Rheoli Gwastraff (Effeithlonrwydd Adnoddau)

Nod Prifysgol Bangor yw bod yn 'Brifysgol Gynaliadwy' ym mhob ffordd bosib, yn ymgorffori cynaliadwyedd yn ei holl swyddogaethau a'i gwaith bob dydd. Mae lleihau, ailddefnyddio, ailgylchu ac adfer gwastraff yn rhan allweddol o sicrhau bod y Brifysgol yn gweithredu'n gynaliadwy a bod y myfyrwyr, y staff a'r ymwelwyr yn cyfrannu at economi cylchol.

Mae angen ystyried gwastraff fel adnodd, yn rhywbeth gwerthfawr i'w ailddefnyddio sawl gwaith, ei newid neu ei drwsio, neu ei wneud yn rhywbeth newydd; peidied â'i ystyried yn rhywbeth i'w daflu ar ôl y defnydd cyntaf.

Polisi Rheoli Gwastraff

Hierarchaeth Gwastraff

Mae'r Brifysgol yn defnyddio'r hierarchaeth wastraff wrth wneud penderfyniadau, ac mae'n atal gwastraff yn y lle cyntaf yn flaenoriaeth - diffyg cynllunio sy’n arwain at wastraff yn ei hanfod. Os nad yw hynny'n bosibl, y dewis cyntaf yw ailddefnyddio, ac yna ailgylchu, ac yn olaf, adfer ynni. Y nod yw gwneud yn siŵr nad oes gwastraff ar ôl i'w waredu.

Perfformiad Presennol

Yn 2023/24 llwyddodd Prifysgol Bangor i ddargyfeirio 100% o'i gwastraff. O’r gwastraff na chafodd ei yrru i safle tirlenwi cafodd 55.28% ei ailgylchu a 44.72% ei adfer. Cynhyrchwyd 737.79 tunnell o wastraff i gyd, cynnydd o 1.89% ers y flwyddyn flaenorol.

2023/24 Cyfanswm Gwastraff i bob Llif Gwastraff

Fodd bynnag, ein nod yw gwella ar hynny. Yn Rhagfyr 2020, wnaeth y Brifysgol symud o system ailgylchu lle mae popeth yn gymysg i system ailgylchu lle mae defnyddiau yn cael eu gwahanu’n rhannol. Y rheswm dros hyn yw i wella cyfraddau ailgylchu ac i sicrhau bod yr ailgylchu a gasglwyd yn lanach ac o ansawdd uwch. Wnaeth ein hardaloedd swyddfa, labordy ac addysgu newid ar ddiwedd 2020, gyda Neuaddau Preswyl yn dilyn fuan wedyn a Wrecsam yn 2021.

Amcanion a Thargedau

Y nod yw dargyfeirio 100% o'n gwastraff o safle tirlenwi ac ailddefnyddio/ailgylchu 70% o'n gwastraff erbyn mis Gorffennaf 2025, fel y nodir yn strategaeth wastraff gyffredinol Cymru - Tuag at Ddyfodol Diwastraff.

Er mwyn cyflawni'r targedau hyn, yn 2020/21 wnaeth y Brifysgol symud o system ailgylchu lle mae popeth yn gymysg i system ailgylchu lle mae defnyddiau yn cael eu gwahanu’n rhannol. Y rheswm am hyn yw ein bod yn credu y gwnaiff casglu sbwriel sydd wedi cael ei wahanu wrth gael ei roi yn y bin yn gwella'n cyfraddau ailgylchu. Bydd y gwastraff sy’n cael ei ailgylchu'n lanach ac o ansawdd uwch, ac felly’n fwy tebygol o gael ei ddefnyddio yma yng Nghymru neu yn y Deyrnas Unedig. Mae hynny'n unol â nodau Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 a Deddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016.

Mae'r Brifysgol hefyd yn asesu sut y gallwn ailgylchu mwy o ffrydiau gwastraff arbenigol, sy'n cael ei anfon ar hyn o bryd i safle adfer ynni. Rydym eisoes wedi cyflwyno biniau ailgylchu plastig o’r labordai a biniau ailgylchu ‘wrth fynd’.

Rydym hefyd yn ceisio gwella ein prosesau caffael erbyn 2025, trwy wneud yn siŵr fod mwy o’r pethau sy’n cael eu prynu cynnwys deunyddiau wedi eu hailddefnyddio, ailwampio neu eu hailgylchu. Bydd hyn yn cyfrannu at economi cylchol yng ngwir ystyr y gair. Rydym hefyd yn ceisio sicrhau y bydd yn bosib ailgylchu'r rhan fwyaf o'r deunyddiau yn y pethau a brynwn (mae hyn o'r pwys mwyaf lle mae'r defnydd o blastig yn y cwestiwn).

Oherwydd bod osgoi cynhyrchu gwastraff yn y lle cyntaf (atal) yn uwch yn yr hierarchaeth wastraff nag ailddefnyddio, ailgylchu ac adfer, rydym hefyd am leihau’r tunelli o wastraff sy’n cael ei greu erbyn 2025, waeth sut y caiff y gwastraff ei brosesu.

Y Brif Ddeddfwriaeth a Gofynion Cyfreithiol

Cofiwch fod y ddeddfwriaeth Wastraff wedi'i datganoli yng Nghymru.