Rhedir gan School of Arts, Culture and Language

20.000 Credydau neu 10.000 Credyd ECTS

Semester 1

Trefnydd: Dr Aled Llion Jones

Nod y modiwl hwn yw cyflwyno’r iaith Wyddeleg modern, fel y’i siaredir a’i hysgrifennir heddiw, i rai heb wybodaeth flaenorol o’r iaith honno. Gwneir hyn drwy osod sylfeini ar gyfer dysgu pellach i'r sawl a fynno barhau â'u hastudiaethau.

Ar sgiliau ymarferol (medru darllen, siarad a deall yr iaith) y mae’r ffocws yn bennaf ond bydd myfyrwyr hefyd yn cael y cyfle i fyfyrio ar berthynas yr Wyddeleg a'r Gymraeg.

Rhaid i fyfyrwyr nodi bod angen ymarfer cyson wrth ddysgu iaith, a bydd angen ymrwymiad wythnosol i ddysgu geirfa a strwythurau gramadegol. Bydd asesu parhaol yn caniatau i fyfyrwyr ennill credyd am wneud y gwaith hollbwysig hwn..

1. Medru ynganu'r Wyddeleg yn gywir, a darllen testunau syml
2. Medru cynnal sgwrs syml yn y Wyddeleg
3. Deall hanfodion nifer o bwyntiau gramadegol sylfaenol, e.e.:

cystrawen y ferf 'bod' Wyddeleg yn y presennol, gorffennol a dyfodol,
Brawddegau cwmpasog (h.y. o'r fath 'byddaf yn gwneud hynny yfory') yn yr amserau a nodir uchod.` Hanfodion y berfau afreolaidd
y rhifolion
sylfeini system treigladau'r Wyddeleg
arddodiaid
y cyplad ymwybyddiaeth gyffredinol o'r cyflyrau

trothwy

Trothwy

Er mwyn llwyddo yn y cwrs, bydd myfyrwyr yn dangos dealltwriaeth sylfaenol o’r gwaith a astudiwyd, gan ddangos peth dealltwriaeth o’r ffynonellau ysgrifenedig a llafar, a chan fynegi syniadau syml ar lafar ac yn ysgrifenedig. Byddant yn ymwybodol o rai o’r cysylltiadau rhwng y Gymraeg a’r Wyddeleg.

da

Bydd myfyrwyr sy’n ennill graddau uwch ar y modiwl hwn yn deall mwy na sylfaen yr hyn a astudiwyd, ond hefyd yn dechrau ymwneud â chymhlethdodau’r iaith (e.e. dealltwriaeth dda o’r treigladau, ac ymwybyddiaeth o ffurfiau lluosog a ffurfiau’r genidol, yn ogystal â ffurfiau cysefin geiriau). Byddant yn medru mynegi eu hunain yn ysgrifenedig ac ar lafar mewn sefyllfaoedd penodol, mewn dull sydd ar y cyfan yn gywir ac yn strwythuredig. Byddant yn dangos ymwybyddiaeth o ffoneteg ac ynganiad yr iaith. Byddant hefyd yn deall sylfaen y berthynas rhwng y Gymraeg a’r Wyddeleg (a’r ieithoedd Celtaidd eraill).

ardderchog

Bydd myfyrwyr ardderchog yn arddangos y galluoedd sicr hyn ar draws y meini prawf, yn ogystal â manylder yn eu gwybodaeth o’r meysydd gramadegol a astudiwyd. Mewn sefyllfaoedd penodol, byddant yn gallu mynegi eu hunain yn gywir, ar lafar ac yn ysgrifenedig, gan ddefnyddio’r holl rychwant o strwythurau a geirfa a gyflwynwyd. Bydd ganddynt ddealltwriaeth o’r ffordd y mae strwythurau sylfaenol yr iaith Wyddeleg i’w cymharu ag eiddo’r Gymraeg (a’r ieithoedd Celtaidd eraill).

1. Bydd myfyrwyr yn medru darllen a deall Gwyddeleg ysgrifenedig seml.

2. Bydd myfyrwyr yn medru ysgrifennu yn y Wyddeleg am bynciau syml, gan ddefnyddio strwythurau gramadegol sylfaenol.

3. Bydd myfyrwyr yn gallu sgwrsio yn Wyddeleg sylfaenol am bynciau syml, penodedig, gan ddeall iaith lafar seml ac ymateb iddi yn ddealladwy.

4. Bydd myfyrwyr yn deall nodweddion gramadegol sylfaenol yr iaith Wyddeleg.

5. Bydd myfyrwyr yn deall agweddau o ddiwylliant a hanes Iwerddon, yn enwedig y rhai a chanddynt gysylltiad amlwg â'r iaith.

Math	Enw	Disgrifiad	Pwysau
	Profion Wythnosol		50.00
	Arholiad		50.00

		Oriau

• Llythrennedd - Medrusrwydd mewn darllen ac ysgrifennu drwy amrywiaeth o gyfryngau
• Rhifedd - Medrusrwydd wrth ddefnyddio rhifau ar lefelau priodol o gywirdeb
• Defnyddio cyfrifiaduron - Medrusrwydd wrth ddefnyddio ystod o feddalwedd cyfrifiadurol
• Hunanreolaeth - Gallu gweithio mewn ffordd effeithlon, prydlon a threfnus. Gallu edrych ar ganlyniadau tasgau a digwyddiadau, a barnu lefelau o ansawdd a phwysigrwydd
• Archwilio - Gallu ymchwilio ac ystyried dewisiadau eraill
• Adalw gwybodaeth - Gallu mynd at wahanol ac amrywiol ffynonellau gwybodaeth
• Sgiliau Rhyngbersonol - Gallu gofyn cwestiynau, gwrando'n astud ar atebion a'u harchwilio
• Cyflwyniad - Gallu cyflwyno gwybodaeth ac esboniadau yn glir i gynulleidfa. Trwy gyfryngau ysgrifenedig neu ar lafar yn glir a hyderus.
• Gwaith Tîm - Gallu cydweithio'n adeiladol ag eraill ar dasg gyffredin, ac/neu fod yn rhan o dîm gweithio o ddydd i ddydd
• Hunanymwybyddiaeth & Ystyried - Bod yn ymwybodol o'ch cryfderau, gwendidau, nodau ac amcanion eich hun. Gallu adolygu ,cloriannu a myfyrio'n rheolaidd ar eich perfformiad eich hun ac eraill.

Goblygiadau o ran adnoddau ar gyfer myfyrwyr

Fe all myfyrwyr benderfynu prynu ambell lyfr oddi ar y rhestr ddarllen, ond dylai'r cyfan hefyd fod ar gael yn y llyfrgell.

Rhestrau Darllen Bangor (Talis)

http://readinglists.bangor.ac.uk/modules/cxc-2203.html

Rhestr ddarllen

Gweler Talis ('Blas ar yr Wyddeleg').

Opsiynol mewn cyrsiau:

• NQ26: BA Astudiaethau Busnes a Chymraeg year 2 (BA/ABCH)
• 3Q5Q: BA Cymraeg and English Literature year 2 (BA/CEL)
• T102: BA Chinese and Cymraeg year 2 (BA/CHCY)
• Q5P5: BA Cymraeg gyda Newyddiaduraeth year 2 (BA/CN)
• QWM5: BA Cymraeg, Theatr a'r Cyfryngau year 2 (BA/CTC)
• Q562: BA Cymraeg year 2 (BA/CYM)
• Q565: BA Cymraeg (4 year) year 3 (BA/CYM4)
• Q564: BA Cymraeg Proffesiynol (4 year) year 2 (BA/CYMPR4)
• Q563: BA Cymraeg Proffesiynol year 2 (BA/CYMPRO)
• QQ3M: BA English Language & Cymraeg year 2 (BA/ELC)
• QR53: BA Italian/Cymraeg year 2 (BA/ITCY)
• X321: BA Astudiaethau Plentyndod ac Ieuenctid a Chymraeg year 2 (BA/PIC)
• VVQ5: BA Philosophy and Religion and Welsh year 2 (BA/PRW)
• QR54: BA Spanish/Cymraeg year 2 (BA/SPCY)
• CQ65: BA Cymraeg/Sports Science year 2 (BA/SPSW)
• LQK5: BA Polisi Cymdeithasol a Chymraeg year 2 (BA/SPWW)
• LQH5: BA Cymdeithaseg a Chymraeg year 2 (BA/SWW)
• Q5WK: BA Cymraeg gydag Ysgrifennu Cread year 2 (BA/WCW)
• QR51: BA Cymraeg/French year 2 (BA/WFR)
• QR52: BA Cymraeg/German year 2 (BA/WG)
• QV51: BA Cymraeg/History year 2 (BA/WH)
• QVM2: BA Welsh History/Cymraeg year 2 (BA/WHW)
• QQ15: BA Cymraeg and Linguistics year 2 (BA/WL)
• QW53: BA Cymraeg/Music year 2 (BA/WMU)
• LQ35: BA Cymraeg and Sociology year 2 (BA/WS)