Module CXC-1001:
Beirniadaeth Lenyddol Ymarfer

Module Facts

Run by School of Arts, Culture and Language

10.000 Credits or 5.000 ECTS Credits

Semester 2

Organiser: Prof Jason Davies

Overall aims and purpose

Bydd y modiwl hwn yn cynnig cyflwyniad i ddetholiad o ddamcaniaethau beirniadol ac i egwyddorion beirniadaeth lenyddol. Rhoddir y prif bwyslais ar agweddau ymarferol beirniadaeth lenyddol. Gwneir hyn drwy gyfres o astudiaethau manwl ar gerddi a darnau rhyddiaith unigol. Gweithiau o’r ugeinfed ganrif yw’r mwyafrif o’r darnau a drafodir, ond byddir hefyd yn ymdrin yn feirniadol ag ambell awdl a chywydd o’r Oesoedd Canol, a cherddi o’r bedwaredd ganrif ar bymtheg. Ystyrir swyddogaeth beirniadaeth lenyddol mewn gwahanol gyd-destunau – cystadlaethau eisteddfodol a chyfieithu llenyddol, er enghraifft. Er goleuo’r pwnc ymhellach, ymdrinnir â nifer o’r cerddi a’r darnau rhyddiaith Cymraeg ochr yn ochr â gweithiau Saesneg ac enghreifftiau o lenyddiaethau eraill (mewn cyfieithiad).

Course content

Bydd y modiwl hwn yn cynnig cyflwyniad i ddetholiad o ddamcaniaethau beirniadol ac i egwyddorion beirniadaeth lenyddol. Rhoddir y prif bwyslais ar agweddau ymarferol beirniadaeth lenyddol. Gwneir hyn drwy gyfres o astudiaethau manwl ar gerddi a darnau rhyddiaith unigol. Gweithiau o’r ugeinfed ganrif yw’r mwyafrif o’r darnau a drafodir, ond byddir hefyd yn ymdrin yn feirniadol ag ambell awdl a chywydd o’r Oesoedd Canol, a cherddi o’r bedwaredd ganrif ar bymtheg. Ystyrir swyddogaeth beirniadaeth lenyddol mewn gwahanol gyd-destunau – cystadlaethau eisteddfodol a chyfieithu llenyddol, er enghraifft. Er goleuo’r pwnc ymhellach, ymdrinnir â nifer o’r cerddi a’r darnau rhyddiaith Cymraeg ochr yn ochr â gweithiau Saesneg ac enghreifftiau o lenyddiaethau eraill (mewn cyfieithiad).

Assessment Criteria

threshold

D- i D+: Dylai'r gwaith ddangos cynefindra â'r syniadau beirniadol a'r testunau a drafodir yn y darlithoedd a'r seminarau, a gallu i'w cymhwyso at gyd-destunau newydd. Dylai hefyd ddangos gwybodaeth am ddetholiad o destunau, awduron a genres llenyddiaeth Gymraeg mewn gwahanol gyfnodau, ynghyd â dealltwriaeth ohonynt. Dylai'r gwaith a gyflwynir, ar lafar ac yn ysgrifenedig, hefyd ddangos gallu i nodi rhai cyfeiriadau cymharol o ddiddordeb, gafael ar gystrawen a theithi'r Gymraeg ac ar dermau technegol a geirfa'r maes penodol hwn, a gallu i fynegi barn bersonol ar amryw ddadleuon a damcaniaethau.

good

B- i B+: Dylai'r gwaith ddangos dealltwriaeth dda o'r syniadau beirniadol a'r testunau a drafodir yn y darlithoedd a'r seminarau, a gallu da i'w cymhwyso at sawl cyd-destun newydd. Dylai hefyd ddangos gwybodaeth helaeth am rychwant o destunau, awduron a genres llenyddiaeth Gymraeg mewn gwahanol gyfnodau, ynghyd â dealltwriaeth dda ohonynt. Dylai'r gwaith a gyflwynir, ar lafar ac yn ysgrifenedig, hefyd ddangos gallu i nodi nifer o gyfeiriadau cymharol diddorol sy'n goleuo'r pwnc, gafael dda ar gystrawen a theithi'r Gymraeg ac ar dermau technegol a geirfa'r maes penodol hwn, a pharodrwydd i fynegi barn bersonol yn hyderus ar nifer o ddadleuon a damcaniaethau.

excellent

A- i A*: Dylai'r gwaith ddangos gwybodaeth drylwyr o'r syniadau beirniadol a'r testunau a drafodir yn y darlithoedd a'r seminarau, a gallu datblygedig i'w cymhwyso at nifer helaeth o gyd-destunau newydd. Dylai hefyd ddangos gwybodaeth fanwl am rychwant eang o destunau, awduron a genres llenyddiaeth Gymraeg mewn gwahanol gyfnodau, ynghyd â dealltwriaeth drylwyr ohonynt. Dylai'r gwaith a gyflwynir, ar lafar ac yn ysgrifenedig, hefyd ddangos gallu aeddfed i ddefnyddio cyfeiridau llenyddol cymharol, gafael gadarn ar gystrawen a theithi'r Gymraeg ac ar dermau technegol a geirfa'r maes penodol hwn, a pharodrwydd i fynegi'n hyderus farn bersonol addysgedig ar nifer helaeth o ddadleuon a damcaniaethau, gan eu cyferbynnu'n ddadlennol â'i gilydd.

Learning outcomes

  1. Asesu'r traddodiad beirniadol Cymraeg yng nghyd-destun ehangach damcaniaethu beirniadol y dwthwn hwn.

  2. Trafod defnyddioldeb gwahanol syniadau beirniadol fel ffyrdd o ddehongli testunau Cymraeg penodol.

  3. Dadansoddi testunau Cymraeg o wahanol gyfnodau gan ddangos gwybodaeth am eu cefndir hanesyddol a'u nodweddion mydryddol, ieithyddol a delweddol.

  4. Cyfoethogi eu dealltwriaeth o'r testunau Cymraeg drwy gymharu'r gweithiau hyn yn ddadlennol ag enghreifftiau perthnasol o lenyddiaeth eraill.

Assessment Methods

Type Name Description Weight
Asesiad diwedd blwyddyn 75.00
Ymarferiad Beirniadol 25.00

Teaching and Learning Strategy

Hours

Transferable skills

  • Literacy - Proficiency in reading and writing through a variety of media
  • Numeracy - Proficiency in using numbers at appropriate levels of accuracy
  • Computer Literacy - Proficiency in using a varied range of computer software
  • Self-Management - Able to work unsupervised in an efficient, punctual and structured manner. To examine the outcomes of tasks and events, and judge levels of quality and importance
  • Exploring - Able to investigate, research and consider alternatives
  • Information retrieval - Able to access different and multiple sources of information
  • Inter-personal - Able to question, actively listen, examine given answers and interact sentistevely with others
  • Critical analysis & Problem Solving - Able to deconstruct and analyse problems or complex situations. To find solutions to problems through analyses and exploration of all possibilities using appropriate methods, rescources and creativity.
  • Safety-Consciousness - Having an awareness of your immediate environment, and confidence in adhering to health and safety regulations
  • Presentation - Able to clearly present information and explanations to an audience. Through the written or oral mode of communication accurately and concisely.
  • Teamwork - Able to constructively cooperate with others on a common task, and/or be part of a day-to-day working team
  • Mentoring - Able to support, help, guide, inspire and/or coach others
  • Management - Able to utilise, coordinate and control resources (human, physical and/or financial)
  • Argument - Able to put forward, debate and justify an opinion or a course of action, with an individual or in a wider group setting
  • Self-awareness & Reflectivity - Having an awareness of your own strengths, weaknesses, aims and objectives. Able to regularly review, evaluate and reflect upon the performance of yourself and others

Resources

Courses including this module

Compulsory in courses:

Optional in courses: