Modules for course LQK5 | BA/SPWW
BA Polisi Cymdeithasol a Chymraeg

Compulsory Modules

Semester 1

• CXC-1004: Defnyddio'r Gymraeg (20)
  Bwriedir y modiwl hwn fel rhagarweiniad i’r modd y mae gramadeg yn gweithio yn yr iaith fyw. Ceir trafodaeth ar gategorïau a ffurfiau safonol a cheisir gweld sut y defnyddir hwy mewn detholiad o destunau, mewn sawl cywair. Bydd y dosbarth yn cael ei rannu’n grwpiau, a fydd yn cwrdd bob yn ail â’r dosbarth llawn. Ceir amrywio felly rhwng trafodaeth mewn grwpiau bach a dysgu mwy ffurfiol yn y dosbarth cyfan.
• CXC-1016: Llenyddiaeth Gyfoes (10)
  Mae’r modiwl yn ystyried detholiad o wahanol genres gan dri awdur cyfoes, h.y. dwy nofel a chyfrol o gerddi. Ar ddechrau’r modiwl bydd cyfres o sesiynau hyfforddi ar faterion yn ymwneud â chynllunio traethodau academaidd, e.e. trefnu nodiadau, paratoi llyfryddiaeth ac osgoi llên-ladrata. Symudir wedyn at lyfrau gosod y modiwl: yn achos y tri thestun yn eu tro, cyflwynir cyfres o ddarlithoedd rhagarweiniol cyn rhannu’n ddiweddarach yn grwpiau seminarau a rydd gyfle ichi drafod y testunau ar lafar. Rhoddir deunyddiau sy’n berthnasol i’r modiwl o fewn yr amgylchedd dysgu rhithwir, Blackboard, a geir ar fewnrwyd PCB a bydd disgwyl i chwi lawrlwytho’r deunyddiau hyn drosoch eich hun. Ar Blackboard hefyd y bydd teitlau a llyfryddiaethau y tri thraethawd yn cael eu gosod. Dylech nodi’n ofalus y trefniadau ar gyfer y modiwl hwn a geir isod a chofio bod mynychu’r seminarau yn hanfodol bwysig gan y bydd 25% o’ch marc ar gyfer pob un traethawd yn seiliedig ar eich cyfraniad ynddynt.

Semester 2

• HPS-1001: From Cradle to Grave (20) or
  HAC-1001: Y Wladwriaeth Les (20)
• CXC-1002: Llen y Cyfnod Modern Cynnar (10)
  Ceir yn y modiwl hwn gyflwyniad i gyffro llenyddiaeth Gymraeg y cyfnod modern cynnar – cyfnod a nodweddid gan drawsnewidiadau gwleidyddol, technolegol a chrefyddol. Ystyrir y modd yr aeth beirdd ac awduron Cymraeg ati i wynebu her yr oes. Yn ogystal â thrafod nifer o ‘drobwyntiau’ llenyddol sy’n enghreifftio newydd-deb y cyfnod, ceir cyfle i ystyried parhad gwahanol agweddau traddodiadol. Bydd y cyfan yn fodd i asesu gwerth ac ystyr cysyniadau megis ‘trobwynt’, ‘gwrthbwynt’, ‘traddodiad’ a ‘gwreiddioldeb’.
• CXC-1004: Defnyddio'r Gymraeg
  Bwriedir y modiwl hwn fel rhagarweiniad i’r modd y mae gramadeg yn gweithio yn yr iaith fyw. Ceir trafodaeth ar gategorïau a ffurfiau safonol a cheisir gweld sut y defnyddir hwy mewn detholiad o destunau, mewn sawl cywair. Bydd y dosbarth yn cael ei rannu’n grwpiau, a fydd yn cwrdd bob yn ail â’r dosbarth llawn. Ceir amrywio felly rhwng trafodaeth mewn grwpiau bach a dysgu mwy ffurfiol yn y dosbarth cyfan.

Optional Modules

40 credits from:

• SCU-1001: Ymchwil Cymdeithasol (20) (Semester 2)
  Mae'r modiwl hwn yn canolbwyntio ar ddatblygu sgiliau ymchwil ar lefel gyffredinol a fydd yn sail i waith mwy ymarferol yn yr ail flwyddyn. Byddwch yn dysgu am seiliau cysyniadol a methodoleg ymchwil yn gyffredinol, a'r dewisiadau sydd ynghlwm wrth ddewis dull ymchwil arbennig. Bydd hyn yn eich paratoi ar gyfer sgiliau ar lefel mwy ymarferol ar draws y cwricwlwm ac yn enwedig parthad gwaith Treathawd Hir yn yr ail flwyddyn.
• HPS-1002: Power, Freedom & the State (20) (Semester 2)
• HXC-1004: Cyflwyniad Hanes Modern (20) (Semester 1)
  Bydd y modiwl hwn yn rhoi arweiniad i hanes y bedwaredd ganrif ar bymtheg, yn arbennig: - y chwyldro amaethyddol a’r chwyldro diwydiannol - yr elit a’r dosbarth canol - Rhyddfrydiaeth a Cheidwadaeth - gweithwyr a'r werin - mudiadau gwleidyddol gweithwyr - chwyldroadau - cenedlaetholdeb a hunaniaeth genedlaethol - rhyfel a diplomyddiaeth - Imperialaeth
  or
  HXH-1004: Intro Modern History1815-1914 (20) (Semester 1)
  This module provides an introduction to nineteenth-century history, in particular: - Key events and dates - The political geography of Europe - Industrial Revolutions - Workers - Workers’ Political Movements - Middle Classes - Liberalism and Conservatism - Elites - Revolutions - Nationalism and Nation States - The Disintegration of Multinational Empires - War and Diplomacy - Imperialism It also provides an introduction to basic study skills, in particular: - The Library - Planning, Literature Search, Bibliography - Essay Writing - References, Footnotes, Plagiarism
• SCS-1004: Cymdeithaseg a'r Byd Cyfoes (20) (Semester 1)
  Ceir cyflwyniad i'r prif theorïau cymdeithasegol, gan ganolbwyntio ar bersbectifau ffwythiannaeth a theori gwrthdaro. Edrychir ar waith Emile Durkheim a Karl Marx a'u gwaith arloesol mewn ffurfio theorïau cymdeithasegol cynnar. Yna edrychir ar sefydliadau cymdeithasol yn y gymdeithas gyfoes, gan gymhwyso'r theorïau a'r persbectifau at ddadansoddi sefydliadau fel y teulu, addysg, gwaith a dosbarth cymdeithasol.
• HPS-1006: Ess. Skills for Ac. Success (20) (Semester 1) or
  HAC-1006: Ess. Skills for Ac. Success (20) (Semester 1)
• HXC-1006: Cymru yn y Byd Modern (20) (Semester 1)
  Wythnos 1: Darlith: Deall Cymru fodern ac amcanion y modiwl Dim seminar Wythnos 2: Darlith: Meithrin Cymru fodern (i): Diwydiant ac economi Seminar: Siartiaeth a Beca Wythnos 3: Darlith: Meithrin Cymru fodern (ii): Trosedd, cosb a moesoldeb Seminar: Y Gymru fywgraffiadol: David Lloyd George fel astudiaeth achos Wythnos 4: Darlith: Themâu (i): Mewnfudo ac allfudo Seminar: Mewnfudo Wythnos 5: Darlith: Themâu (ii): Iaith, addysg a chrefydd yn y 19eg ganrif Seminar: Cenedlaetholdeb, Tynged yr Iaith Wythnos 6: Darlith: Themâu (iii): Effaith y ddau ryfel byd Seminar: Y Gymru Lafurol Gweithdy: Eidalwyr yng Nghymru Wythnos 7: WYTHNOS DDARLLEN Wythnos 8: Darlith: Themâu (iv): Merched a llunio Cymru fodern Seminar: Cerddoriaeth boblogaidd Wythnos 9: Darlith: Themâu (v): Diwylliant poblogaidd a newid cymdeithasol Seminar: Merched mewn llenyddiaeth Gymreig Wythnos 10: Darlith: Themâu (vi): Chwaraeon a hunaniaeth Seminar: Hunaniaeth Wythnos 11: Darlith: Materion (i): Y frwydr am hunan-reolaeth Seminar: Y Cwestiwn Cenedlaethol Wythnos 12: Darlith: Materion (ii): Creu Cymru newydd? Seminar: Sesiwn adolygu
  or
  HXW-1010: Wales since 1789 (20) (Semester 1)
• HXC-1012: GweithreduGwleidyddiaethFodern (20) (Semester 2) or
  HXH-1012: Modern Politics in Action (20) (Semester 2)

40 credits from:

• Myfyrwyr IAITH CYNTAF yn unig
• CXC-1001: Beirniadaeth Lenyddol Ymarfer (10) (Semester 2)
  Bydd y modiwl hwn yn cynnig cyflwyniad i ddetholiad o ddamcaniaethau beirniadol ac i egwyddorion beirniadaeth lenyddol. Rhoddir y prif bwyslais ar agweddau ymarferol beirniadaeth lenyddol. Gwneir hyn drwy gyfres o astudiaethau manwl ar gerddi a darnau rhyddiaith unigol. (Darperir llyfryn gan yr Ysgol yn cynnwys y testunau hyn.) Gweithiau o’r ugeinfed ganrif yw’r mwyafrif o’r darnau a drafodir, ond byddir hefyd yn ymdrin yn feirniadol ag ambell awdl a chywydd o’r Oesoedd Canol, a cherddi o’r bedwaredd ganrif ar bymtheg. Ystyrir swyddogaeth beirniadaeth lenyddol mewn gwahanol gyd-destunau – cystadlaethau eisteddfodol a chyfieithu llenyddol, er enghraifft. Er goleuo’r pwnc ymhellach, ymdrinnir â nifer o’r cerddi a’r darnau rhyddiaith Cymraeg ochr yn ochr â gweithiau Saesneg ac enghreifftiau o lenyddiaethau eraill (mewn cyfieithiad).
• CXD-1013: Theatr Fodern Ewrop (20) (Semester 1)
  Yn y modiwl hwn astudir datblygiad y ddrama fodern yn Ewrop yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg a’r ugeinfed ganrif. Bydd rhan gyntaf y modiwl yn trafod y ddrama naturiolaidd, gan ganolbwyntio ar waith dramodwyr fel Ibsen a Strindberg. Bydd ail ran y modiwl yn trafod yr adwaith datblygiad y ddrama fodernaidd, gan ganolbwyntio ar ddramâu Mynegiadol, dramâu Brecht a Theatr yr Abswrd. Astudir detholiad o destunau sy’n cynrychioli’r gwahanol ddramodwyr a mudiadau.
• CXD-1016: Sgriptio Teledu (20) (Semester 1)
  Yn y modiwl hwn ceir cyflwyniad cryno i rai agweddau ar ryddiaith Gymraeg yr Oesoedd Canol. Bydd y rhan fwyaf o fyfyrwyr sydd wedi astudio’r cwrs Cymraeg Safon Uwch eisoes yn gyfarwydd â rhai o chwedlau’r Mabinogion. Y gobaith yn ystod y modiwl hwn yw rhoi darlun llawnach iddynt o’r ystod eang o destunau a luniwyd yn ystod y cyfnod canol, a hynny drwy ganolbwyntio ar ddetholion o weithiau chwedlonol ynghyd â gweithiau hanesyddol eu natur megis Brut y Brenhinedd.
• CXC-1018: Gweithdy Creadigol (20) (Semester 2)
  Un o fodiwlau craidd Cymraeg gydag Ysgrifennu Creadigol yw hwn, ond nid yw’n gyfyngedig i’r rhai sy’n dilyn y cynllun gradd hwnnw. Yn wir, nid oes raid wrth brofiad blaenorol o ysgrifennu creadigol er mwyn dilyn y modiwl, ond yn hytrach ddiddordeb gwirioneddol yn y maes a pharodrwydd i roi cynnig ar wahanol fathau o ysgrifennu creadigol. Defnyddir tri dull dysgu, sef seminarau, gweithdai a thiwtorialau. Mewn seminarau, trafodir enghreifftiau llwyddiannus o wahanol genres ffuglennol a barddol, dulliau a chonfensiynau llenyddol. Tynnir sylw at amryw fathau o ysgrifennu creadigol a’u cynnig yn ganllawiau i’r rhai sy’n dilyn y modiwl, modelau y gallen nhw eu hefelychu wrth fynd ati i gyfansoddi eu hunain. Mewn gweithdai, gosodir ymarferion penodol i’r myfyrwyr weithio arnynt er mwyn hybu creadigrwydd a datblygu syniadau newydd. Mewn tiwtorialau a gynhelir yn gyson yn ystod y semester, rhoddir adborth i’r ymarferion dosbarth, trafodir syniadau’r myfyriwr unigol ar gyfer ei ffolio, a chynigir sylwadau ar unrhyw waith creadigol sydd ar y gweill.
• CXC-1019: Llenyddiaeth yr Oesoedd Canol (10) (Semester 2)
  Yn y modiwl hwn ceir cyflwyniad cryno i rai agweddau ar ryddiaith Gymraeg yr Oesoedd Canol. Bydd y rhan fwyaf o fyfyrwyr sydd wedi astudio’r cwrs Cymraeg Safon Uwch eisoes yn gyfarwydd â rhai o chwedlau’r Mabinogion. Y gobaith yn ystod y modiwl hwn yw rhoi darlun llawnach iddynt o’r ystod eang o destunau a luniwyd yn ystod y cyfnod canol, a hynny drwy ganolbwyntio ar ddetholion o weithiau chwedlonol ynghyd â gweithiau hanesyddol eu natur megis Brut y Brenhinedd.

Compulsory Modules

Semester 1

• SCU-2001: Dulliau Ymchwil (20)
  Edrychir ar seiliau athronyddol ymchwil gymdeithasol, a'r gwahanol ddulliau sy'n deillio ohonynt. Trwy ddefnyddio'r syniad o'r 'Broses Ymchwil Ddelfrydol', gwelir sut mae angen datblygu bob cam o ymchwil maes mewn modd disgybledig a gofalus, er mwyn sicrhau dilysrwydd a dibynadwyedd. Ystytir sut i weithrediadu cysyniadau, adolygu'r lenyddiaeth berthnasol, ffurfio'r broblem i'w hastudio, diffinio'r newidynnau, creu damcaniaeth, dethol dulliau addas, samplo, a chreu offeryn ymchwil (holiadur/atodlen gyfweld).
  or
  SXU-2001: Social & Political Research (20)
  This module is an introduction to social research. Primarily it is a practical course in the practices of research in social science. Covering the main elements of research design, question formulation, data collection and analysis it informs students of good practice in the area of survey design, cases studies and evaluation methods.
• HAC-2002: Addysg yn y Gymru Gyfoes (20)
• CXC-2008: Ymarfer Ysgrifennu (20)
  Rhennir myfyrwyr yn grwpiau (fel arfer o 6-8). Bydd y grwpiau'n aros gydag un tiwtor yn y semester cyntaf ac yna'n symud at diwtor arall yn yr ail semester. Gosodir tasg i bob gr p bob wythnos. Gofynnir i bawb ysgrifennu un darn o ryw 400 gair ar amrywiaeth o bynciau (ysgrif, stori, trafodaeth, cyfieithu). Bydd hwn yn cael ei farcio'n fanwl. Bydd pob gr p yn cyfarfod y tiwtor ar awr benodedig bob wythnos. Yn ystod yr awr hon dychwelir gwaith pob aelod o'r gr p iddo, a thrafodir pob camgymeriad neu wendid yng ngwaith yr holl gr p yr wythnos honno. Bydd hyn yn arwain at drafodaethau ymarferol ar sut i ddefnyddio'r Gymraeg. Y bwriad yw sicrhau hyfforddiant trwyadl mewn iaith a mynegiant.

Semester 2

• CXC-2008: Ymarfer Ysgrifennu
  Rhennir myfyrwyr yn grwpiau (fel arfer o 6-8). Bydd y grwpiau'n aros gydag un tiwtor yn y semester cyntaf ac yna'n symud at diwtor arall yn yr ail semester. Gosodir tasg i bob gr p bob wythnos. Gofynnir i bawb ysgrifennu un darn o ryw 400 gair ar amrywiaeth o bynciau (ysgrif, stori, trafodaeth, cyfieithu). Bydd hwn yn cael ei farcio'n fanwl. Bydd pob gr p yn cyfarfod y tiwtor ar awr benodedig bob wythnos. Yn ystod yr awr hon dychwelir gwaith pob aelod o'r gr p iddo, a thrafodir pob camgymeriad neu wendid yng ngwaith yr holl gr p yr wythnos honno. Bydd hyn yn arwain at drafodaethau ymarferol ar sut i ddefnyddio'r Gymraeg. Y bwriad yw sicrhau hyfforddiant trwyadl mewn iaith a mynegiant.

Optional Modules

20 credits from:

• SCY-2003: Trosedd a Chyfiawnder (20) (Semester 2)
• HAC-2009: Cymdeithas, Iaith a Phrotest (20) (Semester 2)
• HCG-2011: Dehongli'r Gorffennol (20) (Semester 1)
  Er y byddir yn rhoi peth sylw i rai o haneswyr mawr y bedwaredd ganrif ar bymtheg – fel Ranke, Macaulay a Marx – bydd pwyslais y cwrs ar hanesyddiaeth yr ugeinfed ganrif. Canolbwyntir gan hynny ar feddylwyr a thueddiadau allweddol ym maes hanesyddiaeth yn ystod y ganrif ddiwethaf gan astudio enghreifftiau penodol o gynnyrch y meddylwyr a’r ysgolion dan sylw. Ymysg y pynciau a astudir bydd Ysgol yr Annales, Hanesyddiaeth Farcsaidd, Hanes Merched, Hanes Llafar, a her syniadaeth ôl-strwythurol ac ôl-fodern. Neulltuir yn ogystal ddwy ddarlith i drafod agweddau ar Hanesyddiaeth Cymru yn y cyfnod diweddar.
  or
  HCH-2050: Debating History (20) (Semester 1)
  The first part of the course is concerned with the use of the past made by historians and commentators such as politicians, the way traditions are invented (and destroyed), and introduces the different historiographical schools. The second part covers some historiographical (ie. concerned with the art of writing history) issues with emphasis on the various ideas about the study and writing of history which have developed over the last two centuries and which students need to understand in order to engage confidently with the different approaches which professional historians take to their work. This is taught through a case-study approach where students can apply the different approaches studied in the first part of the course to specific controversial historical subjects. The course will cover the following topics: Whig and Tory history, Ranke, the professionalisation of the study of history, nations, empire, structuralism, post-structuralism, revisionism, counter-factual history, case studies may change from year to year but will include topics such as The Peasants’ Revolt, The English civil war, the outbreak of world war one; suffrage, consumerism, the Welsh in history, the Reformation. American Civil war, Cold War; Oral history; National identity.
• SCP-2040: Safbwyntiau GC (20) (Semester 2)
  1. What is Social Work? Describing and defining Social Work. 2. You and Social Work. What do Social Workers do and where do they work? 3. Values and Ethics for Social Work. Codes of Practice for Social Work Practice. 4. The Legal and Organisational context in which the Social Work process occurs. 5. Research and service user and carer experiences – analysing serious case reviews in social work and how they inform current social work practice. 6. Anti -oppressive practice. Identity and understanding oppression and the many faces of oppression in society. 7. Social work process: Assessment: Theories and Models (Questioning model, Procedural model, Exchange model and Narrative) Assessment of Risk and Need; Assessment and Oppression; Multi-disciplinary assessment. 8. Social Work process: Systems Theory as an underpinning approach to social work interventions; User participation; Theories of Empowerment; Advocacy, Negotiation and Partnership. 9. Social Work processes: Communication- Interviewing skills and structure; Questioning; Responding; Barriers; Using interpreters; Interviewing children. 10. Social Work processes: Reflective practice; Review stages in social work; Endings.
  or
  SXP-2040: Social Work Perspectives (20) (Semester 2)
  1. What is Social Work? Describing and defining Social Work. 2. You and Social Work. What do Social Workers do and where do they work? 3. Values and Ethics for Social Work. Codes of Practice for Social Work Practice. 4. The Legal and Organisational context in which the Social Work process occurs. 5. Research and service user and carer experiences – analysing serious case reviews in social work and how they inform current social work practice. 6. Anti -oppressive practice. Identity and understanding oppression and the many faces of oppression in society. 7. Social work process: Assessment: Theories and Models (Questioning model, Procedural model, Exchange model and Narrative) Assessment of Risk and Need; Assessment and Oppression; Multi-disciplinary assessment. 8. Social Work process: Systems Theory as an underpinning approach to social work interventions; User participation; Theories of Empowerment; Advocacy, Negotiation and Partnership. 9. Social Work processes: Communication- Interviewing skills and structure; Questioning; Responding; Barriers; Using interpreters; Interviewing children. 10. Social Work processes: Reflective practice; Review stages in social work; Endings.
• SCS-2213: Pwer, Cyfalaf a Chymdeithas (20) (Semester 2)
• VPC-2406: Crefydd yng Nghymru (20) (Semester 1)
• VPC-2408: Addysg Grefyddol (20) (Semester 2) or
  VPR-2408: Religious Education (20) (Semester 2)

40 credits from:

• CXC-2002: Dafydd ap Gwilym (20) (Semester 2)
  Yn y modiwl hwn astudir detholiad cynrychioliadol o gerddi Dafydd ap Gwilym. Bydd y cwrs yn dechrau gyda darlithoedd a fydd (a) yn croniclo'r hyn sy'n hysbys am fywyd Dafydd, a (b) yn dangos fel y trosglwyddwyd ac y golygwyd y farddoniaeth sy'n dwyn ei enw. Eir ati wedyn i ddarllen tua phymtheg o'i gerddi, a bydd hynny'n gosod sylfaen ar gyfer trafodaethau ar faterion megis ei berthynas â'r traddodiad barddol brodorol a'r glêr ‘isradd', ei berthynas â chanu cyfandirol, ynghyd â thrafodaethau a fydd yn ymwneud â themâu amlycaf ei ganu.
• CXD-2024: Y Theatr Gymraeg Fodern (20) (Semester 1)
  Mae hwn yn un o fodiwlau gorfodol Cymraeg ac Astudiaethau Theatr a’r Cyfrynau, ond bydd ei gynnwys hefyd yn berthnasol i amryw raglenni gradd eraill a gynigir gan Ysgol y Gymraeg gan ei fod yn cwmpasu gwaith rhai o lenorion amlycaf yr iaith. Ei bwrpas yw rhoi cyflwyniad cryno i hanes y theatr Gymraeg hyd at y 1920au cyn mynd ati i ganolbwyntio ar ei hoes aur yn ystod gweddill yr ugeinfed ganrif a’r unfed ganrif ar hugain. Bydd prif bwyslais y modiwl ar waith detholiad o ddramodwyr sy wedi pennu a llywio cwrs y ddrama Gymraeg fodern. Trwy gyfrwng astudiaeth benodol o theatr Saunders Lewis, John Gwilym Jones, Gwenlyn Parry ac Aled Jones Williams rhoir sylw i faterion fel y ddrama hanesyddol a chwedlonol, y ddrama fydryddol, a Theatr yr Abswrd yn ogystal â chysyniadau dylanwadol fel Naturiolaeth ar Ôl-foderniaeth. Ar hyd y modiwl, cyfeirir yn gyson at y cyd-destun cymharol a’r modd y dylanwadwyd ar y theatr Gymraeg fodern gan ddramodwyr eraill o Gymru a thu hwnt.
• CXC-2026: Llên a Chymdeithas 1500 - 1740 (20) (Semester 1)
  Bydd y modiwl hwn yn cynnig cyflwyniad manwl i hanes llenyddiaeth Gymraeg rhwng 1500 a 1740. Rhoddir sylw i gyd-destun cymdeithasol llenyddiaeth Gymraeg y cyfnod, gan drafod effaih datblygiadau ym myd crefydd, addysg a thechnoleg ar draddodiad llenyddol Cymru. Edrychir ar y berthynas rhwng trosglwyddiad llafar, llawysgrif a llyfr gan drafod effaith y gwahanol gyfryngau hyn ar hanes llên. Ystyrir y modd y mae llenyddiaeth yn adlewyrchu hunaniaeth Gymreig y cyfnod gan roi sylw arbennig i'r dadleuon ynghylch (ffug) hanes y Cymru. Trwy drafod Dyneiddiaeth, Protestaniaeth, Methodistiaeth a Chlasuriaeth ceir archwilio'r berthynas rhwng diwylliant Cymru a datblygiadau mewn gwledydd eraill. Canolbwyntir ar nifer o feirdd a llenorion unigol.
• CXC-2033: Datblygiad yr Iaith (20) (Semester 2)
  Bydd tair rhan i'r cwrs: Rhan I Yn y rhan gyntaf edrychir ar hanes cynnar y Gymraeg gan roi sylw penodol i'r materion a ganlyn: 1. Y Celtiaid a'r Ieithoedd Celtaidd; 2. Y Frythoneg a'r Gymraeg; 3. Ffynonellau cynharaf yr iaith. Rhan II Yn yr ail ran cynigir arolwg o'r berthynas rhwng cyweiriau llafar a llenyddol yr iaith, gan roi sylw penodol i'r materion a ganlyn: 1. Tafodieithoedd y Gymraeg; 2. memrwn, argraffwasg ac orgraff: datblygiad yr iaith lenyddol; 3. John Morris-Jones a Jônsi: cyweiriau'r Gymraeg yn y byd modern. Rhan III Yn y drydedd ran archwilir cyd-destun cymdeithasol a gwleidyddol yr iaith, gan roi sylw penodol i'r materion a ganlyn: 1. Y Tuduriaid: achubwyr iaith? 2. Y Gymraeg a'r Chwyldro Diwydiannol; 3. Yr 20g.: Canrif Colli ac Adfer Iaith.
• CXC-2118: Gweithdy Barddoniaeth (20) (Semester 2)
  Fel Ysgrifennu Rhyddiaith (lefel 2 a 3) a Gweithdy Creadigol (lefel 1), dyma un o brif fodiwlau’r cynllun gradd Cymraeg gydag Ysgrifennu Creadigol. Bydd y pwyslais canolog ar feithrin, hybu a datblygu creadigrwydd, yn benodol ar ffurf barddoniaeth. I’r perwyl hwnnw, trafodir mewn seminarau ystod eang o gerddi, boed Ganu Cynnar arwrol Aneirin ar gychwyn cyntaf ein traddodiad barddol, cywyddau dyfalu llachar Dafydd ap Gwilym o’r Oesoedd Canol neu gerddi dychan comig Gwyn Thomas o’r cyfnod diweddar. Ond ni chyfyngir yr enghreifftiau niferus o arfer da i farddoniaeth Gymraeg yn unig - cyfeirir yn gyson at y gwersi y gellir eu dysgu o draddodiadau barddol eraill yn ogystal. Bydd awgrymiadau cyson yn deillio o’r hyn a drafodir mewn seminarau ar gyfer gwaith creadigol y sawl a ddilyno’r modiwl. Mewn tiwtorialau rhoddir sylw I’r gwaith creadigol hwnnw a thrafodir cynnydd y gwaith ffolio. Bydd tair prif thema I’r modiwl hwn: deunyddiau: delweddau a throsiadau; troadau ymadrodd; arddulliau, cyweiriau a chyfeiriadaeth; mesurau: yr haicw a’r hen bennill; vers libre; y delyneg a’r villanelle; y soned; canu naratif, dilyniannau a chyfresi; cynnwys: cerddi am leoedd a cherddi portread; cerddi dychan a phrotest; parodi a pastiche. Anelir at gynnig digon o gyngor ymarferol ac awgrymiadau dychmygus i gynorthwyo’r broses greadigol o gyfansoddi cerddi. Bydd y modiwl hwn ar gael i fyfyrwyr lefel 2 a lefel 3; bydd y cynnwys yr un fath I’r ddwy lefel ond bydd natur y cwestiwn traethawd yn wahanol.
• CXC-2202: Athroniaeth a Llenyddiaeth (20) (Semester 1)
  Mae’r modiwl yn dechrau drwy gyflwyno’r anghydfod sy’n codi rhwng Plato ac Aristoteles ynghylch a yw’n bosibl cynrychioli’r gwir (y mae’r ddadl hon yn ganolog i’r holl ystyriaethau diweddarach o berthynas Athroniaeth a llenyddiaeth). Trafodir y shifft hanesyddol o lafaredd i lythrennedd, a goblygiadau cysyniadol y newid hwnnw yn ‘nhechnoleg y gair’ (hynny yw, y cwestiwn a yw ysgrifennu yn caniatáu – neu yn gorfodi – newidiadau yn y meddwl ac ym mherthynas yr unigolyn a’r byd). Wedyn, ystyrir yn fanwl gyfres o gysyniadau canolog Athroniaeth Llenyddiaeth (e.e., natur ‘ffuglen’; y ‘gwir’ mewn llenyddiaeth; yr ymateb emosiynol i ffuglen; iaith drosiadol; llenyddiaeth a chelfyddyd). Yn ogystal â darllen gweithiau athronyddol a damcaniaethol, byddwn yn darllen a thrafod nifer ddethol o weithiau llenyddol. Gwnawn hyn er mwyn ymarfer sgiliau analytig wrth ddehongli a deall llenyddiaeth, a hefyd i ystyried yr hyn y gall llenyddiaeth ei hun – yn ei ffordd ei hun – ei gyfrannu i’r ddadl athronyddol. Wedi’r cyfan, meddai Aristoteles mai yn llenyddiaeth y ceir y gwirioneddau pwysicaf.
• CXC-2203: Blas ar y Wyddeleg (20) (Semester 2)

Compulsory Modules

Semester 1

• HAC-3002: Addysg yn y Gymru Gyfoes (20)

Optional Modules

20 credits from:

• HPS-3001: Work Placement - Semester 1 (20) (Semester 1) or
  HAC-3001: Lleoliad Gwaith - Semester 1 (20) (Semester 1)
• SCY-3004: Yr Heddlu a Chymdeithas Gyfoes (20) (Semester 1)
  Amcan pennaf y fodiwl yw trafod ein dealltwriaeth o'r heddlu, ac yn ehangach, eu swyddogaeth mewn cymdeithas gyfoes. Yn y blynyddoedd diweddar, mae'r heddlu fel sefydliad wedi profi newid sylweddol a bydd y pwysau gan y Llywodraeth am ddiwygiadau pellach yn parhau. Ystyriwn polisiau ac ymarfer gwaith cyfoes yr heddlu a'r fframwaith statudol y maent yn gweithredu. Trafodir y newid yng nghyd-destun polisi cyfiawnder troseddol:- eu prif swyddogaethau; yr heddlu a'r cyfryngau; atal trosedd a gweithio mewn partneriaeth; datblygiadau mewn polisi cyffuriau; yr heddlu; trefn gyhoeddus ac iawnderau dynol; asesu cyfrifoldeb, ansawdd a pherfformiad; cyfle cyfartal a rheoli i'r dyfodol.
• SCS-3010: Hawliau Ieithyddol (20) (Semester 2)
  Ceir ymdriniaeth drylwyr o faes hawliau ieithyddol yn ystod y modiwl hon. Mae'n cynnwys ymdrin â'r ddadl ynghylch hawliau ieithyddol a gosod yr hawliau hyn o fewn fframwaith polisi hanesyddol y maes ac yn ogystal o fewn cyd-destun ehangach hawliau lleiafrifol. Mae'r modiwl yn pwyso a mesur hawliau'r unigolyn a hawliau grwp a'r damcaniaethau allweddol sydd ynghlwm wrthynt. Bydd y modiwl hefyd yn cynnwys trafodaeth ynglyn â sicrhau hawliau ieithyddol mewn perthynas â'r iaith Gymraeg yng Nghymru, ac yn ogystal, yn tynnu ar ddatblygiadau ar lefel Ewropeaidd yn y maes.
• SCS-3013: Pwer, Cyfalaf a Chymdeithas (20) (Semester 2)
  Diben y modiwl hwn yw astudio’r consensws a’r gwrthdaro o fewn cymdeithas, gan gwestiynnu’r modd y mae grymoedd cymdeithasol yn dylanwadu ar yr unigolyn. Bydd y modiwl yn codi cwestiynau ynglŷn â sut mae normau a gwerthoedd cymdeithasol yn cael ei gyfreithloni, gan gwestiynu buddiannau pwy sy’n cael ei gynrychioli gan y gwerthoedd hyn. Byddwn felly yn trafod y berthynas rhwng yr unigolyn a chymdeithas, gan gloriannu’r dadleuon rhwng galluedd yr unigolyn a dylanwad strwythurau cymdeithas ar yr unigolyn. Bydd y modiwl yn gorffen drwy ystyried enghreifftiau o synthesis theoretaidd rhwng y ddau safbwynt. Bydd y modiwl hwn yn cyflwyno’r myfyrwyr i rai o theoretwyr cymdeithasegol y cyfnod modern, gan adeiladau ar ei dealltwriaeth o theory gymdeithasegol glasurol. Cychwynnir drwy astudio’r modd y datblygodd y traddodiad Marcsaidd gan dalu sylw penodol at gyfraniad Antonio Gramsci. Wrth drafod gwaith Gramsci byddwn yn canolbwyntio ar ei gysyniad o hegemoni, rheolaeth gymdeithasol a chydsyniad. Yna byddwn yn astudio damcaniaeth gwrthdaro, a chyfraniad meddylwyr yr Ysgol Frankfurt (e.e. Marcuse, Adorno, Hokenhimer, a Habermas). Fel Gramsci, roedd y theoretwyr hyn yn ysgrifennu yn y traddodiad Marcsaidd gyda diddordeb mewn pŵer a rheolaeth gymdeithasol. Astudiwn y modd yr oedd y theoretwyr amrywiol o fewn yr YF yn dehongli’r modd yr oedd y system yn tra-arglwyddi dros unigolion, yn gorchymyn, manipiwleiddio, dallu a thwyllo unigolion i gynnal ac atgynhyrchu strwythur cymdeithas. Bydd y modiwl yn cloi drwy ystyried cyfraniad Pierre Bourdieu a’i ymgais i gynhyrchu synthesis o alluedd yr unigolyn a dylanwad strwythur cymdeithas. Trafodir cysyniadau Bourdieu o habitus, cyfalaf, a meysydd, gan drafod y modd cudd y mae Bourdieu yn gweld pŵer yn dylanwadu ar ein bywydau beunyddiol. Byddwn hefyd yn ystyried defnydd ffeministiaid o gysyniadau Bourdieu o ran theory ymgorfforiad.

60 credits from:

• CXC-3009: Traethawd Estynedig (20) (Semester 1 + 2)
  Bwriedir i’r modiwl hwn roi cyfle i fyfyrwyr weithio’n annibynnol, ond dan gyfarwyddyd personol. Mewn ymgynghoriad â’r tiwtor, dewisir pwnc priodol ym maes iaith a llenyddiaeth Gymraeg, neu astudiaethau cymharol. Bydd y myfyrwyr yn casglu defnyddiau ac yn dethol ohonynt yn briodol, ac yn cyflwyno traethawd 8,000 o eiriau o hyd. Byddant hefyd yn cyflwyno tasg ragarweiniol a fydd yn profi sgiliau technegol (er enghraifft, llunio llyfryddiaeth fanwl). Disgwylir i fyfyrwyr baratoi cyflwyniad llafar a fydd yn seiliedig ar gynnwys eu traethawd.
• CXC-3016: Medrau Cyfieithu (20) (Semester 2)
  Bydd y modiwl yn rhoi hyfforddiant i gyfieithu gwahanol fathau o destunau, yn bennaf o’r Saesneg i’r Gymraeg. Canolbwyntir ar gyfieithu darnau o ryddiaith ffeithiol: rhestrau o gyfarwyddiadau, erthyglau papur newydd, cofnodion cyfarfodydd ac ati. Rhoddir sylw arbennig i gyfieithu dogfennau swyddogol o bob math, gan roi sylw i ofynion proffesiynol y grefft.
• CXC-3018: Gweithdy Barddoniaeth (20) (Semester 2)
  Fel Ysgrifennu Rhyddiaith (lefel 2 a 3) a Gweithdy Creadigol (lefel 1), dyma un o brif fodiwlau’r cynllun gradd Cymraeg gydag Ysgrifennu Creadigol. Bydd y pwyslais canolog ar feithrin, hybu a datblygu creadigrwydd, yn benodol ar ffurf barddoniaeth. I’r perwyl hwnnw, trafodir mewn seminarau ystod eang o gerddi, boed Ganu Cynnar arwrol Aneirin ar gychwyn cyntaf ein traddodiad barddol, cywyddau dyfalu llachar Dafydd ap Gwilym o’r Oesoedd Canol neu gerddi dychan comig Gwyn Thomas o’r cyfnod diweddar. Ond ni chyfyngir yr enghreifftiau niferus o arfer da i farddoniaeth Gymraeg yn unig - cyfeirir yn gyson at y gwersi y gellir eu dysgu o draddodiadau barddol eraill yn ogystal. Bydd awgrymiadau cyson yn deillio o’r hyn a drafodir mewn seminarau ar gyfer gwaith creadigol y sawl a ddilyno’r modiwl. Mewn tiwtorialau rhoddir sylw I’r gwaith creadigol hwnnw a thrafodir cynnydd y gwaith ffolio. Bydd tair prif thema I’r modiwl hwn: deunyddiau: delweddau a throsiadau; troadau ymadrodd; arddulliau, cyweiriau a chyfeiriadaeth; mesurau: yr haicw a’r hen bennill; vers libre; y delyneg a’r villanelle; y soned; canu naratif, dilyniannau a chyfresi; cynnwys: cerddi am leoedd a cherddi portread; cerddi dychan a phrotest; parodi a pastiche. Anelir at gynnig digon o gyngor ymarferol ac awgrymiadau dychmygus i gynorthwyo’r broses greadigol o gyfansoddi cerddi.
• CXD-3024: Y Theatr Gymraeg Fodern (20) (Semester 1)
  Mae hwn yn un o fodiwlau gorfodol Cymraeg ac Astudiaethau Theatr a’r Cyfrynau, ond bydd ei gynnwys hefyd yn berthnasol i amryw raglenni gradd eraill a gynigir gan Ysgol y Gymraeg gan ei fod yn cwmpasu gwaith rhai o lenorion amlycaf yr iaith. Ei bwrpas yw rhoi cyflwyniad cryno i hanes y theatr Gymraeg hyd at y 1920au cyn mynd ati i ganolbwyntio ar ei hoes aur yn ystod gweddill yr ugeinfed ganrif a’r unfed ganrif ar hugain. Bydd prif bwyslais y modiwl ar waith detholiad o ddramodwyr sy wedi pennu a llywio cwrs y ddrama Gymraeg fodern. Trwy gyfrwng astudiaeth benodol o theatr Saunders Lewis, John Gwilym Jones, Gwenlyn Parry ac Aled Jones Williams rhoir sylw i faterion fel y ddrama hanesyddol a chwedlonol, y ddrama fydryddol, a Theatr yr Abswrd yn ogystal â chysyniadau dylanwadol fel Naturiolaeth ar Ôl-foderniaeth. Ar hyd y modiwl, cyfeirir yn gyson at y cyd-destun cymharol a’r modd y dylanwadwyd ar y theatr Gymraeg fodern gan ddramodwyr eraill o Gymru a thu hwnt.
• CXC-3026: Llên a Chymdeithas 1500 - 1740 (20) (Semester 1)
  Bydd y modiwl hwn yn cynnig cyflwyniad i hanes llenyddiaeth Gymraeg rhwng 1500 a 1740. Rhoddir sylw i gyd-destun cymdeithasol llenyddiaeth Gymraeg y cyfnod, gan drafod effaith datblygiadau ym myd crefydd, addysg a thechnoleg ar draddodiad llenyddol Cymru. Edrychir ar y berthynas rhwng trosglwyddiad llafar, y llawysgrif a’r llyfr gan drafod effaith y gwahanol gyfryngau hyn ar hanes llên. Ystyrir y modd y mae llenyddiaeth yn adlewyrchu hunaniaeth Gymreig y cyfnod gan roi sylw arbennig i’r dadleuon ynghylch (ffug) hanes y Cymry. Trwy drafod mudiadau megis Dyneiddiaeth a Phrotestaniaeth ceir archwilio’r berthynas rhwng diwylliant Cymru a datblygiadau mewn gwledydd eraill. Canolbwyntir ar nifer o feirdd a llenorion unigol, gan gynnwys Morgan Llwyd ac Ellis Wynne.
• CXC-3033: Datblygiad yr Iaith (20) (Semester 2)
  Bydd tair rhan i'r cwrs: Rhan I Yn y rhan gyntaf edrychir ar hanes cynnar y Gymraeg gan roi sylw penodol i'r materion a ganlyn: 1. Y Celtiaid a'r Ieithoedd Celtaidd; 2. Y Frythoneg a'r Gymraeg; 3. Ffynonellau cynharaf yr iaith. Rhan II Yn yr ail ran cynigir arolwg o'r berthynas rhwng cyweiriau llafar a llenyddol yr iaith, gan roi sylw penodol i'r materion a ganlyn: 1. Tafodieithoedd y Gymraeg; 2. memrwn, argraffwasg ac orgraff: datblygiad yr iaith lenyddol; 3. John Morris-Jones a Jônsi: cyweiriau'r Gymraeg yn y byd modern. Rhan III Yn y drydedd ran archwilir cyd-destun cymdeithasol a gwleidyddol yr iaith, gan roi sylw penodol i'r materion a ganlyn: 1. Y Tuduriaid: achubwyr iaith? 2. Y Gymraeg a'r Chwyldro Diwydiannol; 3. Yr 20g.: Canrif Colli ac Adfer Iaith. Bydd y modiwl hwn yn olrhain amryfal agweddau ar hanes y Gymraeg o’i chyfnodau cynharaf hyd at ymgyrchoedd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn ystod ail hanner yr 20g. Cyflwynir y myfyrwyr i’r ymchwil diweddaraf sy’n ymwneud â datblygiad y Gymraeg yn y cyfnod ôl-Rufeinig a;i pherthynas â’r ieithoedd Celtaidd; trafodir hefyd y ffynonellau cynharaf sy’n tystio i fodolaeth yr iaith. Cynigir arolwg o’r berthynas rhwng tafodieithoedd y Gymraeg a’i chyweiriau ysgrifenedig, ac anelir hefyd at amlinellu’r grymoedd cymdeithasol, gwleidyddol ac economaidd a bennodd hynt y Gymraeg, yn enwedig o’r 16g hyd at y presennol.
• CXC-3102: Dafydd ap Gwilym (20) (Semester 2)
  Yn y modiwl hwn astudir detholiad cynrychioliadol o gerddi Dafydd ap Gwilym. Bydd y cwrs yn dechrau gyda darlithoedd a fydd (a) yn croniclo'r hyn sy'n hysbys am fywyd Dafydd, a (b) yn dangos fel y trosglwyddwyd ac y golygwyd y farddoniaeth sy'n dwyn ei enw. Eir ati wedyn i ddarllen tua phymtheg o'i gerddi, a bydd hynny'n gosod sylfaen ar gyfer trafodaethau ar faterion megis ei berthynas â'r traddodiad barddol brodorol a'r glêr ‘isradd', ei berthynas â chanu cyfandirol, ynghyd â thrafodaethau a fydd yn ymwneud â themâu amlycaf ei ganu.
• CXC-3202: Athroniaeth a Llenyddiaeth (20) (Semester 1)
  Mae’r modiwl yn dechrau drwy gyflwyno’r anghydfod sy’n codi rhwng Plato ac Aristoteles ynghylch a yw’n bosibl cynrychioli’r gwir: y mae’r ddadl hon yn ganolog i’r holl ystyriaethau diweddarach o berthynas Athroniaeth a llenyddiaeth. Trafodir y shifft hanesyddol o lafaredd i lythrennedd, a goblygiadau cysyniadol y newid hwnnw yn ‘nhechnoleg y gair’ (hynny yw, y cwestiwn a yw ysgrifennu yn caniatáu – neu yn gorfodi – newidiadau yn y meddwl ac ym mherthynas yr unigolyn a’r byd). Wedyn, ystyrir yn fanwl gyfres o gysyniadau canolog Athroniaeth Llenyddiaeth: e.e., natur ‘ffuglen’; y ‘gwir’ mewn llenyddiaeth; yr ymateb emosiynol i ffuglen; iaith drosiadol; llenyddiaeth a chelfyddyd. Yn ogystal â darllen gweithiau athronyddol a damcaniaethol, byddwn yn darllen a thrafod nifer ddethol o weithiau llenyddol. Gwnawn hyn er mwyn ymarfer sgiliau analytig wrth ddehongli a deall llenyddiaeth, a hefyd i ystyried yr hyn y gall llenyddiaeth ei hun – yn ei ffordd ei hun – ei gyfrannu i’r ddadl athronyddol. Wedi’r cyfan, meddai Aristoteles mai yn llenyddiaeth y ceir y gwirioneddau pwysicaf.
• CXC-3203: Blas ar y Wyddeleg (20) (Semester 2)