Gwella cyfranogiad cymunedau mewn projectau carbon isel

Y nod oedd nodi’r materion hysbys sy’n ymwneud ag ymgysylltu a ffyrdd o’u datrys, yn ogystal â chanfod heriau a bylchau newydd sydd eto i’w hystyried. Buom yn dadansoddi’r cynulliadau GwyrddNi i nodi beth oedd yn ysgogi neu’n rhwystro’r ymgysylltu. Cafwyd cipolwg ar anghenion a safbwyntiau pob un o’r pum cymuned a gymerodd ran ym mhroses y cynulliadau.

Roedd yr heriau arweiniol yn cynnwys:

1) Sut mae sicrhau aelodaeth gynrychioliadol, gan gynnwys grwpiau ymylol sy'n amharod i ymgysylltu - gan sicrhau ymdeimlad o gyd berchnogaeth ar gyfer y datblygiadau neu'r projectau cymunedol y cytunwyd yn eu cylch.

2) Cynnal cyfarfodydd cynulliadau fel bod pob llais yn cael ei glywed a gan osgoi dadleuon tanllyd heb ganlyniadau adeiladol, gan gydnabod gwahanol safbwyntiau, ieithoedd a chefndiroedd cysyniadol.

3) Manteisio ar nodweddion penodol ardal a chysylltiad pobl â lle. Mae pob lle’n cynnig gwahanol wasanaethau ecosystem a hanesion lleol, sy'n effeithio ar gysylltiadau pobl â lle a disgyrsiau cymunedol. Efallai na fydd yr hyn sy'n gweithio i’r naill gymuned yn gweithio yn unman arall.

• Cyfathrebu helaeth rhwng rhanddeiliaid ac academyddion
• Adolygiad helaeth o bapurau academaidd a llwyd
• Mynychu dau Gynulliad Cymunedol ar yr Hinsawdd i wrando ar drafodaethau’r cyfranogwyr
• Dadansoddi data holiadur cyn-cynulliad a gasglwyd gan y Ganolfan Newid Hinsawdd a Thrawsnewidiadau Cymdeithasol

• Er bod y rhai sy’n ymgysylltu’n amlwg yn pryderu am faterion sy’n ymwneud â’r hinsawdd, efallai eu bod yn fwy pryderus am faterion eraill, yr ymddengys nad oes cysylltiad rhyngddynt, sef y Gymraeg yn yr achos hwn.
• Gellir gwella’r ymgysylltu ynghylch yr hinsawdd trwy fanteisio ar ddisgyrsiau cymunedol lleol a’r dreftadaeth ddiwylliannol, a phlethu’r gweithredu ar y newid yn yr hinsawdd yn y naratifau cymunedol ehangach.
• Gellir gwella ymgysylltiad cymunedau â’r gweithredu ar y newid yn yr hinsawdd trwy fframio’r negeseuon yng nghyd-destun ymlyniad wrth le a gofyn i bobl ystyried y newid yn yr hinsawdd o safbwynt eu ‘milltir sgwâr’.
• Gall hwyluso arbenigol fod yn allweddol i gyflawni canlyniadau adeiladol.