Modiwlau cwrs QVM2 | BA/WHW
BA Welsh History/Cymraeg

Modiwlau Gorfodol

Semester 1

• CXC-1004: Defnyddio'r Gymraeg (20)
  Bwriedir y modiwl hwn fel rhagarweiniad i’r modd y mae gramadeg yn gweithio yn yr iaith fyw. Ceir trafodaeth ar gategorïau a ffurfiau safonol a cheisir gweld sut y defnyddir hwy mewn detholiad o destunau, mewn sawl cywair. Bydd y dosbarth yn cael ei rannu’n grwpiau, a fydd yn cwrdd bob yn ail â’r dosbarth llawn. Ceir amrywio felly rhwng trafodaeth mewn grwpiau bach a dysgu mwy ffurfiol yn y dosbarth cyfan.
• HXC-1006: Cymru yn y Byd Modern (20)
  Wythnos 1: Darlith: Deall Cymru fodern ac amcanion y modiwl Dim seminar Wythnos 2: Darlith: Meithrin Cymru fodern (i): Diwydiant ac economi Seminar: Siartiaeth a Beca Wythnos 3: Darlith: Meithrin Cymru fodern (ii): Trosedd, cosb a moesoldeb Seminar: Y Gymru fywgraffiadol: David Lloyd George fel astudiaeth achos Wythnos 4: Darlith: Themâu (i): Mewnfudo ac allfudo Seminar: Mewnfudo Wythnos 5: Darlith: Themâu (ii): Iaith, addysg a chrefydd yn y 19eg ganrif Seminar: Cenedlaetholdeb, Tynged yr Iaith Wythnos 6: Darlith: Themâu (iii): Effaith y ddau ryfel byd Seminar: Y Gymru Lafurol Gweithdy: Eidalwyr yng Nghymru Wythnos 7: WYTHNOS DDARLLEN Wythnos 8: Darlith: Themâu (iv): Merched a llunio Cymru fodern Seminar: Cerddoriaeth boblogaidd Wythnos 9: Darlith: Themâu (v): Diwylliant poblogaidd a newid cymdeithasol Seminar: Merched mewn llenyddiaeth Gymreig Wythnos 10: Darlith: Themâu (vi): Chwaraeon a hunaniaeth Seminar: Hunaniaeth Wythnos 11: Darlith: Materion (i): Y frwydr am hunan-reolaeth Seminar: Y Cwestiwn Cenedlaethol Wythnos 12: Darlith: Materion (ii): Creu Cymru newydd? Seminar: Sesiwn adolygu
  neu
  HXW-1010: Wales since 1789 (20)
• CXC-1016: Llenyddiaeth Gyfoes (10)
  Mae’r modiwl yn ystyried detholiad o wahanol genres gan dri awdur cyfoes, h.y. dwy nofel a chyfrol o gerddi. Ar ddechrau’r modiwl bydd cyfres o sesiynau hyfforddi ar faterion yn ymwneud â chynllunio traethodau academaidd, e.e. trefnu nodiadau, paratoi llyfryddiaeth ac osgoi llên-ladrata. Symudir wedyn at lyfrau gosod y modiwl: yn achos y tri thestun yn eu tro, cyflwynir cyfres o ddarlithoedd rhagarweiniol cyn rhannu’n ddiweddarach yn grwpiau seminarau a rydd gyfle ichi drafod y testunau ar lafar. Rhoddir deunyddiau sy’n berthnasol i’r modiwl o fewn yr amgylchedd dysgu rhithwir, Blackboard, a geir ar fewnrwyd PCB a bydd disgwyl i chwi lawrlwytho’r deunyddiau hyn drosoch eich hun. Ar Blackboard hefyd y bydd teitlau a llyfryddiaethau y tri thraethawd yn cael eu gosod. Dylech nodi’n ofalus y trefniadau ar gyfer y modiwl hwn a geir isod a chofio bod mynychu’r seminarau yn hanfodol bwysig gan y bydd 25% o’ch marc ar gyfer pob un traethawd yn seiliedig ar eich cyfraniad ynddynt.

Semester 2

• CXC-1002: Llen y Cyfnod Modern Cynnar (10)
  Ceir yn y modiwl hwn gyflwyniad i gyffro llenyddiaeth Gymraeg y cyfnod modern cynnar – cyfnod a nodweddid gan drawsnewidiadau gwleidyddol, technolegol a chrefyddol. Ystyrir y modd yr aeth beirdd ac awduron Cymraeg ati i wynebu her yr oes. Yn ogystal â thrafod nifer o ‘drobwyntiau’ llenyddol sy’n enghreifftio newydd-deb y cyfnod, ceir cyfle i ystyried parhad gwahanol agweddau traddodiadol. Bydd y cyfan yn fodd i asesu gwerth ac ystyr cysyniadau megis ‘trobwynt’, ‘gwrthbwynt’, ‘traddodiad’ a ‘gwreiddioldeb’.
• CXC-1004: Defnyddio'r Gymraeg
  Bwriedir y modiwl hwn fel rhagarweiniad i’r modd y mae gramadeg yn gweithio yn yr iaith fyw. Ceir trafodaeth ar gategorïau a ffurfiau safonol a cheisir gweld sut y defnyddir hwy mewn detholiad o destunau, mewn sawl cywair. Bydd y dosbarth yn cael ei rannu’n grwpiau, a fydd yn cwrdd bob yn ail â’r dosbarth llawn. Ceir amrywio felly rhwng trafodaeth mewn grwpiau bach a dysgu mwy ffurfiol yn y dosbarth cyfan.
• HXC-1007: Cymru: Tywysogion i Duduriaid (20)
  Oes Owain Gwynedd a'r Arglwydd Rhys; Gerallt Gymro; Llywelyn ap Iorwerth (m. 1240) a'i feibion; Penarglwyddiaeth a chwymp Llywelyn ap Gruffudd, Tywysog Cymru (m. 1282); barddoniaeth a hanes yn yr Oesoedd Canol; dyheadau gwleidyddol Cymreig yn y bedwaredd ganrif ar ddeg; mudiad Glyndwr; Brutus, 1485 a'r traddodiad proffwydol; Cymru a'r Diwygiad Protestannaidd; Cymru a'r Dadeni; Cymru a gwleidyddiaeth yr unfed ganrif ar bymtheg - y Deddfau Uno.
  neu
  HXW-1007: Wales: Princes to Tudors (20)
  Wales in the age of Owain Gwynedd and Lord Rhys; Gerald of Wales; rise of Llywelyn ap Iorwerth in Gwynedd and over much of the rest of Wales; the reign of Dafydd ap Llywelyn and succession to Gwynedd; the hegemony and downfall of Llywelyn ap Gruffudd, prince of Wales; poetry and history writing in medieval Wales; Welsh political aspirations in l4th century; Owain Glyndŵr and his movement; Brutus, 1485 and political prophecy; Wales and the Reformation; Wales and the Renaissance; Wales and 16th-century politics – the Acts of Union.

Modiwlau Opsiynol

20 credyd allan o:

• HAC-1001: Y Wladwriaeth Les (20) (Semester 2)
• HPS-1002: Power, Freedom & the State (20) (Semester 2)
• HPS-1004: Death of God (20) (Semester 2)
• HPS-1005: Existentialism (20) (Semester 1)
• HXA-1005: Archaeological Principles&Tech (20) (Semester 1)
  What is archaeology?; what archaeologists study; the history of archaeological principles and techniques; archaeological techniques: surveying, excavation, scientific analysis and dating; interpretation in archaeology; internet tools and resources, aerial photography, stratigraphy and experimental archaeology.
• HXH-1005: Intro to History and Heritage (20) (Semester 1)
  Definitions of history, heritage and archaeology; the development of museums; cabinets of curiosities; new heritage sites; heritage agencies; the state and heritage management; heritage and landscape conservation; industrial heritage; heritage and identity.
• HPS-1006: Ess. Skills for Ac. Success (20) (Semester 1) neu
  HAC-1006: Ess. Skills for Ac. Success (20) (Semester 1)
• HXA-1006: Intro. to British Prehistory (20) (Semester 2)
  What is prehistory?; homo erectus and the earliest human societies; from ancient to modern ¿ the Middle Palaeolithic; late glacial hunters of the Upper Palaeolithic; managing the land ¿ the Mesolithic; the Meso/Neo transition; an introduction to the Neolithic; tombs for the ancestors - death and burial; communal monuments; Bronze Age beakers and barrows - rise of the individual; Stonehenge and its landscape; settlement and agriculture - the earlier/later Bronze Age transition; the production and deposition of metalwork; houses and households in later prehistory; enclosures and Iron Age 'hillforts'; Iron Age settlement and agriculture; ritual and burial practices; Late Iron Age Britain and the Romans; regional variation; social change in prehistory.
• HXA-1008: Intro. to Historic Archaeology (20) (Semester 2)
  This course will provide a foundation for the period demonstrating the main developments using examples and showing how interpretations have changed. For the Roman Period, the course will examine the conquest and military archaeology; the countryside (villas, native settlements, farming and mineral extraction); towns; craft and the economy; religion and burial; and the end of Roman Britain. For the Early Medieval Period, the course will examine the archaeology of western Britain from the fifth to seventh centuries; Anglo-Saxon settlement and pagan cemeteries; Anglo-Saxon rural settlement; the origins of Anglo-Saxon towns; the conversion and Anglo-Saxon monasteries and churches; the Picts; the Viking impact; and the archaeology of late Anglo-Saxon England. For the Later Medieval Period, the course will examine the Norman Conquest and castles; rural settlement; the countryside; urban settlement; craft and trade; and church archaeology, including that of monasteries.

40 credyd allan o:

• Myfyrwyr IAITH CYNTAF yn unig
• CXC-1001: Beirniadaeth Lenyddol Ymarfer (10) (Semester 2)
  Bydd y modiwl hwn yn cynnig cyflwyniad i ddetholiad o ddamcaniaethau beirniadol ac i egwyddorion beirniadaeth lenyddol. Rhoddir y prif bwyslais ar agweddau ymarferol beirniadaeth lenyddol. Gwneir hyn drwy gyfres o astudiaethau manwl ar gerddi a darnau rhyddiaith unigol. (Darperir llyfryn gan yr Ysgol yn cynnwys y testunau hyn.) Gweithiau o’r ugeinfed ganrif yw’r mwyafrif o’r darnau a drafodir, ond byddir hefyd yn ymdrin yn feirniadol ag ambell awdl a chywydd o’r Oesoedd Canol, a cherddi o’r bedwaredd ganrif ar bymtheg. Ystyrir swyddogaeth beirniadaeth lenyddol mewn gwahanol gyd-destunau – cystadlaethau eisteddfodol a chyfieithu llenyddol, er enghraifft. Er goleuo’r pwnc ymhellach, ymdrinnir â nifer o’r cerddi a’r darnau rhyddiaith Cymraeg ochr yn ochr â gweithiau Saesneg ac enghreifftiau o lenyddiaethau eraill (mewn cyfieithiad).
• CXD-1013: Theatr Fodern Ewrop (20) (Semester 1)
  Yn y modiwl hwn astudir datblygiad y ddrama fodern yn Ewrop yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg a’r ugeinfed ganrif. Bydd rhan gyntaf y modiwl yn trafod y ddrama naturiolaidd, gan ganolbwyntio ar waith dramodwyr fel Ibsen a Strindberg. Bydd ail ran y modiwl yn trafod yr adwaith datblygiad y ddrama fodernaidd, gan ganolbwyntio ar ddramâu Mynegiadol, dramâu Brecht a Theatr yr Abswrd. Astudir detholiad o destunau sy’n cynrychioli’r gwahanol ddramodwyr a mudiadau.
• CXD-1016: Sgriptio Teledu (20) (Semester 1)
  Yn y modiwl hwn ceir cyflwyniad cryno i rai agweddau ar ryddiaith Gymraeg yr Oesoedd Canol. Bydd y rhan fwyaf o fyfyrwyr sydd wedi astudio’r cwrs Cymraeg Safon Uwch eisoes yn gyfarwydd â rhai o chwedlau’r Mabinogion. Y gobaith yn ystod y modiwl hwn yw rhoi darlun llawnach iddynt o’r ystod eang o destunau a luniwyd yn ystod y cyfnod canol, a hynny drwy ganolbwyntio ar ddetholion o weithiau chwedlonol ynghyd â gweithiau hanesyddol eu natur megis Brut y Brenhinedd.
• CXC-1018: Gweithdy Creadigol (20) (Semester 2)
  Un o fodiwlau craidd Cymraeg gydag Ysgrifennu Creadigol yw hwn, ond nid yw’n gyfyngedig i’r rhai sy’n dilyn y cynllun gradd hwnnw. Yn wir, nid oes raid wrth brofiad blaenorol o ysgrifennu creadigol er mwyn dilyn y modiwl, ond yn hytrach ddiddordeb gwirioneddol yn y maes a pharodrwydd i roi cynnig ar wahanol fathau o ysgrifennu creadigol. Defnyddir tri dull dysgu, sef seminarau, gweithdai a thiwtorialau. Mewn seminarau, trafodir enghreifftiau llwyddiannus o wahanol genres ffuglennol a barddol, dulliau a chonfensiynau llenyddol. Tynnir sylw at amryw fathau o ysgrifennu creadigol a’u cynnig yn ganllawiau i’r rhai sy’n dilyn y modiwl, modelau y gallen nhw eu hefelychu wrth fynd ati i gyfansoddi eu hunain. Mewn gweithdai, gosodir ymarferion penodol i’r myfyrwyr weithio arnynt er mwyn hybu creadigrwydd a datblygu syniadau newydd. Mewn tiwtorialau a gynhelir yn gyson yn ystod y semester, rhoddir adborth i’r ymarferion dosbarth, trafodir syniadau’r myfyriwr unigol ar gyfer ei ffolio, a chynigir sylwadau ar unrhyw waith creadigol sydd ar y gweill.
• CXC-1019: Llenyddiaeth yr Oesoedd Canol (10) (Semester 2)
  Yn y modiwl hwn ceir cyflwyniad cryno i rai agweddau ar ryddiaith Gymraeg yr Oesoedd Canol. Bydd y rhan fwyaf o fyfyrwyr sydd wedi astudio’r cwrs Cymraeg Safon Uwch eisoes yn gyfarwydd â rhai o chwedlau’r Mabinogion. Y gobaith yn ystod y modiwl hwn yw rhoi darlun llawnach iddynt o’r ystod eang o destunau a luniwyd yn ystod y cyfnod canol, a hynny drwy ganolbwyntio ar ddetholion o weithiau chwedlonol ynghyd â gweithiau hanesyddol eu natur megis Brut y Brenhinedd.

Modiwlau Gorfodol

Semester 1

• CXC-2008: Ymarfer Ysgrifennu (20)
  Rhennir myfyrwyr yn grwpiau (fel arfer o 6-8). Bydd y grwpiau'n aros gydag un tiwtor yn y semester cyntaf ac yna'n symud at diwtor arall yn yr ail semester. Gosodir tasg i bob gr p bob wythnos. Gofynnir i bawb ysgrifennu un darn o ryw 400 gair ar amrywiaeth o bynciau (ysgrif, stori, trafodaeth, cyfieithu). Bydd hwn yn cael ei farcio'n fanwl. Bydd pob gr p yn cyfarfod y tiwtor ar awr benodedig bob wythnos. Yn ystod yr awr hon dychwelir gwaith pob aelod o'r gr p iddo, a thrafodir pob camgymeriad neu wendid yng ngwaith yr holl gr p yr wythnos honno. Bydd hyn yn arwain at drafodaethau ymarferol ar sut i ddefnyddio'r Gymraeg. Y bwriad yw sicrhau hyfforddiant trwyadl mewn iaith a mynegiant.
• HCG-2011: Dehongli'r Gorffennol (20)
  Er y byddir yn rhoi peth sylw i rai o haneswyr mawr y bedwaredd ganrif ar bymtheg – fel Ranke, Macaulay a Marx – bydd pwyslais y cwrs ar hanesyddiaeth yr ugeinfed ganrif. Canolbwyntir gan hynny ar feddylwyr a thueddiadau allweddol ym maes hanesyddiaeth yn ystod y ganrif ddiwethaf gan astudio enghreifftiau penodol o gynnyrch y meddylwyr a’r ysgolion dan sylw. Ymysg y pynciau a astudir bydd Ysgol yr Annales, Hanesyddiaeth Farcsaidd, Hanes Merched, Hanes Llafar, a her syniadaeth ôl-strwythurol ac ôl-fodern. Neulltuir yn ogystal ddwy ddarlith i drafod agweddau ar Hanesyddiaeth Cymru yn y cyfnod diweddar.
  neu
  HCH-2050: Debating History (20)
  The first part of the course is concerned with the use of the past made by historians and commentators such as politicians, the way traditions are invented (and destroyed), and introduces the different historiographical schools. The second part covers some historiographical (ie. concerned with the art of writing history) issues with emphasis on the various ideas about the study and writing of history which have developed over the last two centuries and which students need to understand in order to engage confidently with the different approaches which professional historians take to their work. This is taught through a case-study approach where students can apply the different approaches studied in the first part of the course to specific controversial historical subjects. The course will cover the following topics: Whig and Tory history, Ranke, the professionalisation of the study of history, nations, empire, structuralism, post-structuralism, revisionism, counter-factual history, case studies may change from year to year but will include topics such as The Peasants’ Revolt, The English civil war, the outbreak of world war one; suffrage, consumerism, the Welsh in history, the Reformation. American Civil war, Cold War; Oral history; National identity.

Semester 2

• CXC-2008: Ymarfer Ysgrifennu
  Rhennir myfyrwyr yn grwpiau (fel arfer o 6-8). Bydd y grwpiau'n aros gydag un tiwtor yn y semester cyntaf ac yna'n symud at diwtor arall yn yr ail semester. Gosodir tasg i bob gr p bob wythnos. Gofynnir i bawb ysgrifennu un darn o ryw 400 gair ar amrywiaeth o bynciau (ysgrif, stori, trafodaeth, cyfieithu). Bydd hwn yn cael ei farcio'n fanwl. Bydd pob gr p yn cyfarfod y tiwtor ar awr benodedig bob wythnos. Yn ystod yr awr hon dychwelir gwaith pob aelod o'r gr p iddo, a thrafodir pob camgymeriad neu wendid yng ngwaith yr holl gr p yr wythnos honno. Bydd hyn yn arwain at drafodaethau ymarferol ar sut i ddefnyddio'r Gymraeg. Y bwriad yw sicrhau hyfforddiant trwyadl mewn iaith a mynegiant.

Modiwlau Opsiynol

40 credyd allan o:

• HAC-2001: Lleoliad Gwaith - Semester 1 (20) (Semester 1) neu
  HPS-2001: Work Placement - Semester 1 (20) (Semester 1)
• HAC-2002: Addysg yn y Gymru Gyfoes (20) (Semester 1)
• HGC-2003: Ail Danio'r Ddraig (20) (Semester 2) neu
  HGW-2003: Re-igniting the Dragon (20) (Semester 2)
• HAC-2005: Lleoliad Gwaith - Semester 2 (20) (Semester 2) neu
  HPS-2005: Work Placement - Semester 2 (20) (Semester 2)
• HAC-2009: Cymdeithas, Iaith a Phrotest (20) (Semester 2)
• HTA-2111: Ancestral Landscapes (20) (Semester 1)
  1. Introduction and the chronology of later prehistoric Britain and Ireland 2. Mesolithic background and the nature of hunter-gatherers 3. The Mesolithic/Neolithic transition 4. The environment, forest clearances and the role of cereals and meat in Neolithic diets 5. Settlements, houses and mobility 6. Neolithic material culture: pottery, stone tools, axes and flint mines 7: Places for the ancestors: the role of the dead in Neolithic society 8. Monuments 1: chambered tombs 9. Monuments 2: causewayed enclosures 10. Monuments 3: cursus, henges and stone circles 11. Theory 1: Prehistoric landscapes, phenomenology and experience 12. Theory 2: The natural world: natural places and human-animal relations 13. Ireland: a case study 14. Early Bronze Age: Introduction 15. Places for the dead: Earlier Bronze Age burial and ceremony 16. Early Bronze Age: elements of continuity, elements of change 17. Early Bronze Age/Middle Bronze Age transition 18: Dividing the land: Later Bronze Age Settlement 19. Later Bronze Age burial and ceremony 20. The production and consumption of prestige goods 21. Regional archaeologies? 22. Revision session
• HTA-2114: Experimental Archaeology (20) (Semester 2)
  1. Introduction: experimental archaeology today and its links with ethnoarchaeology 2. The history of experimental archaeology 3. Experiment by design: designing experiments, recording data and methodology 4. Prehistoric metallurgical practices: copper and bronze production 5. Stone and flint technologies; production and use-wear analysis 6. Prehistoric metallurgical practices: iron production 7. Food production: cooking with stone and food storage pits 8. Making prehistoric roundhouses 9. Cremation pyres: a case study on Early Bronze Age practices 10. Taphonomies: understanding the formation of the archaeological record through experimental archaeology 11. Experiencing experiments and materials; revision lecture
• HTA-2117: Roman Frontier Society (20) (Semester 2)
  One of the key themes of this module is the interaction between the Roman army and native populations, and the subsequent evolution of distinct frontier societies. Contextualisation will be central to the investigation of the archaeology. Examination of material evidence from military and civilian sites will include settlement, burial and environmental evidence. Iconographic and epigraphic evidence will also be examined, as will contemporary written sources (e.g. the Vindolanda letters). Key issues explored will centre on continuity and change, and topics will include syncretism and native resistance. The history of Roman scholarship and its influence on perceptions of frontier life forms an important aspect of this course, with particular emphasis given to current post-colonial approaches.
• HTA-2118: Field Archaeology in Britain (20) (Semester 1)
  Lectures 1. Course introduction: outline of course aims, content, assessment. 2. Research designs and regional sampling. 3. Desk-based research: (using HERs, literature searches (including grey literature), accessing aerial photographs, historical documents, place name research, map regression analysis). 4. Surveying upstanding monuments: building recording; setting up a site grid (EDM and tapes); surveying earthworks; fieldwalking strategies. 5. Geophysical surveys: magnetometer, resistivity, magnetic susceptibility, GPR 6. Setting up an archaeological excavation: SMCs, landowner permissions, logistics, sampling strategy, schedule. 7. Doing an excavation: excavation techniques: dryland, wetland, contexts 8. Doing an excavation: recording techniques (planning, section drawing, small finds) 9. Doing an excavation: sampling strategies (soil samples, dating samples) 10. Excavating human remains 11. Planning post-excavation analyses and presenting sites to the public: the importance of outreach Workshops 1. Interpreting aerial photography and geophysical surveys: formation processes, site and landscape stratigraphy, plotting data 2. Making maps (downloading data from Edina, Illustration, plotting data) 3. Designing an excavation strategy for three different case-study sites 4. Environmental soil sampling; sorting of soil residues (course residues) and presentation and analysis of data 5. Interpreting archaeological field illustrations (e.g. sections and plans); site formation processes and stratigraphy; writing stratigraphic reports Fieldtrips 1. Using the HER and grey literature searches: Gwynedd Archaeological Trust (2 hours) 1. Setting up a site grid and surveying upstanding remains (5 hours) 2. Building recording (3 hours)
• HTA-2120: Rethinking Archaeology (20) (Semester 2)
  Lectures 1. The origins of archaeological theory 2. The ‘New Archaeology’ and post processualism 3. Marxist and structuralist approaches in archaeology 4. The post-processualist critique 5. Multi disciplinary approaches to the archaeological record 6. The archaeology of people and social relations 7. Towards an archaeology of gender 8. Approaches to the study and interpretation of material culture 9. Contemporary approaches to archaeological landscapes 10. Understanding the built environment 11. The archaeology of ritual and religion 12. Archaeology in theory and in practice Seminars 1. The identification of cultural groups from archaeological evidence 2. The loss of innocence and the development of the ‘New Archaeology’ 3. Symbolic and structural archaeology 4. Re-constructing an interpretive archaeology 5. Social evolution and cognitive archaeology 6. How were past societies organised? 7. Representing gender in the archaeological past 8. Art or artefact: key debates in material culture studies 9. Experiencing the past: a phenomenology of landscape 10. House form and culture 11. What is ritual and religion and can we identify them in the archaeological record? 12. Critical approaches to archaeological fieldwork
• HTC-2123: Owain Glyndwr a'i Fudiad (20) (Semester 2)
  Yn unol â¿r amcanion a nodir uchod, bydd y themau a ganlyn yn cael eu trafod: 1. Beth ddigwyddodd rhwng 1400-1421? ¿ Cwrs y Gwrthryfel 2. Glynd¿r y dyn ¿ yr arweinydd a¿r arwr 3. Rhesymau dros wrthryfel ¿ i Cymru¿r drefedigaeth wedi 1282; ii Cymru a thrychinebau¿r bedwaredd ganrif ar ddeg; iii Anawsterau¿r Eglwys; iv Uchelwyr a gwerin 4. Cenedligrwydd a gwleidyddiaeth ar droad y bymthegfed ganrif. 5. Propaganda a phrydyddion ¿ y bardd yn y gymdeithas Gymreig. 6. Gwladwriaeth Gymreig y bymthegfed ganrif ¿ breuddwyd gwrach? 7. Cynlluniau¿r mudiad ar gyfer Cymru a¿i phobl ¿ Senedd, Addysg ac Eglwys 8. Cwymp y mudiad 9. Cymru wedi¿r cwymp
• HTH-2124: Heritage and Identity (20) (Semester 2)
  Individual, group, local, regional, national and global identities; museums; political and cultural role of archaeology and history, the heritage in minority groups, the heritage of elites, oral culture, heritage and the nation state, the creation of heritage-based identities in past societies.
• HGH-2127: Europe, Early Middle Ages (20) (Semester 1)
  1. The fall of the western Roman empire; 2. The foundation of the `barbarian¿ kingdoms; 3. Merovingians and Carolingians; 4. Charlemagne; 5. The papacy and monasticism; 6. Justinian and the Byzantine revival; 7. Culture and society; 8. Towns and economy; 9. The Vikings and the foundation of Normandy; 10. The birth of Islam and the creation of the caliphate of Cordoba. Students taking the course will study these topics using both primary sources (such as Gregory of Tours, Paul the Deacon, Einhard¿s Life of Charlemagne) and the modern historiography.
• HTC-2128: Cestyll a Chymdeithas (20) (Semester 2)
  Bydd y modiwl yn edrych ar y themâu canlynol: 1. Cefndir a chyd-destun hanesyddiaethol; 2. Gwreiddiau cestyll y cyfnod; 3. Cestyll a chrefft rhyfela yn y cyfnod; 4. Castell pawb ei dŷ: cestyll fel cartrefi ac anheddau; 5. Astudiaeth achos 1: Cestyll y Croesgadwyr 1098-1291; 6. Cestyll y dychymyg a’r delfryd sifalrig; 7. Astudiaeth achos 2: Cestyll yng Nghymru 1063-1415; 8. Tirlun a phensaernïaeth gastellog; 9. Cestyll a chartrefi caerog yr Oesau Canol Diweddar; 10. Machlud Cestyll yr Oesau Canol? Ceir cyfle yn ystod y seminarau i archwilio’r themâu hyn ymhellach.
  neu
  HTH-2157: The Age of the Castle (20) (Semester 2)
  This module explores the following themes: 1. Introduction: From the ‘Castle Story’ to Current Thinking; 2. The Origin of the Castle; 3. ‘The King of the Castle’: Great Towers and Keeps; 4. ‘An Englishman’s Home is his Castle’?: The Castle as Lordly Residence; 5. The Castles of the Crusaders 1098-1291; 6. Castles and the Chivalric Ideal; 7. The Castles of Wales 1066-1415; 8. Castles and Elite Landscapes; 9. The Decline of the Castle?; 10. Romantic Ruins? Artists, Poets and the Heritage Industry You will be given an opportunity to focus in-depth on these themes and on the underpinning primary sources in your seminars.
• HGH-2138: Europe 1945-1992 (20) (Semester 1)
• HTC-2156: Rhyfel Cartref America (20) (Semester 1)
  Y Gogledd a’r De Gwleidyddiaeth yr 1850au Caethwasiaeth Achosion y Rhyfel a’r Argyfwng Arwahanu Ymladd y Rhyfel Abraham Lincoln Y Cymry a’r Rhyfel Y Rhyfel a’r Gorllewin Rhyddhau’r Caethweision Ennill y Rhyfel Adluniad a’i Fethiant
• HTH-2164: Violence in Early Mod Britain (20) (Semester 1)
• VPR-2301: 20th Century Phil of Religion (20) (Semester 2)
  The module begins by clarifying the state of the analytic philosophy of religion at the turn of the 20th century, reflecting upon its inheritance of 19th century ‘modernity’. This is contrasted with some concurrent developments in the continental tradition (German Romanticism, Dostoevsky, Nietzsche). This is the context from which, and into which, Wittgenstein speaks. We will cover the early, middle, and late eras of Wittgenstein’s thought, and show the revolutionary impact that his thought had for the philosophy of religion. We track the various directions in which Wittgenstein’s influence was felt; for example, in A. J. Ayer’s verificationism, or those overtly ‘Wittgensteinian’ philosophers of religion such as D. Z. Phillips. The ‘meta-philosophy of religion’ is introduced throughout, as we tackle the question of how best to philosophise about religion.

40 credyd allan o:

• CXC-2002: Dafydd ap Gwilym (20) (Semester 2)
  Yn y modiwl hwn astudir detholiad cynrychioliadol o gerddi Dafydd ap Gwilym. Bydd y cwrs yn dechrau gyda darlithoedd a fydd (a) yn croniclo'r hyn sy'n hysbys am fywyd Dafydd, a (b) yn dangos fel y trosglwyddwyd ac y golygwyd y farddoniaeth sy'n dwyn ei enw. Eir ati wedyn i ddarllen tua phymtheg o'i gerddi, a bydd hynny'n gosod sylfaen ar gyfer trafodaethau ar faterion megis ei berthynas â'r traddodiad barddol brodorol a'r glêr ‘isradd', ei berthynas â chanu cyfandirol, ynghyd â thrafodaethau a fydd yn ymwneud â themâu amlycaf ei ganu.
• CXD-2024: Y Theatr Gymraeg Fodern (20) (Semester 1)
  Mae hwn yn un o fodiwlau gorfodol Cymraeg ac Astudiaethau Theatr a’r Cyfrynau, ond bydd ei gynnwys hefyd yn berthnasol i amryw raglenni gradd eraill a gynigir gan Ysgol y Gymraeg gan ei fod yn cwmpasu gwaith rhai o lenorion amlycaf yr iaith. Ei bwrpas yw rhoi cyflwyniad cryno i hanes y theatr Gymraeg hyd at y 1920au cyn mynd ati i ganolbwyntio ar ei hoes aur yn ystod gweddill yr ugeinfed ganrif a’r unfed ganrif ar hugain. Bydd prif bwyslais y modiwl ar waith detholiad o ddramodwyr sy wedi pennu a llywio cwrs y ddrama Gymraeg fodern. Trwy gyfrwng astudiaeth benodol o theatr Saunders Lewis, John Gwilym Jones, Gwenlyn Parry ac Aled Jones Williams rhoir sylw i faterion fel y ddrama hanesyddol a chwedlonol, y ddrama fydryddol, a Theatr yr Abswrd yn ogystal â chysyniadau dylanwadol fel Naturiolaeth ar Ôl-foderniaeth. Ar hyd y modiwl, cyfeirir yn gyson at y cyd-destun cymharol a’r modd y dylanwadwyd ar y theatr Gymraeg fodern gan ddramodwyr eraill o Gymru a thu hwnt.
• CXC-2026: Llên a Chymdeithas 1500 - 1740 (20) (Semester 1)
  Bydd y modiwl hwn yn cynnig cyflwyniad manwl i hanes llenyddiaeth Gymraeg rhwng 1500 a 1740. Rhoddir sylw i gyd-destun cymdeithasol llenyddiaeth Gymraeg y cyfnod, gan drafod effaih datblygiadau ym myd crefydd, addysg a thechnoleg ar draddodiad llenyddol Cymru. Edrychir ar y berthynas rhwng trosglwyddiad llafar, llawysgrif a llyfr gan drafod effaith y gwahanol gyfryngau hyn ar hanes llên. Ystyrir y modd y mae llenyddiaeth yn adlewyrchu hunaniaeth Gymreig y cyfnod gan roi sylw arbennig i'r dadleuon ynghylch (ffug) hanes y Cymru. Trwy drafod Dyneiddiaeth, Protestaniaeth, Methodistiaeth a Chlasuriaeth ceir archwilio'r berthynas rhwng diwylliant Cymru a datblygiadau mewn gwledydd eraill. Canolbwyntir ar nifer o feirdd a llenorion unigol.
• CXC-2033: Datblygiad yr Iaith (20) (Semester 2)
  Bydd tair rhan i'r cwrs: Rhan I Yn y rhan gyntaf edrychir ar hanes cynnar y Gymraeg gan roi sylw penodol i'r materion a ganlyn: 1. Y Celtiaid a'r Ieithoedd Celtaidd; 2. Y Frythoneg a'r Gymraeg; 3. Ffynonellau cynharaf yr iaith. Rhan II Yn yr ail ran cynigir arolwg o'r berthynas rhwng cyweiriau llafar a llenyddol yr iaith, gan roi sylw penodol i'r materion a ganlyn: 1. Tafodieithoedd y Gymraeg; 2. memrwn, argraffwasg ac orgraff: datblygiad yr iaith lenyddol; 3. John Morris-Jones a Jônsi: cyweiriau'r Gymraeg yn y byd modern. Rhan III Yn y drydedd ran archwilir cyd-destun cymdeithasol a gwleidyddol yr iaith, gan roi sylw penodol i'r materion a ganlyn: 1. Y Tuduriaid: achubwyr iaith? 2. Y Gymraeg a'r Chwyldro Diwydiannol; 3. Yr 20g.: Canrif Colli ac Adfer Iaith.
• CXC-2118: Gweithdy Barddoniaeth (20) (Semester 2)
  Fel Ysgrifennu Rhyddiaith (lefel 2 a 3) a Gweithdy Creadigol (lefel 1), dyma un o brif fodiwlau’r cynllun gradd Cymraeg gydag Ysgrifennu Creadigol. Bydd y pwyslais canolog ar feithrin, hybu a datblygu creadigrwydd, yn benodol ar ffurf barddoniaeth. I’r perwyl hwnnw, trafodir mewn seminarau ystod eang o gerddi, boed Ganu Cynnar arwrol Aneirin ar gychwyn cyntaf ein traddodiad barddol, cywyddau dyfalu llachar Dafydd ap Gwilym o’r Oesoedd Canol neu gerddi dychan comig Gwyn Thomas o’r cyfnod diweddar. Ond ni chyfyngir yr enghreifftiau niferus o arfer da i farddoniaeth Gymraeg yn unig - cyfeirir yn gyson at y gwersi y gellir eu dysgu o draddodiadau barddol eraill yn ogystal. Bydd awgrymiadau cyson yn deillio o’r hyn a drafodir mewn seminarau ar gyfer gwaith creadigol y sawl a ddilyno’r modiwl. Mewn tiwtorialau rhoddir sylw I’r gwaith creadigol hwnnw a thrafodir cynnydd y gwaith ffolio. Bydd tair prif thema I’r modiwl hwn: deunyddiau: delweddau a throsiadau; troadau ymadrodd; arddulliau, cyweiriau a chyfeiriadaeth; mesurau: yr haicw a’r hen bennill; vers libre; y delyneg a’r villanelle; y soned; canu naratif, dilyniannau a chyfresi; cynnwys: cerddi am leoedd a cherddi portread; cerddi dychan a phrotest; parodi a pastiche. Anelir at gynnig digon o gyngor ymarferol ac awgrymiadau dychmygus i gynorthwyo’r broses greadigol o gyfansoddi cerddi. Bydd y modiwl hwn ar gael i fyfyrwyr lefel 2 a lefel 3; bydd y cynnwys yr un fath I’r ddwy lefel ond bydd natur y cwestiwn traethawd yn wahanol.
• CXC-2202: Athroniaeth a Llenyddiaeth (20) (Semester 1)
  Mae’r modiwl yn dechrau drwy gyflwyno’r anghydfod sy’n codi rhwng Plato ac Aristoteles ynghylch a yw’n bosibl cynrychioli’r gwir (y mae’r ddadl hon yn ganolog i’r holl ystyriaethau diweddarach o berthynas Athroniaeth a llenyddiaeth). Trafodir y shifft hanesyddol o lafaredd i lythrennedd, a goblygiadau cysyniadol y newid hwnnw yn ‘nhechnoleg y gair’ (hynny yw, y cwestiwn a yw ysgrifennu yn caniatáu – neu yn gorfodi – newidiadau yn y meddwl ac ym mherthynas yr unigolyn a’r byd). Wedyn, ystyrir yn fanwl gyfres o gysyniadau canolog Athroniaeth Llenyddiaeth (e.e., natur ‘ffuglen’; y ‘gwir’ mewn llenyddiaeth; yr ymateb emosiynol i ffuglen; iaith drosiadol; llenyddiaeth a chelfyddyd). Yn ogystal â darllen gweithiau athronyddol a damcaniaethol, byddwn yn darllen a thrafod nifer ddethol o weithiau llenyddol. Gwnawn hyn er mwyn ymarfer sgiliau analytig wrth ddehongli a deall llenyddiaeth, a hefyd i ystyried yr hyn y gall llenyddiaeth ei hun – yn ei ffordd ei hun – ei gyfrannu i’r ddadl athronyddol. Wedi’r cyfan, meddai Aristoteles mai yn llenyddiaeth y ceir y gwirioneddau pwysicaf.
• CXC-2203: Blas ar y Wyddeleg (20) (Semester 2)

Modiwlau Gorfodol

40 credyd allan o:

• HAC-3006: Traethawd Hir (40) (Semester 1 + 2) neu
  HPS-3006: Dissertation (40) (Semester 1 + 2)
• Students must EITHER take the Dissertation OR Special Subject (to be taken over both semesters).

Modiwlau Opsiynol

20 credyd allan o:

• HAC-3002: Addysg yn y Gymru Gyfoes (20) (Semester 1)
• HGW-3003: Re-igniting the Dragon (20) (Semester 2) neu
  HGC-3003: Ail Danio'r Ddraig (20) (Semester 2)
• HPS-3003: Race democracy * pol ideaology (20) (Semester 2)
• HTC-3123: Owain Glyndwr a'i Fudiad (20) (Semester 2)
  Yn unol â¿r amcanion a nodir uchod, bydd y themau a ganlyn yn cael eu trafod: 1. Beth a ddigwyddodd rhwng 1400-1421? ¿ Cwrs y Gwrthryfel 2. Glynd¿r y dyn ¿ yr arweinydd a¿r arwr 3. Rhesymau dros wrthryfel ¿ i Cymru¿r drefedigaeth wedi 1282; ii Cymru a thrychinebau¿r bedwaredd ganrif ar ddeg; iii Anawsterau¿r Eglwys; iv Uchelwyr a gwerin 4. Cenedligrwydd a gwleidyddiaeth ar droad y bymthegfed ganrif. 5. Propaganda a phrydyddion ¿ y bardd yn y gymdeithas Gymreig. 6. Gwladwriaeth Gymreig y bymthegfed ganrif ¿ breuddwyd gwrach? 7. Cynlluniau¿r mudiad ar gyfer Cymru a¿i phobl ¿ Senedd, Addysg ac Eglwys 8. Cwymp y mudiad 9. Cymru wedi¿r cwymp
• HTC-3128: Cestyll a Chymdeithas (20) (Semester 2)
  Bydd y modiwl yn edrych ar y themâu canlynol: 1. Cefndir a chyd-destun hanesyddiaethol; 2. Gwreiddiau cestyll y cyfnod; 3. Cestyll a chrefft rhyfela yn y cyfnod; 4. Castell pawb ei dŷ: cestyll fel cartrefi ac anheddau; 5. Astudiaeth achos 1: Cestyll y Croesgadwyr 1098-1291; 6. Cestyll y dychymyg a’r delfryd sifalrig; 7. Astudiaeth achos 2: Cestyll yng Nghymru 1063-1415; 8. Tirlun a phensaernïaeth gastellog; 9. Cestyll a chartrefi caerog yr Oesau Canol Diweddar; 10. Machlud Cestyll yr Oesau Canol? Ceir cyfle yn ystod y seminarau i archwilio’r themâu hyn ymhellach.
  neu
  HTH-3157: The Age of the Castle (20) (Semester 2)

60 credyd allan o:

• CXC-3009: Traethawd Estynedig (20) (Semester 1 + 2)
  Bwriedir i’r modiwl hwn roi cyfle i fyfyrwyr weithio’n annibynnol, ond dan gyfarwyddyd personol. Mewn ymgynghoriad â’r tiwtor, dewisir pwnc priodol ym maes iaith a llenyddiaeth Gymraeg, neu astudiaethau cymharol. Bydd y myfyrwyr yn casglu defnyddiau ac yn dethol ohonynt yn briodol, ac yn cyflwyno traethawd 8,000 o eiriau o hyd. Byddant hefyd yn cyflwyno tasg ragarweiniol a fydd yn profi sgiliau technegol (er enghraifft, llunio llyfryddiaeth fanwl). Disgwylir i fyfyrwyr baratoi cyflwyniad llafar a fydd yn seiliedig ar gynnwys eu traethawd.
• CXC-3016: Medrau Cyfieithu (20) (Semester 2)
  Bydd y modiwl yn rhoi hyfforddiant i gyfieithu gwahanol fathau o destunau, yn bennaf o’r Saesneg i’r Gymraeg. Canolbwyntir ar gyfieithu darnau o ryddiaith ffeithiol: rhestrau o gyfarwyddiadau, erthyglau papur newydd, cofnodion cyfarfodydd ac ati. Rhoddir sylw arbennig i gyfieithu dogfennau swyddogol o bob math, gan roi sylw i ofynion proffesiynol y grefft.
• CXC-3018: Gweithdy Barddoniaeth (20) (Semester 2)
  Fel Ysgrifennu Rhyddiaith (lefel 2 a 3) a Gweithdy Creadigol (lefel 1), dyma un o brif fodiwlau’r cynllun gradd Cymraeg gydag Ysgrifennu Creadigol. Bydd y pwyslais canolog ar feithrin, hybu a datblygu creadigrwydd, yn benodol ar ffurf barddoniaeth. I’r perwyl hwnnw, trafodir mewn seminarau ystod eang o gerddi, boed Ganu Cynnar arwrol Aneirin ar gychwyn cyntaf ein traddodiad barddol, cywyddau dyfalu llachar Dafydd ap Gwilym o’r Oesoedd Canol neu gerddi dychan comig Gwyn Thomas o’r cyfnod diweddar. Ond ni chyfyngir yr enghreifftiau niferus o arfer da i farddoniaeth Gymraeg yn unig - cyfeirir yn gyson at y gwersi y gellir eu dysgu o draddodiadau barddol eraill yn ogystal. Bydd awgrymiadau cyson yn deillio o’r hyn a drafodir mewn seminarau ar gyfer gwaith creadigol y sawl a ddilyno’r modiwl. Mewn tiwtorialau rhoddir sylw I’r gwaith creadigol hwnnw a thrafodir cynnydd y gwaith ffolio. Bydd tair prif thema I’r modiwl hwn: deunyddiau: delweddau a throsiadau; troadau ymadrodd; arddulliau, cyweiriau a chyfeiriadaeth; mesurau: yr haicw a’r hen bennill; vers libre; y delyneg a’r villanelle; y soned; canu naratif, dilyniannau a chyfresi; cynnwys: cerddi am leoedd a cherddi portread; cerddi dychan a phrotest; parodi a pastiche. Anelir at gynnig digon o gyngor ymarferol ac awgrymiadau dychmygus i gynorthwyo’r broses greadigol o gyfansoddi cerddi.
• CXD-3024: Y Theatr Gymraeg Fodern (20) (Semester 1)
  Mae hwn yn un o fodiwlau gorfodol Cymraeg ac Astudiaethau Theatr a’r Cyfrynau, ond bydd ei gynnwys hefyd yn berthnasol i amryw raglenni gradd eraill a gynigir gan Ysgol y Gymraeg gan ei fod yn cwmpasu gwaith rhai o lenorion amlycaf yr iaith. Ei bwrpas yw rhoi cyflwyniad cryno i hanes y theatr Gymraeg hyd at y 1920au cyn mynd ati i ganolbwyntio ar ei hoes aur yn ystod gweddill yr ugeinfed ganrif a’r unfed ganrif ar hugain. Bydd prif bwyslais y modiwl ar waith detholiad o ddramodwyr sy wedi pennu a llywio cwrs y ddrama Gymraeg fodern. Trwy gyfrwng astudiaeth benodol o theatr Saunders Lewis, John Gwilym Jones, Gwenlyn Parry ac Aled Jones Williams rhoir sylw i faterion fel y ddrama hanesyddol a chwedlonol, y ddrama fydryddol, a Theatr yr Abswrd yn ogystal â chysyniadau dylanwadol fel Naturiolaeth ar Ôl-foderniaeth. Ar hyd y modiwl, cyfeirir yn gyson at y cyd-destun cymharol a’r modd y dylanwadwyd ar y theatr Gymraeg fodern gan ddramodwyr eraill o Gymru a thu hwnt.
• CXC-3026: Llên a Chymdeithas 1500 - 1740 (20) (Semester 1)
  Bydd y modiwl hwn yn cynnig cyflwyniad i hanes llenyddiaeth Gymraeg rhwng 1500 a 1740. Rhoddir sylw i gyd-destun cymdeithasol llenyddiaeth Gymraeg y cyfnod, gan drafod effaith datblygiadau ym myd crefydd, addysg a thechnoleg ar draddodiad llenyddol Cymru. Edrychir ar y berthynas rhwng trosglwyddiad llafar, y llawysgrif a’r llyfr gan drafod effaith y gwahanol gyfryngau hyn ar hanes llên. Ystyrir y modd y mae llenyddiaeth yn adlewyrchu hunaniaeth Gymreig y cyfnod gan roi sylw arbennig i’r dadleuon ynghylch (ffug) hanes y Cymry. Trwy drafod mudiadau megis Dyneiddiaeth a Phrotestaniaeth ceir archwilio’r berthynas rhwng diwylliant Cymru a datblygiadau mewn gwledydd eraill. Canolbwyntir ar nifer o feirdd a llenorion unigol, gan gynnwys Morgan Llwyd ac Ellis Wynne.
• CXC-3033: Datblygiad yr Iaith (20) (Semester 2)
  Bydd tair rhan i'r cwrs: Rhan I Yn y rhan gyntaf edrychir ar hanes cynnar y Gymraeg gan roi sylw penodol i'r materion a ganlyn: 1. Y Celtiaid a'r Ieithoedd Celtaidd; 2. Y Frythoneg a'r Gymraeg; 3. Ffynonellau cynharaf yr iaith. Rhan II Yn yr ail ran cynigir arolwg o'r berthynas rhwng cyweiriau llafar a llenyddol yr iaith, gan roi sylw penodol i'r materion a ganlyn: 1. Tafodieithoedd y Gymraeg; 2. memrwn, argraffwasg ac orgraff: datblygiad yr iaith lenyddol; 3. John Morris-Jones a Jônsi: cyweiriau'r Gymraeg yn y byd modern. Rhan III Yn y drydedd ran archwilir cyd-destun cymdeithasol a gwleidyddol yr iaith, gan roi sylw penodol i'r materion a ganlyn: 1. Y Tuduriaid: achubwyr iaith? 2. Y Gymraeg a'r Chwyldro Diwydiannol; 3. Yr 20g.: Canrif Colli ac Adfer Iaith. Bydd y modiwl hwn yn olrhain amryfal agweddau ar hanes y Gymraeg o’i chyfnodau cynharaf hyd at ymgyrchoedd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn ystod ail hanner yr 20g. Cyflwynir y myfyrwyr i’r ymchwil diweddaraf sy’n ymwneud â datblygiad y Gymraeg yn y cyfnod ôl-Rufeinig a;i pherthynas â’r ieithoedd Celtaidd; trafodir hefyd y ffynonellau cynharaf sy’n tystio i fodolaeth yr iaith. Cynigir arolwg o’r berthynas rhwng tafodieithoedd y Gymraeg a’i chyweiriau ysgrifenedig, ac anelir hefyd at amlinellu’r grymoedd cymdeithasol, gwleidyddol ac economaidd a bennodd hynt y Gymraeg, yn enwedig o’r 16g hyd at y presennol.
• CXC-3102: Dafydd ap Gwilym (20) (Semester 2)
  Yn y modiwl hwn astudir detholiad cynrychioliadol o gerddi Dafydd ap Gwilym. Bydd y cwrs yn dechrau gyda darlithoedd a fydd (a) yn croniclo'r hyn sy'n hysbys am fywyd Dafydd, a (b) yn dangos fel y trosglwyddwyd ac y golygwyd y farddoniaeth sy'n dwyn ei enw. Eir ati wedyn i ddarllen tua phymtheg o'i gerddi, a bydd hynny'n gosod sylfaen ar gyfer trafodaethau ar faterion megis ei berthynas â'r traddodiad barddol brodorol a'r glêr ‘isradd', ei berthynas â chanu cyfandirol, ynghyd â thrafodaethau a fydd yn ymwneud â themâu amlycaf ei ganu.
• CXC-3202: Athroniaeth a Llenyddiaeth (20) (Semester 1)
  Mae’r modiwl yn dechrau drwy gyflwyno’r anghydfod sy’n codi rhwng Plato ac Aristoteles ynghylch a yw’n bosibl cynrychioli’r gwir: y mae’r ddadl hon yn ganolog i’r holl ystyriaethau diweddarach o berthynas Athroniaeth a llenyddiaeth. Trafodir y shifft hanesyddol o lafaredd i lythrennedd, a goblygiadau cysyniadol y newid hwnnw yn ‘nhechnoleg y gair’ (hynny yw, y cwestiwn a yw ysgrifennu yn caniatáu – neu yn gorfodi – newidiadau yn y meddwl ac ym mherthynas yr unigolyn a’r byd). Wedyn, ystyrir yn fanwl gyfres o gysyniadau canolog Athroniaeth Llenyddiaeth: e.e., natur ‘ffuglen’; y ‘gwir’ mewn llenyddiaeth; yr ymateb emosiynol i ffuglen; iaith drosiadol; llenyddiaeth a chelfyddyd. Yn ogystal â darllen gweithiau athronyddol a damcaniaethol, byddwn yn darllen a thrafod nifer ddethol o weithiau llenyddol. Gwnawn hyn er mwyn ymarfer sgiliau analytig wrth ddehongli a deall llenyddiaeth, a hefyd i ystyried yr hyn y gall llenyddiaeth ei hun – yn ei ffordd ei hun – ei gyfrannu i’r ddadl athronyddol. Wedi’r cyfan, meddai Aristoteles mai yn llenyddiaeth y ceir y gwirioneddau pwysicaf.
• CXC-3203: Blas ar y Wyddeleg (20) (Semester 2)