Rhyngwladol
Rhagarweiniad
Mae’r Labordy Cynaliadwyedd yn gweithio’n fyd-eang drwy gyfrwng safle Prifysgol Bangor fel prifysgol ryngwladol. Rydym yn cydweithio gyda phartneriaid yng Nghymru, y DU ac yn fyd-eang i ddatblygu cynaliadwyedd i helpu i ddatrys rhai o broblemau’r byd, yn gweithio gyda myfyrwyr, prifysgolion, busnesau, llywodraethau, elusennau, cymunedau ac Asiantau Datblygu Rhyngwladol i gyflawni hyn.
Yn ddiweddar, lansiodd y Cenedlaethol Unedig eu Nodau Datblygu Cynaliadwy, ac mae Llywodraeth Cymru wedi gweithredu’r Ddeddf Lles Cenedlaethau’r Dyfodol. Mae’r ddau yn bwysig iawn o ran cefnogi a datblygu cynaliadwyedd cenedlaethol a rhyngwladol yn arbennig SDG17 a’r pum ffordd o weithio i wella cynaliadwyedd yn y Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol.
“Yr hyn mae Cymru’n ei wneud heddiw fydd y bydd yn ei wneud yfory. Gweithredu, yn fwy na geiriau, yw’r gobaith i’n cenedlaethau presennol a chenedlaethau’r dyfodol.”
– Nikhil Seth, 2015
Cyfarwyddwr Is-adran Datblygu Cynaliadwy, DESA
Y Cenhedloedd Unedig
Partneriaeth Bangor-Makerere (Cymru-Uganda)
Gyda chefnogaeth Canolfan Cymru Affrica, mae’r Labordy Cynaliadwyedd wedi sefydlu’r Bartneriaeth Bangor-Makerere gyda Phrifysgol Makerere yn Uganda i gydweithio ar wella a hyrwyddo cynaliadwyedd yn y ddwy brifysgol a’u partneriaid trwy rannu dysgu a chydweithio gydag ymchwil ac arloesi. Mae hyn yn cynnwys ymchwil diwydiannol, lleoliadau myfyrwyr rhyngwladol a chyfleoedd hyfforddi yn ogystal â chydweithio’n agosach rhwng y ddwy brifysgol ar lefel sefydliadol.
Mae’r bartneriaeth eisoes wedi denu amrywiaeth eang o gyfranogwyr gweithredol yn cynnwys cynllunio, adnoddau dynol, ystadau, caffael, llyfrgell, rhyngwladol, grwpiau ymchwil ac Undebau Myfyrwyr. Mae’n ennill cyllid yn ogystal â sylw gan sefydliadau fel yr United Nations Industrial Development Organisation (UNIDO), Banc y Cyd a’r Cyngor Prydeinig. Mae’r partneriaid hyn yn datblygu nifer o brojectau yn cynnwys y cyswllt Myfyrwyr Bangor-Makerere, ailddefnyddio tecstilau ac ychwanegu gwerthu at gnydau pinafal.
Y Cyswllt Myfyrwyr
Mae’r fenter hon yn cefnogi myfyrwyr o brifysgolion rhyngwladol i gydweithio ac arwain o ran datblygu cynaliadwyedd yn eu prifysgolion a chymunedau, hyrwyddo cydweithio a lles ar draws cyfandiroedd. Nod cyffredinol y Cyswllt Myfyrwyr yw dod â gwahanol fyfyrwyr o bob rhan o’r byd i gynyddu datblygu cynaliadwyedd yn eu prifysgolion a chymunedau trwy ddysgu ar y cyd.
Cyswllt Myfyrwyr Bangor-Makerere
Myfyrwyr Bangor a Makerere yn drafod gwyrddio campusau yn Uganda
Gyda chefnogaeth Canolfan Cymru Affrica, mae’r Labordy Cynaliadwyedd wedi dechrau gweithredu’r project hwn drwy greu partneriaeth gydag Undeb y Myfyrwyr ym Mhrifysgol Bangor a’r rhaglen gynaliadwyedd ym Mhrifysgol Makerere yn Uganda. Mae’r Cyswllt Myfyrwyr Bangor-Makerere yn canolbwyntio ar hyn o bryd ar bedwar prif faes:
- gwneud trefi yn fwy gwyrdd (unrhyw fath o brojectau gwyrdd a syniadau gan fyfyrwyr)
- gwella effeithlonrwydd ynni
- gwella rheoli gwastraff a defnyddio adnoddau
- cynyddu ymwybyddiaeth, cyfathrebu a chyhoeddusrwydd am gynaliadwyedd
Enghraifft o’r Cyswllt Myfyrwyr sydd eisoes ar y gweill yw project plannu coed ffrwythau ar y campws. Bydd hyn yn gwneud y campws ym Mangor a Makerere yn fwy gwyrdd ac yn darparu ffrwythau i fyfyrwyr, staff a’r cymunedau lleol ym Mangor a Kampala.
Myfyrwyr Cynaliadwyedd ym Mhrifysgol Makerere ar Facebook
Gweithredu Dillad Cynaliadwy
Mae galw gan ddefnyddwyr am ddillad drwy’r byd yn golygu bod atal tecstilau rhag mynd i safleoedd tirlenwi neu gael eu gwaredu yn broblem sy’n effeithio ar y rhan fwyaf o wledydd. Yn 2015, ymunodd Prifysgol Bangor fel partner gweithredu dillad cynaliadwy WRAP. Ers hynny, mae’r Labordy Cynaliadwyedd wedi datblygu partneriaethau gyda’r rhai sydd eisiau ailddefnyddio dillad diangen, ymestyn oes dillad a thecstilau ac annog gweithgareddau ailddefnyddio. Gan weithio’n genedlaethol a rhyngwladol gyda gwerthwyr, cymdeithasau masnach, llywodraethau, cymunedau a defnyddwyr, rydym yn chwilio am ffyrdd o leihau gwastraff yn ogystal â chryfhau cysylltiadau rhwng aelodau o gymunedau lleol, yn cynnwys staff y brifysgol a myfyrwyr, busnesau lleol ac aelodau’r cyhoedd.
Gwnaeth ein hymgyrch ddiweddar, #CaruEichDilladBangor, dreialu cyfres lwyddiannus iawn o ddigwyddiadau gyda’r bwriad o helpu pobl i wneud y gorau o’u dillad gan dynnu sylw ar yr un pryd at y materion amgylcheddol sy’n gysylltiedig â gwastraff dillad. Cynhyrchwyd templed gennym hefyd ynglŷn â sut i sefydlu digwyddiadau tebyg, yn galluogi eraill i ddysgu o’n profiadau. Gall y templed gorffenedig gael ei ddefnyddio yn awr gan amrywiaeth eang o sefydliadau unrhyw le yn y byd.
Newyddion GDC
Latchem, R. Textile exporters take case to Africa. MRW
Prifysgol ac Undeb y Myfyrwyr Masnach Deg
Mae Prifysgol Bangor ac Undeb y Myfyrwyr wedi ennill statws Masnach Deg ers Medi 2009 trwy wneud ymrwymiad parhaus i gefnogi Masnach Deg. Mae’r brifysgol yn gwerthu cynhyrchion masnach deg ym mhob man arlwyo, ac mae masnach deg a chynnyrch lleol yn rhan bwysig o gynllunio bwydlen Bwyd@Bangor. Yn ogystal â’r gwaith hwn drwy gydol y flwyddyn, mae’r Labordy Cynaliadwyedd yn gweithio gyda thimau ar draws y brifysgol ynghyd ag Undeb y Myfyrwyr a grwpiau cymunedol lleol i gynnal Pythefnos Masnach Deg Bangor, sef ymgyrch hyrwyddo bob blwyddyn i gynyddu ymwybyddiaeth am gynhyrchion masnach deg ac annog pobl i wneud dewisiadau moesegol, er enghraifft pan fyddant yn prynu bwyd, diod neu ddillad, a dangos cefnogaeth i ffermwyr a gweithwyr sy’n tyfu cnydau i ni mewn gwledydd sy’n datblygu.
Caethwasiaeth Fodern
Yn sgil cyflwyno Deddf Caethwasiaeth Fodern 2015, mae’r Labordy Cynaliadwyedd yn gweithio ochr yn ochr â’r tîm caffael yn llunio datganiad gan Brifysgol Bangor yn nodi cadwyni cyflenwi lle ceir perygl o gaethwasiaeth neu fasnachu pobl a nodi’r camau a gyflwynir i asesu a rheoli’r risg. Gyda’n gilydd rydym yn ceisio mabwysiadu cod ymarfer Llywodraeth Cymru ar gyflogaeth foesegol mewn cadwyni cyflenwi.