'n astud ar atebion a'u harchwilio
• Cyflwyniad - Gallu cyflwyno gwybodaeth ac esboniadau yn glir i gynulleidfa. Trwy gyfryngau ysgrifenedig neu ar lafar yn glir a hyderus.
• Hunanymwybyddiaeth & Ystyried - Bod yn ymwybodol o'ch cryfderau, gwendidau, nodau ac amcanion eich hun. Gallu adolygu ,cloriannu a myfyrio'n rheolaidd ar eich perfformiad eich hun ac eraill.

Goblygiadau o ran adnoddau ar gyfer myfyrwyr

Nid oes unrhyw oblygiadau ychwanegol o ran cyfarpar.

Rhestr ddarllen

Llyfryddiaeth ddethol

Elbow, P. (1998), Writing With Power: Techniques for Mastering the Writing Process, New York: Oxford University Press.

Griffiths, B. a Jones D.G. (1995), Geiriadur yr Academi: The Welsh Academy English-Welsh Dictionary, Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru.

Hughes, J.E. (1988), Canllawiau Ysgrifennu Cymraeg, Llandysul: Gwasg Gomer.

Ifans, Rh., (2006) Y Golygiadur: Llawlyfr i awduron a golygyddion, Aberystwyth: Cymdeithas Lyfrau Ceredigion.

King, G. (1993) Modern Welsh – a Comprehensive Grammar, Llundain: Routledge.

Lewis, D. G. (1993) Y Treigliadur, Llandysul: Gwasg Gomer.

Lewis, D. G. (1995) Y Llyfr Berfau, Llandysul: Gwasg Gomer.

Lewis, D. G. (1995) Pa Arddodiad?, Llandysul: Gwasg Gomer.

Morris Jones, B. (1993) Ar Lafar ac ar Bapur, Y Canofan Astudiaethau Addysg, Prifysgol Cymru, Aberystwyth.

Thomas, G. (2012), Ymarfer Ysgrifennu Cymraeg, Caerdydd: CBAC a Thal-ybont: Y Lolfa.

Thomas, P. W. (1996) Gramadeg y Gymraeg, Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru.

Thorne, D. A. (1993) A Comprehensive Welsh Grammar, Rhydychen: Blackwell.

Uned Iaith Genedlaethol (1978) Cyflwyno’r Iaith Lenyddol, Y Bont-faen: D. Brown a’i Feibion.

Williams, S. J. (1980) Elfennau Gramadeg Cymraeg, Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru.

Gorfodol mewn cyrsiau:

• Q5P5: BA Cymraeg gyda Newyddiaduraeth year 2 (BA/CN)
• Q564: BA Cymraeg Proffesiynol (4 year) year 2 (BA/CYMPR4)
• Q563: BA Cymraeg Proffesiynol year 2 (BA/CYMPRO)

Opsiynol mewn cyrsiau:

• Q5WK: BA Cymraeg gydag Ysgrifennu Cread year 2 (BA/WCW)
• M110: LLB Law with Welsh (International Experience) year 2 (LLB/LIH)
• M1Q5: LLB Law with Welsh year 2 (LLB/LW)