Modiwl CXD-3124:
O'r Llyfr i'r Llwyfan

Ffeithiau’r Modiwl

Rhedir gan School of Arts, Culture and Language

20.000 Credyd neu 10.000 Credyd ECTS

Semester 2

Trefnydd: Dr Manon Williams

Amcanion cyffredinol

O gychwyn cyntaf y traddodiad theatr Cymraeg a ddatblygodd er y bedwaredd ganrif ar bymtheg, mae testunau llenyddol wedi dylanwadu’n arw ar gwrs y ddrama. Bwriad y modiwl hwn yn trafod y broses o addasu testunau llenyddol ar gyfer y llwyfan. Bu addasiadau o nofelau Daniel Owen yn hynod boblogaidd, a man cychwyn priodol ar gyfer y modiwl hwn fydd fersiwn J.M. Edwards o Rhys Lewis. Ond yn ogystal â chynnig trawsolwg hanesyddol, bydd y modiwl hwn hefyd yn ystyried llu o faterion eraill, e.e. cymhellion yr addaswr, gweledigaeth yr awdur gwreiddiol ac un yr addaswr, y sialensau a wynebwyd wrth fynd ati i addasu, y cyfaddawdu a orfodir gan ystyriaethau ymarferol, pa mor glòs neu lac yw’r berthynas rhwng y llyfr gwreiddiol a’r addasiad llwyfan, swyddogaeth cyfarwyddwr. Amcenir at drafod amrediad o destunau, e.e. Rhys Lewis (Daniel Owen), Cysgod y Cryman (Islwyn Ffowc Elis), Te yn y Grug (Kate Roberts), Un Nos Ola Leuad (Caradog Prichard), a Bitsh! (Eirug Wyn). Ar sail astudiaeth o ddetholiad o destunau, bydd cyfle i gymhwyso’r hyn a ddysgir yn ymarferol mewn addasiad o waith llenyddol. Bydd y gwaith llenyddol y addesir gan yr ail a'r drydedd flwyddyn yn amrywio o ran her.

Cynnwys cwrs

Mewn cyfres o ddarlithoedd, seminarau, gweithdai a chyflwyniadau, bydd y modiwl hwn yn trafod y broses o addasu testunau llenyddol ar gyfer y llwyfan. Trafodir ystod o destunau gan wahanol awduron, o addasiad J.M. Edwards o Rhys Lewis gan Daniel Owen ddiwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg hyd addasiad mwy diweddar Siôn Eirian o Cysgod y Cryman Islwyn Ffowc Elis ar gyfer y Theatr Genedlaethol. Bydd cyfle i glywed addaswyr a chynhyrchwyr yn trafod y sialensau a’u hwynebodd. Bydd cyfle hefyd i baratoi addasiad o waith llenyddol byr. Bydd y gwaith llenyddol y addesir gan yr ail a'r drydedd flwyddyn yn amrywio o ran her.

Meini Prawf

trothwy

D: Trothwy

  1. Dangos gallu i amgyffred rôl flaenllaw testunau llenyddol o fewn cyd-destun hanes y ddrama Gymraeg
  2. Dangos gallu i ddadansoddi ffynonellau cynradd ac eilradd a'u cymharu
  3. Dangos gallu i fynegi barn bersonol a beirniadu mewn modd cytbwys a chlir.
  4. Dangos gafael ar gystrawen a theithi'r Gymaeg.
  5. Dangos gallu i i gymhwyso’r hyn a ddysgir yn ymarferol

da

B: Da

  1. Dangos gallu da i amgyffred rôl flaenllaw testunau llenyddol o fewn cyd-destun hanes y ddrama Gymraeg
  2. Dangos gallu da i ddadansoddi ffynonellau cynradd ac eilradd a'u cymharu
  3. Dangos gallu da i fynegi barn bersonol a beirniadu mewn modd cytbwys a chlir
  4. Dangos gafael dda ar gystrawen a theithi'r Gymaeg.
  5. Dangos gallu da i i gymhwyso’r hyn a ddysgir yn ymarferol

ardderchog

A: Ardderchog

  1. Dangos gallu sicr i amgyffred rôl flaenllaw testunau llenyddol o fewn cyd-destun hanes y ddrama Gymraeg
  2. Dangos gallu sicr i ddadansoddi ffynonellau cynradd ac eilradd a'u cymharu
  3. Dangos gallu sicr i fynegi barn bersonol a beirniadu mewn modd cytbwys a chlir
  4. Dangos gafael sicr ar gystrawen a theithi'r Gymaeg.
  5. Dangos gallu sicr i i gymhwyso’r hyn a ddysgir yn ymarferol

Canlyniad dysgu

  1. Sylweddoli rôl flaenllaw testunau llenyddol yn hanes mudiad y ddrama Gymraeg.

  2. Adnabod priod nodweddion testunau dramatig a llenyddol.

  3. Dadansoddi a chymharu testunau o ddau wahanol gyfrwng mewn modd deallus.

  4. Gweithio’n annibynnol ac mewn grwpiau a chyflwyno syniadau’n raenus ar lafar ac yn ysgrifenedig.

  5. Darllen yn annibynnol a phwyso a mesur y deunydd

  6. Mewn traethawd, llunio trafodaeth ar addasiad llwyfan o nofel (na astudiwyd yng nghwrs y modiwl) gan ddadansoddi'r modd yr aethpwyd ati i'w haddasu ar gyfer y llwyfan.

  7. Dadansoddi technegau addasu ar gyfer y llwyfan a'u cymhwyso mewn addasiad o waith llenyddol heriol.

  8. Adnabod gwendidau a rhinweddau gwahanol ddulliau o addasu.

  9. Pwyso a mesur llwyddiant addasiad llwyfan o waith llenyddol

Dulliau asesu

Strategaeth addysgu a dysgu

Oriau
Workshop 11
Private study 167
Lecture
  1. 20 awr o ddarlithoedd (11 sesiwn x 2 awr yn ystod Wythnos 1-12)
 22

Sgiliau Trosglwyddadwy

  • Llythrennedd - Medrusrwydd mewn darllen ac ysgrifennu drwy amrywiaeth o gyfryngau
  • Defnyddio cyfrifiaduron - Medrusrwydd wrth ddefnyddio ystod o feddalwedd cyfrifiadurol
  • Hunanreolaeth - Gallu gweithio mewn ffordd effeithlon, prydlon a threfnus. Gallu edrych ar ganlyniadau tasgau a digwyddiadau, a barnu lefelau o ansawdd a phwysigrwydd
  • Archwilio - Gallu ymchwilio ac ystyried dewisiadau eraill
  • Adalw gwybodaeth - Gallu mynd at wahanol ac amrywiol ffynonellau gwybodaeth
  • Sgiliau Rhyngbersonol - Gallu gofyn cwestiynau, gwrando'n astud ar atebion a'u harchwilio
  • Dadansoddi Beirniadol & Datrys Problem - Gallu dadelfennu a dadansoddi problemau neu sefyllfaoedd cymhleth. Gallu canfod atebion i broblemau drwy ddadansoddiadau ac archwilio posibiliadau
  • Cyflwyniad - Gallu cyflwyno gwybodaeth ac esboniadau yn glir i gynulleidfa. Trwy gyfryngau ysgrifenedig neu ar lafar yn glir a hyderus.
  • Gwaith Tîm - Gallu cydweithio'n adeiladol ag eraill ar dasg gyffredin, ac/neu fod yn rhan o dîm gweithio o ddydd i ddydd
  • Rheloaeth - Gallu defnyddio, cydlynu a rheoli adnoddau (dynol, ffisegol ac/neu ariannol)
  • Dadl - Gallu cyflwyno, trafod a chyfiawnhau barn neu lwybr gweithredu, naill ai gydag unigolyn neu mewn grwˆp ehangach
  • Hunanymwybyddiaeth & Ystyried - Bod yn ymwybodol o'ch cryfderau, gwendidau, nodau ac amcanion eich hun. Gallu adolygu ,cloriannu a myfyrio'n rheolaidd ar eich perfformiad eich hun ac eraill.

Adnoddau

Cyrsiau sy’n cynnwys y modiwl hwn

Opsiynol mewn cyrsiau: