Erin Hughes yn ennill Coron Eisteddfod yr Urdd

Erin Hughes: Enillydd Coron Eisteddfod yr UrddEnillydd Coron Eisteddfod Brycheiniog a Maesyfed 2018 yw myfyrwraig Prifysgol Bangor, Erin Hughes o Ben Llŷn. Mae’n ennill am ddarn o ryddiaith ar y thema ‘Terfysg’, i ganmoliaeth uchel gan y beirniaid, Catrin Beard a Lleucu Roberts. Mae Erin, 20, yn byw yng Ngheidio, yn ardal Boduan ger Pwllheli ac yn blentyn canol o bump o blant.

Cafodd ei haddysg gynradd yn Ysgol Pont-y-Gôf, ac yna addysg uwchradd yn Ysgol Botwnnog a Choleg Merion Dwyfor. Mae bellach newydd orffen ei hail flwyddyn ym Mhrifysgol Bangor, lle mae’n astudio’r Gymraeg a Chymdeithaseg.

Yn eu beirniadaeth o lwyfan y pafiliwn dywedodd y beirniaid: “Mae canfod y darn arbennig hwnnw bob amser yn wefr, ond mae derbyn sawl darn rhagorol, gwreiddiol, aeddfed a safonol eu mynegiant yn brofiad prin, i’w drysori. Mae’n bleser cael dweud mai dyma ddigwyddodd eleni.”

Yn anffodus, ni allai Erin fod yn bresennol i dderbyn ei choron yn seremoni heddiw oherwydd salwch. Mae Erin yn dioddef o gyflwr sy'n ymyrryd ar y cyswllt rhwng y nerfau a'r cyhyrau; cyflwr a elwir yn Myasthenia Gravis.

Yn ei habsenoldeb fe gyflwynwyd ei choron, sy’n cael ei rhoi eleni gan Ysgol Llanfair-ym-Muallt, i’w darlithydd, yr Athro Gerwyn Williams, yr un wnaeth ei symbylu a’i hysbrydoli i gystadlu eleni.

Gan enwi Aled Jones Williams, Sonia Edwards a Lleucu Roberts fel rhai o’i dylanwadau mwyaf, mae Erin yn dweud bod ei dyled yn enfawr i’w hathrawon a’i darlithwyr Cymraeg am eu hanogaeth ddiflino ar hyd y blynyddoedd.

Meddai: “Diolch i Esyllt Maelor a Rhian Jones yn yr ysgol uwchradd, ac i Delyth Roberts a Bethan Mair yn y coleg. A diolch o’r mwyaf i’r Athro Gerwyn Williams yn y brifysgol am ei adborth gwerthfawr a’i barodrwydd i feithrin y grefft ynof.”

Mae hefyd eisiau diolch i’w theulu ac i Steffan ei phartner a’i deulu, oedd yn bresennol yn y seremoni. Ychwanegodd: “Mae ‘diolch’ yn teimlo’n air mor fach i gynnal y mawredd rydw i yn ei deimlo ar hyn o bryd, ond diolch yn yr un modd.”

Dywedodd meistr y ddefod, Elin Havard, o’r llwyfan:

“Mae hon wedi bod yn ddefod wahanol, ond yr un yw’r clod i’r enillydd. A phan fydd Erin wedi gwella, fe fydd yr Urdd yn trefnu seremoni yn y dyfodol er mwyn ei hanrhydeddu. Llongyfarchiadau gwresog felly i Sioned Erin Hughes, Prif Lenor Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd Brycheiniog a Maesyfed 2018.”

Roedd  y beirniaid Catrin Beard a Lleucu Roberts yn ganmoladwy iawn  o waith y prif lenor:

“Llwydda Melyn i daro’r darllenydd yn ei dalcen gyda’r disgrifiadau o ymweliadau Du, ac mae dyfodiad telynegol Gwyn fel y lloer i oleuo’r noson dywyll yn drawiadol. Ceir yr un safon yn yr ail stori, Dau Aderyn, sy’n sôn am fab a’i fam yn gwylio dyn yn neidio o un o’r ddau dŵr a ddisgynnodd yn Efrog Newydd. Gŵyr y llanc mai ei dad sy’n syrthio, ac effaith y gwybod enbyd hwn ar y fam yw craidd y stori. Mae’r ddrama’n datblygu fesul eiliad wrth i amser arafu, ond ar wyneb ei fam y mae’r ddrama i’r mab wrth edrych yn ôl.

“Oherwydd i’r awdur lwyddo i gynnal cysondeb safon drwyddi draw, a chreu darluniau fydd yn aros yn hir yn y cof, penderfynwyd dyfarnu’r goron eleni i Melyn.”

Stori gan yr Urdd.

Dyddiad cyhoeddi: 1 Mehefin 2018