Rhedir gan School of Natural Sciences

20.000 Credyd neu 10.000 Credyd ECTS

Semester 1

Trefnydd: Dr Paula Roberts

Basnau afon yw’r system naturiol sylfaenol yn y mwyafrif o brosesau hydrolegol a’r uned ofodol bennaf o fewn hydroleg a geomorffoleg. Amcan y modiwl yw datblygu dealltwriaeth myfyrwyr o reolyddion, dynameg a chysylltiadau rhwng y llifoedd a ffurfiau a welir yn y system ffisegol allweddol hon drwy fframwaith damcaniaethol. Rhennir y modiwl yn ddwy ran naturiol: y llethrau a’r sianeli. Yn y rhan gyntaf mae’r modiwl yn archwilio patrymau a rheolyddion llif dŵr a gwaddodion drwy ac ar draws llethrau, gan ganolbwyntio yn bennaf ar greu llif trostir a symud gwaddodion. Mae ail ran y modiwl yn archwilio’r prosesau sydd yn rheoli ffurf ac esblygiad afonydd, sydd yn cael ei yrru gan drosglwyddiad gwaddodion o’r llethrau a ffiniau’r sianel ac effaith y prosesau yma ar reolaeth afonol. Fe drafodir y themâu canlynol yn ystod darlithoedd y modiwl. - Egwyddorion geomorffoleg, cyfundrefnau gweithgarwch, trothwyon. - Mas-symudiad ac erydiad ar lethrau - Prosesau blaen-nentydd a datblygiad rhwydweithiau. - Prosesau'r sianel: dŵr a gwaddod. - Geometreg hydrolig. - Erydiad glan a gwely. - Patrymau sianel a chyfraddau newid. - Rheoli Sianeli

Amcan y modiwl yma yw cyflwyno myfyrwyr i’r prosesau allweddol sydd yn rheoli symudiad dŵr a gwaddodion drwy’r basn afon dros amrywiaeth o raddfeydd amserol a gofodol. Gellir deal y symudiadau yma fel rheolydd ac fel sgil-effaith o forffoleg y basn, ac fe archwilir y rhyngweithiad sensitif yma yng nghyd-destun y basn cyfan a pharthau annatod y llethr a’r sianel.

trothwy

Trothwy. Yn dangos gwybodaeth dderbyniol o brif nodweddion geomorffoleg afonol. Defnyddio dulliau sylfaenol i ddadansoddi gwybodaeth ac yn defnyddio enghreifftiau addas i egluro newidiadau yn y sianeli. Yn egluro yn glir, yn defnyddio strwythurau addas. Fe ddisgwylir ychydig o ddadansoddi critigol ar lefel sylfaenol.

da

Da. Yn dangos dealltwriaeth drwyadl o brif nodweddion geomorffoleg afonol gyda thystiolaeth o ddarllen ac ymwybyddiaeth o ddatblygiadau newydd. Yn egluro materion traws disgyblaethol yn dda gyda gwerthfawrogiad o’r elfennau o amser a graddfa mewn sustemau afonol. Gwerthusiad critigol trwyadl a defnydd o astudiaethau achos, safon uchel o gyflwyno.

ardderchog

Rhagorol. Dealltwriaeth glir, eang a thrwyadl o geomorffoleg afonol. Tystiolaeth o ddarllen cefndirol ac ymwybyddiaeth o ddatblygiadau cyfredol ar lefelau o amser a graddfa. Ymwybodol o effeithiau traws disgyblaethol o nodweddion afonol. Gwerthusiad critigol gyda dadleuon perthnasol. Cyflwyniad ardderchog ac ysgrifennu o safon.

1. Disgrifio prosesau a ffurfiau allweddol y system afonol.

2. Gwerthuso’r dulliau sydd ar gael i fonitro prosesau’r basn.

3. Esbonio strwythur rhwydweithiau traenio, morffoleg a deinameg sianeli.

4. Gwerthuso strategaethau a phroblemau rheolaeth afonol

Math	Enw	Disgrifiad	Pwysau
	Essay		50.00
	Online test		50.00

		Oriau
	Darlithoedd ar y cyd efo myfyrwyr Prifysgol Aberystwyth 1 x 2awr yr wythnos	20
Seminar	Seminarau efo trefnydd y modiwl ym Mangor 10 x 1 awr dros y semester 1af	10
Private study	Asudio personol, cadw i fynu efo darlithoedd dysgu o bell a chwblhau aseiniadau	170

• Llythrennedd - Medrusrwydd mewn darllen ac ysgrifennu drwy amrywiaeth o gyfryngau
• Rhifedd - Medrusrwydd wrth ddefnyddio rhifau ar lefelau priodol o gywirdeb
• Defnyddio cyfrifiaduron - Medrusrwydd wrth ddefnyddio ystod o feddalwedd cyfrifiadurol
• Hunanreolaeth - Gallu gweithio mewn ffordd effeithlon, prydlon a threfnus. Gallu edrych ar ganlyniadau tasgau a digwyddiadau, a barnu lefelau o ansawdd a phwysigrwydd
• Archwilio - Gallu ymchwilio ac ystyried dewisiadau eraill
• Adalw gwybodaeth - Gallu mynd at wahanol ac amrywiol ffynonellau gwybodaeth
• Dadansoddi Beirniadol & Datrys Problem - Gallu dadelfennu a dadansoddi problemau neu sefyllfaoedd cymhleth. Gallu canfod atebion i broblemau drwy ddadansoddiadau ac archwilio posibiliadau

Goblygiadau o ran adnoddau ar gyfer myfyrwyr

Dim

Rhestrau Darllen Bangor (Talis)

http://readinglists.bangor.ac.uk/modules/dxc-2018.html

Gorfodol mewn cyrsiau:

• F900: BSC Environmental Science year 2 (BSC/ES)
• F901: BSc Environmental Science (4 yr with placement) year 2 (BSC/ES4)
• F90F: BSc Environmental Science year 2 (BSC/ESF)
• 8U71: BSc Environmental Science (with International Experience) year 2 (BSC/ESIE)
• F850: Master of Environmental Science year 2 (M/ENVSCI)
• F851: MEnvSci Environmental Science with International Experience year 2 (MENVSC/ESIE)

Opsiynol mewn cyrsiau:

• L700: BA Geography year 2 (BA/GEOG)
• L702: BA Geography (4 yr with placement) year 2 (BA/GEOG4)
• L701: BA Geography (with International Experience) year 2 (BA/GEOGIE)
• D447: BSC Environmental Conservation year 2 (BSC/ECON)
• D448: BSC Environmental Conservation year 2 (BSC/ECON4)
• D451: BSc Environmental Conservation (International Experience) year 2 (BSC/ENIE)
• D501: BSc Forestry (with sandwich placement) year 2 (BSC/F)
• D502: BSc Forestry with International Experience year 2 (BSC/FIE)
• D500: BSC Forestry year 2 (BSC/FOR)
• D50P: BSc Forestry with Placement Year year 2 (BSC/FP)
• F800: BSC Geography year 2 (BSC/GEOG)
• F806: BSc Geography (4 yr with placement) year 2 (BSC/GEOG4)
• F802: BSc Geography (with International Experience) year 2 (BSC/GEOGIE)
• D512: MFor Forestry year 2 (MFOR/FOR)
• D514: MFor Forestry with International Experience year 2 (MFOR/FORIE)
• D513: MFor Forestry (with placement year) year 2 (MFOR/FORP)
• F801: MGeog Geography year 2 (MGEOG/G)
• F805: MGeog Geography with International Experience year 2 (MGEOG/GIE)