Module CXD-2124:
O'r Llyfr i'r Llwyfan

Module Facts

Run by School of Welsh and Celtic Studies

20.000 Credits or 10.000 ECTS Credits

Semester 2

Organiser: Dr Manon Williams

Overall aims and purpose

O gychwyn cyntaf y traddodiad theatr Cymraeg a ddatblygodd er y bedwaredd ganrif ar bymtheg, mae testunau llenyddol wedi dylanwadu’n arw ar gwrs y ddrama. Bwriad y modiwl hwn yn trafod y broses o addasu testunau llenyddol ar gyfer y llwyfan. Bu addasiadau o nofelau Daniel Owen yn hynod boblogaidd, a man cychwyn priodol ar gyfer y modiwl hwn fydd fersiwn J.M. Edwards o Rhys Lewis. Ond yn ogystal â chynnig trawsolwg hanesyddol, bydd y modiwl hwn hefyd yn ystyried llu o faterion eraill, e.e. cymhellion yr addaswr, gweledigaeth yr awdur gwreiddiol ac un yr addaswr, y sialensau a wynebwyd wrth fynd ati i addasu, y cyfaddawdu a orfodir gan ystyriaethau ymarferol, pa mor glòs neu lac yw’r berthynas rhwng y llyfr gwreiddiol a’r addasiad llwyfan, swyddogaeth cyfarwyddwr. Amcenir at drafod amrediad o destunau, e.e. Rhys Lewis (Daniel Owen), Cysgod y Cryman (Islwyn Ffowc Elis), Te yn y Grug (Kate Roberts), Un Nos Ola Leuad (Caradog Prichard), a Bitsh! (Eirug Wyn). Ar sail astudiaeth o ddetholiad o destunau, bydd cyfle i gymhwyso’r hyn a ddysgir yn ymarferol mewn addasiad o waith llenyddol. Bydd y gwaith llenyddol y addesir gan yr ail a'r drydedd flwyddyn yn amrywio o ran her.

Course content

Mewn cyfres o ddarlithoedd, seminarau, gweithdai a chyflwyniadau, bydd y modiwl hwn yn trafod y broses o addasu testunau llenyddol ar gyfer y llwyfan. Trafodir ystod o destunau gan wahanol awduron, o addasiad J.M. Edwards o Rhys Lewis gan Daniel Owen ddiwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg hyd addasiad mwy diweddar Siôn Eirian o Cysgod y Cryman Islwyn Ffowc Elis ar gyfer y Theatr Genedlaethol. Bydd cyfle i glywed addaswyr a chynhyrchwyr yn trafod y sialensau a’u hwynebodd. Bydd cyfle hefyd i baratoi addasiad o waith llenyddol byr. Bydd y gwaith llenyddol y addesir gan yr ail a'r drydedd flwyddyn yn amrywio o ran her.

Assessment Criteria

threshold

D: Trothwy

  1. Dangos gallu i amgyffred rôl flaenllaw testunau llenyddol o fewn cyd-destun hanes y ddrama Gymraeg
  2. Dangos gallu i ddadansoddi ffynonellau cynradd ac eilradd a'u cymharu
  3. Dangos gallu i fynegi barn bersonol a beirniadu mewn modd cytbwys a chlir.
  4. Dangos gafael ar gystrawen a theithi'r Gymaeg.
  5. Dangos gallu i i gymhwyso’r hyn a ddysgir yn ymarferol

good

B: Da

  1. Dangos gallu da i amgyffred rôl flaenllaw testunau llenyddol o fewn cyd-destun hanes y ddrama Gymraeg
  2. Dangos gallu da i ddadansoddi ffynonellau cynradd ac eilradd a'u cymharu
  3. Dangos gallu da i fynegi barn bersonol a beirniadu mewn modd cytbwys a chlir
  4. Dangos gafael dda ar gystrawen a theithi'r Gymaeg.
  5. Dangos gallu da i i gymhwyso’r hyn a ddysgir yn ymarferol

excellent

A: Ardderchog

  1. Dangos gallu sicr i amgyffred rôl flaenllaw testunau llenyddol o fewn cyd-destun hanes y ddrama Gymraeg
  2. Dangos gallu sicr i ddadansoddi ffynonellau cynradd ac eilradd a'u cymharu
  3. Dangos gallu sicr i fynegi barn bersonol a beirniadu mewn modd cytbwys a chlir
  4. Dangos gafael sicr ar gystrawen a theithi'r Gymaeg.
  5. Dangos gallu sicr i i gymhwyso’r hyn a ddysgir yn ymarferol

Learning outcomes

  1. Sylweddoli rôl flaenllaw testunau llenyddol yn hanes mudiad y ddrama Gymraeg.

  2. Adnabod priod nodweddion testunau dramatig a llenyddol.

  3. Dadansoddi testunau o ddau wahanol gyfrwng a'u cymharu mewn modd deallus.

  4. Gweithio’n annibynnol ac mewn grwpiau a chyflwyno syniadau’n raenus ar lafar ac yn ysgrifenedig.

  5. Darllen yn annibynnol a phwyso a mesur y deunydd

  6. Mewn traethawd, llunio trafodaeth ar addasiad llwyfan o nofel (na astudiwyd yng nghwrs y modiwl) gan ddadansoddi'r modd yr aethpwyd ati i'w haddasu ar gyfer y llwyfan.

  7. Dadansoddi technegau addasu ar gyfer y llwyfan a'u cymhwyso mewn addasiad o waith llenyddol byr.

Assessment Methods

Type Name Description Weight
ESSAY Traethawd 2800 o eiriau 60.00
COURSEWORK Addasiad o waith llenyddol byr 40.00

Teaching and Learning Strategy

Hours
Lecture

22 awr o ddarlithoedd (11 sesiwn x 2 awr yn ystod Wythnos 1-12)

 22
Workshop 11
Private study 167

Transferable skills

  • Literacy - Proficiency in reading and writing through a variety of media
  • Computer Literacy - Proficiency in using a varied range of computer software
  • Self-Management - Able to work unsupervised in an efficient, punctual and structured manner. To examine the outcomes of tasks and events, and judge levels of quality and importance
  • Exploring - Able to investigate, research and consider alternatives
  • Information retrieval - Able to access different and multiple sources of information
  • Inter-personal - Able to question, actively listen, examine given answers and interact sensitevely with others
  • Critical analysis & Problem Solving - Able to deconstruct and analyse problems or complex situations. To find solutions to problems through analyses and exploration of all possibilities using appropriate methods, rescources and creativity.
  • Presentation - Able to clearly present information and explanations to an audience. Through the written or oral mode of communication accurately and concisely.
  • Teamwork - Able to constructively cooperate with others on a common task, and/or be part of a day-to-day working team
  • Management - Able to utilise, coordinate and control resources (human, physical and/or financial)
  • Argument - Able to put forward, debate and justify an opinion or a course of action, with an individual or in a wider group setting
  • Self-awareness & Reflectivity - Having an awareness of your own strengths, weaknesses, aims and objectives. Able to regularly review, evaluate and reflect upon the performance of yourself and others

Resources

Courses including this module

Compulsory in courses:

Optional in courses: