Newyddion Ymchwil: Rhagfyr 2011

Nid "am ei fod yno" yn unig y mae ei ddringo’n apelio

Efallai bod y mynyddwr enwog, George Mallory wedi rhoi’r ateb bachog, bod pobl yn dringo Everest 'oherwydd ei fod yno'.  Ond mae’r rhesymau dros beth sy’n ysgogi pobol i chwilio am chwaraeon eithafol megis mynydda tir uchel lawer mwy cymhleth. Mae seicolegwyr chwaraeon  Prifysgol Bangor yn cael eu cydnabod am fid yn flaenllaw am sefydlu'r cymhellion seicolegol dros gymryd rhan mewn chwaraeon eithafol.

Dyddiad cyhoeddi: 29 Rhagfyr 2011

Arbenigedd Bangor mewn ‘technoleg a fydd yn newid y byd’

Mae maes ymchwil y mae Bangor yn arwain ynddo ar raddfa fyd-eang yn cael ei ddisgrifio fel un o’r deg syniad a allai newid y byd, yn rhifyn y mis hwn (Rhagfyr) o’r Scientific American.

Dyddiad cyhoeddi: 16 Rhagfyr 2011

Diflaniad tabŵs traddodiadol yn bygwth lemyriaid Madagascar

Mae ynys Madagascar yn enwog drwy’r byd am ei hanifeiliaid unigryw, megis y lemyriaid. Gwarchodir llawer o rywogaethau prin gan gyfreithiau’r wlad. Fodd bynnag, mae ymchwil ddiweddar wedi dangos bod hela anghyfreithlon ar rywogaethau a warchodir yn digwydd ar raddfa fawr mae'n debyg a bod hynny'n fygythiad difrifol i fioamrywiaeth y wlad, sydd o bwysigrwydd byd-eang.   

Mae ymchwil gan dîm o Brifysgol Bangor a’r sefydliad Madagasikara Voakajy yn awgrymu bod hela rhywogaethau gwarchodedig yn nwyrain Madagascar ar gynnydd oherwydd newidiadau cymdeithasol cyflym. Yn draddodiadol roedd llawer o rywogaethau lemyriaid yn cael eu parchu gan fod llawer yn eu hystyried yn ysbrydion hynafiaid a gollwyd yn y goedwig. Er enghraifft, ni fyddai’r rhan fwyaf o bobl yn byw o gwmpas y coedwigoedd yn breuddwydio am hela’r Indri, y lemwr mwyaf yn y byd. Yn ôl traddodiad roedd Indri wedi achub un o’u hynafiaid pan syrthiodd o goeden wrth gasglu mêl gwyllt yn y goedwig. Fe wnaeth hwnnw ddatgan wedyn y dylai rhywogaeth yr Indri gael ei gwarchod a'i pharchu am byth. Gwaetha’r modd, nid yw mwyngloddwyr aur anghyfreithlon, ac eraill sy’n symud i’r ardal, yn rhannu’r un gwerthoedd.  

Dyddiad cyhoeddi: 15 Rhagfyr 2011

Ymchwilwyr o’r Brifysgol yn ceisio adborth gan ofalwyr hŷn am bobl gyda dementia

Gall pobl 65 oed a hŷn sydd â phrofiad o edrych ar ôl rhywun â dementia gyfrannu at ymchwil sy’n cael ei gwneud ar hyn o bryd gan academyddion ym Mhrifysgol Bangor.   Mae economegwyr iechyd yno’n ymchwilio i ofynion economaidd gofalu am bobl â dementia.  Bydd canlyniadau eu hymchwil yn cyfrannu at siapio polisïau iechyd a gofal cymdeithasol ar draws  gwledydd Prydain.

Dyddiad cyhoeddi: 15 Rhagfyr 2011

Gyrfaoedd cynaliadwy mewn gwyddoniaeth i Gymru ac Iwerddon- Rhaglen Cynaliadwyedd Swyddi

Mae project gwerth €2.6 miliwn i ddatblygu a chynnal swyddi yn y sector sydd yn pontio cemeg a gwyddorau bywyd newydd ei gyhoeddi. Mae’r project, sy’n cael ei ariannu dan raglen Iwerddon Cymru 2007-2013 IVA INTERREG, yn cael ei reoli yng Nghymru gan Ysgol Cemeg Prifysgol Bangor. Bydd y "Rhwydwaith Sgiliau Gwyddonol Iwerddon a Chymru " (WINSS) o fudd i gynorthwyo cwmnïau sy'n gweithio ar draws gwyddorau cemeg, gwyddorau bywyd a deunyddiau. Bydd y project yn darparu ystod o hyfforddiant mewn sgiliau arbenigol i ddatblygu'r arbenigedd sydd ei hangen ar y sector.

Dyddiad cyhoeddi: 14 Rhagfyr 2011

Y "Scallop Association” yn ariannu project cydweithredol i ddiffinio pysgodfa cregyn bylchog y Sianel

Mae project ymchwil PhD wedi ei ariannu gan ddiwydiant wedi dechrau ym Mhrifysgol Bangor i wella dealltwriaeth pobl am bysgodfa cregyn bylchog yn y Sianel.

Dyddiad cyhoeddi: 12 Rhagfyr 2011

Cynghrair Strategol newydd yn gweithio dros Gymru

Ddydd Mercher, 7 Rhagfyr bydd Prifysgolion Aberystwyth a Bangor yn cyhoeddi Cynghrair Strategol newydd sy’n cyflwyno cyfnod newydd yn y bartneriaeth rhwng y ddau sefydliad.

Dyddiad cyhoeddi: 7 Rhagfyr 2011

Adroddiad pwysig yn canfod bylchau a gwendidau sylweddol mewn gwybodaeth iechyd i blant

Nid yw pob plentyn a pherson ifanc sydd â chyflwr iechyd cronig, neu sydd ag angen llawdriniaeth, yn cael mynediad at wybodaeth o safon uchel sy’n addas i blant i’w helpu i ddeall beth sy’n digwydd iddo/iddi. Dyna ganfyddiad allweddol astudiaeth tair blynedd a ariannwyd gan raglen Cyflenwi a Threfnu Gwasanaethau’r Sefydliad Cenedlaethol dros Ymchwil Iechyd ac a arweiniwyd gan Brifysgolion Bangor a Chaerdydd.

Dyddiad cyhoeddi: 5 Rhagfyr 2011

Magu plant mewn cymuned ddwyieithog

Mae oddeutu 70% o boblogaeth Gwynedd, cadarnle'r Gymraeg, yn dweud eu bod yn siarad Cymraeg. Mae llawer o rieni a oedd yn siarad Cymraeg wrth dyfu i fyny, a hefyd llawer a oedd yn siarad Saesneg yn unig wrth dyfu i fyny, yn magu eu plant yn ddwyieithog. Hefyd mae’r rhan fwyaf o blant yn dechrau ar eu haddysg yng Ngwynedd  drwy gyfrwng y Gymraeg.

Dyddiad cyhoeddi: 1 Rhagfyr 2011