Overview

Beth mae’n ei olygu i weithred fod yn ‘anghywir’, a phwy sy’n penderfynu? A oes modd dweud yn sicr fod trosedd yn wirioneddol anfoesol, neu a yw'r union gysyniad o droseddu wedi'i lunio gan werthoedd y gymdeithas sy'n ei ddiffinio? Yn y modiwl rhagarweiniol hwn ar foeseg, byddwn yn archwilio seiliau athronyddol trosedd a chosb, gan gwestiynu'r egwyddorion moesol sy'n sail i'r systemau cyfreithiol yr ydym yn byw ynddynt. A oes cyfiawnhad moesol i ni gosbi'r rhai sy'n torri'r gyfraith? A all gweithredoedd fel artaith neu gosb eithaf fod yn foesegol dderbyniol, neu a ydynt yn datgelu diffygion dyfnach yn ein dealltwriaeth o gyfiawnder?

Trwy gyfres o astudiaethau achos yn y byd go iawn, byddwn yn archwilio sut mae gwahanol ddamcaniaethau moesegol—fel iwtilitariaeth, deontoleg, a moeseg rhinwedd—yn cynnig atebion hollol wahanol i’r cwestiynau hyn. Ai diwygio, atal, neu gosbi yw nod cosb? Beth mae’n ei olygu i ‘gywiro’ methiannau moesol rhywun, ac a yw hyn yn bosibl?

Bydd y modiwl hwn nid yn unig yn eich cyflwyno i syniadau craidd damcaniaeth foesegol ond bydd hefyd yn eich herio i wynebu cymhlethdod moesol materion y byd go iawn. Fe’ch gwahoddir i ymgysylltu’n feirniadol â’r cwestiwn sylfaenol: Sut y dylem fyw gyda’n gilydd mewn cymdeithas, a pha rôl y mae moesoldeb yn ei chwarae wrth lunio ein dewisiadau ar y cyd? Paratoi i gwestiynu’r ffiniau rhwng y gyfraith a moeseg, i ailystyried y rhagdybiaethau a wnawn am dda a drwg, ac i archwilio a oes y fath beth â chosb wirioneddol foesol.

Mae’r modiwl hwn yn gwahodd myfyrwyr i ymwneud â sylfeini athronyddol moeseg yng nghyd-destun trosedd a chosb. Trwy archwilio damcaniaethau moesol allweddol, bydd myfyrwyr yn archwilio'n feirniadol oblygiadau moesegol y gyfraith, cyfiawnder, ac ymatebion cymdeithasol i ymddygiad troseddol. Trwy astudiaethau achos sy’n procio’r meddwl a thrafodaethau athronyddol, bydd myfyrwyr yn myfyrio ar gwestiynau sylfaenol megis natur moesoldeb, y cyfiawnhad dros gosb, a rôl moeseg wrth lunio penderfyniadau cyfreithiol.

Mae’r modiwl yn annog myfyrwyr i ddatblygu’r gallu i feddwl yn feirniadol ac yn athronyddol am faterion y byd go iawn, gan ymgysylltu â chyfyng-gyngor moesegol sy’n herio ein dealltwriaeth o gyfiawnder a thegwch. Trwy gydol y cwrs, bydd myfyrwyr yn archwilio sut mae gwahanol fframweithiau moesegol yn llywio ein barn ar drosedd, cosb, a gwerthoedd cymdeithasol, gan eu paratoi i ddadansoddi materion moesol cymhleth y tu mewn a'r tu allan i'r ystafell ddosbarth.

Assessment Strategy

Trothwy D- i D+

Cyflwynwyd gwaith sydd yn ddigonol ac sydd yn dangos lefel dderbyniol o allu yn y meysydd canlynol: •Yn gywir ar y cyfan ond yn cynnwys diffyg gwybodaeth neu gamgymeriadau. •Gwneir honiadau heb wybodaeth gefnogol neu resymeg eglur. •Yn cynnwys strwythur ond yn aneglur ac felly’n dibynnu ar i’r darllenydd ddwyn cysylltiadau a thybiaethau. •Yn dibynnu ar nifer gyfyngedig o ddeunydd.

Da C- i C+

Cyflwynwyd gwaith sydd yn dda drwyddi draw ac sy’n cynnwys, ar brydiau, arddull, dull a detholiad o ddeunyddiau cefnogol yn ddeheuig. Mae’n dangos: •Strwythur dda a dadleuon a ddatblygwyd yn rhesymegol. •Mewn mannau, defnydd beirniadol o ddeunydd sy’n tystio i ymchwil annibynnol, neu sydd mewn ffordd yn unigryw i’r myfyriwr. •Gwneir honiadau sydd, ar y cyfan, wedi eu cefnogi gan dystiolaeth ac ymresymiad cadarn. •Gwaith sy’n gywir ac sy’n cynnwys arddull academaidd briodol. Da iawn B- i B+

Cyflwynwyd gwaith sydd yn dda drwyddi draw ac sy’n cynnwys arddull, dull a detholiad o ddeunyddiau cefnogol mewn modd deheuig. Mae’n dangos: •Strwythur dda iawn a dadleuon a ddatblygwyd yn rhesymegol. •Defnydd o ddeunydd sy’n tystio i ymchwil annibynnol, neu sydd mewn ffordd yn unigryw i’r myfyriwr. •Cefnogir honiadau gan dystiolaeth ac ymresymiad cadarn. •Gwaith sy’n gywir ac sy’n cynnwys arddull academaidd briodol.

Ardderchog A- i A*

Cyflwynwyd gwaith sydd o ansawdd ragorol ac sy’n ardderchog mewn un neu fwy o’r canlynol: •Cynnwys dehongliad gwreiddiol lle mae myfyrdod annibynnol y myfyriwr yn amlwg. •Darparu tystiolaeth eglur o astudiaeth annibynnol eang a phriodol. •Cyflwyno dadleuon yn eglur ac yn darparu’r darllenydd gyda thrafodaethau sy’n dilyn ei gilydd yn rhesymegol hyd at y casgliadau.

Learning Outcomes

• Gallu cymhwyso'r damcaniaethau moesegol a astudiwyd i ystod o faterion moesol cyfoes e.e. erthyliad ac ewthanasia.

• Gallu gwerthuso ystod o ddamcaniaethau moesol.

• Llunio dadl gydlynol sy'n berthnasol i gynnwys y cwrs hwn.